Hutspot, ook wel stamp genoemd, is een typisch wintergerecht. Het wordt overal in Nederland en Vlaanderen gegeten maar de recepten verschillen per streek.
Veluwse hutspot bevat een ingrediënt dat, voor zover ik weet, nergens anders aan hutspot wordt toegevoegd: Bruine bonen.
Hutspot speelt zelfs een rol in onze vaderlandse geschiedenis. Vanaf oktober 1573 werd Leiden belegerd door de Spanjaarden. In de nacht van 2 op 3 oktober 1574 (dus een jaar na het begin van de belegering) stak er een hevige storm op.
Doordat de Geuzen bressen in diverse dijken hadden geslagen ontstond een overstroming. De Spanjaarden moesten zich toen terugtrekken. Volgens de overlevering was het een kleine weesjongen die in een verlaten Spaans legerkamp een ketel met hutspot vond en de burgers berichtte dat de stad was bevrijd. Dat de ketel was achtergelaten bewees dat de Spanjaarden in grote haast gevlucht waren.
Hutspot bestond als gerecht in de lage landen al voordat de aardappel in Europa bekend was. Aardappels zijn later gewoon aan het gerecht toegevoegd. In 1574 was de wortel hier ook nog niet erg bekend (wortels komen oorspronkelijk uit Afghanistan). De hutspot die de weesjongen in het Spaanse legerkamp vond had pastinaak als basis. Wortels waren oorspronkelijk niet oranje maar rood, zwart, geel, wit of zelfs paars. Dat wortels oranje zijn komt omdat worteltelers in Nederland aan het eind van de 16e eeuw ter ere van de Oranjes gele en rode wortels met elkaar kruisten om zo een oranje wortel te krijgen. De groente werd door die kleur erg populair en is dat altijd gebleven.
Recept voor 4 personen
Benodigdheden voor de klapstuk:
- Klapstuk (Runderborst) – 500 gram
- Peterselie – 3 takjes
- Selderij – 3 takjes
- Winterwortel – kwart
- Ui – 1
- Laurierblaadje – 1
- Tijm – 1 takje.
Benodigdheden voor de hutspot:
- Winterwortelen – 1500 gram
- Uien – 300 gram
- Aardappelen – 1250 gram
- Bruine bonen (Bijv. Hak) – 1 klein potje
- Bouillontablet – 1
- Hutspotkruiden (Bijv. Jacob Hooy) – 4 eetlepels
- Peper
- Zout
- Jus (het liefst overgebleven van de vorige dag maar van een pakje kan natuurlijk ook)
- Breng een grote pan water aan de kook.
- Maak de ui schoon en snij in schijfjes
- Maak de kwart winterwortel schoon en snij in stukjes
- Doe alle ingrediënten (behalve het vlees) in de pan.
- Als het water weer kookt het vlees toevoegen
- Draai het vuur laag en laat het geheel 1,5 tot 2 uur koken.
- Kook de klapstuk 1,5 uur (Dus niet gaarkoken).
- Maak de wortels schoon en snij in plakjes
- Maak de uien schoon en snij in stukjes
- Schil de aardappelen.
- Zet de wortel en de ui op met weinig water en kook ze een kwartier voor.
- Voeg de aardappelen en de klapstuk toe.
- Laat dit alles 30 minuten koken.
- Voeg dan de bruine bonen, het bouillontablet, en de hutspotkruiden toe.
- Laat alles nog 15 minuten zachtjes doorkoken.
- Haal de klapstuk uit de pan en stamp alles goed door elkaar.
- Maak op smaak met peper en zout.
- Serveer de hutspot met de klapstuk een flinke scheut jus.
