Buiten in bos en veld….
De prachtige twintig-ender waarover wij kortgeleden schreven, is zijn zware gewei kwijt. Nadat we hem in de sneeuw gefotografeerd hadden, hebben wij hem een tijdje gevolgd. Ieder jaar in februari of maart werpen de wat oudere en zwaardere herten hun gewei af, de jongere veel later, soms pas in april.
Jongere herten kijken wat verbaasd naar hun oudere soortgenoot met maar één stang – Foto: ©Louis Fraanje
Afgeworpen
Bij het hert wat wij dus op het oog hadden, viel zondagmorgen eerst de linkerstang af en afgelopen nacht de rechter. Toen we hem op de foto zetten, keek hij ons aan, net of hij wilde zeggen: “Tja, ik kan het ook niet helpen, het is niet anders”. De afgeworpen stangen worden door de jachtopzichter verzameld, zodat hij de ontwikkeling jaarlijks bij kan houden.
Een ‘onttroonde’ koning tussen de bomen van het Veluwse bos en een trots jong hert – Foto: ©Louis Fraanje
Afbraak en opbouw
Het gewei breekt net onder de ronde ‘roos’ af, dus net boven de schedel van het hert en begint er al na enkele dagen weer een geheel nieuw gewei te groeien. Binnen ongeveer zo’n 120 tot 130 dagen heeft hij weer een schitterende nieuwe koptooi dat er zijn mag. Het is ieder jaar weer een wonder der natuur om dit nieuwe gewei te zien groeien. Dan zeggen we, het hert zit in de bast, dan heeft het een dikbehaarde huid om het been van het gewei zitten. Door die basthuid heen lopen de bloedbanen, die het nieuwe gewei voeden.
Een afgeworpen geweistang van een ander hert ergens in het Veluwse bos – Foto: ©Louis Fraanje
Vegen
Als in juli het gewei volgroeid is stopt het hele proces. De huid sterft af en gaat wat los zitten en jeuken. Het hert zoekt dan de jonge boompjes en struiken op om de huid eraf te vegen. Je ziet dan de slierten gedroogde basthuid aan het gewei hangen. Als het gewei is schoon geveegd, dan is het verhard en weer bijna klaar voor de strijd.
In de opbouw van jong naar middelbaar, word het gewei ieder jaar groter en zwaarder, zeg maar zo ongeveer tot tien á elf jaar. Daarna krijgt het gewei ieder jaar minder enden. Het bewuste hert dat wij volgden is volgens ons over het hoogtepunt heen en zal een minder enden-rijk gewei gaan opzetten.
Louis Fraanje
