Foto: ©Louis Fraanje
Waarom heet dat schitterende, eeuwenoude bosgebied bij Rheden toch de “Onzalige Bossen”? Die vraag is in de loop der jaren door heel veel mensen gesteld.
Volgens amateur-historicus Jan van de Wal, die zich verdiept heeft in sagen en legenden, lag een heus liefdesverhaal in de sfeer van Romeo en Julia daaraan ten grondslag. Hieronder volgt een uiteenzetting door boswachter / fauna-beheerder Ton Heekelaar gebaseerd op een artikel uit De Gelderlander in 2001. Het betreffende artikel was geschreven door journalist Berrie van Helden.
In het kort
Vele honderden jaren was het niet pluis in de Onzalige Bossen ten noorden van De Steeg. Een roversbende voerde er een waar schrikbewind. Geen enkele wandelaar keerde na een uitje in het bos terug. Men werd beroofd van al zijn bezittingen en op een vreselijke manier afgeslacht.
Dat gebeurde onder leiding van ridder Arnoud van de Dennenheuvel. Hij was verantwoordelijk voor de naam die het bos tot op de dag van vandaag draagt. Gelukkig is het gevaar voor de wandelaar geweken. Tegenwoordig is het “Onzalige” Bos een “Zalig” Bos waar het heerlijk recreëren is.
…
De legende
Arnoud van de Dennenheuvel, die in een eenvoudige hoeve woonde, was hopeloos verliefd op de enige en beeldschone dochter Gertrude van de graaf, die kasteel Middachten bewoonde. De graaf had de hand van zijn dochter echter voorbestemd aan de zoon van een invloedrijke baron. Tijdens een jachtpartij ontstond ruzie waarbij Arnoud van de Dennenheuvel de zoon van de baron per ongeluk dodelijk verwonde. Arnoud nam de benen.
Tijdens zijn zwerftocht door Europa redde hij het leven van een vorstin en als dank sloeg de Koning hem tot ridder.
Kasteel Middachten in 1743
door Jan de Beijer en Hendrik Spilman.
Na enige tijd keerde Arnoud van de Dennenheuvel als een schatrijke, doch onbekende, ridder terug in Gelderland. Hij besloot onderdak te vragen op kasteel Middachten want hij hoopte dat Gertrude daar nog zou wonen. Op weg naar het kasteel werd Arnoud echter het slachtoffer van een overval. Vrijwel al zijn juwelen werden hem afhandig gemaakt. Hij liet zich hierdoor echter niet ontmoedigen en klopte aan bij de burcht. Er werd een uitgebreide maaltijd bereid en de drank vloeide rijkelijk. Tijdens het gesprek werden het doel en de achtergrond van de “onbekende ridder” duidelijk! Er ontstond ruzie.
Bij de vechtpartij die volgde werd ridder Arnoud van de Dennenheuvel zwaar gewond. Hij herstelde voorspoedig van zijn verwondingen, maar was diep teleurgesteld en vernederd dat zijn enige liefde, Gertrude, hem werd onthouden. Uit frustratie sloot hij zich aan bij een roversbende die dood en verderf zaaide in de omliggende, uitgestrekte, bossen ten noorden van kasteel Middachten. Deze bandieten vielen de bewoners van het kasteel tijdens een jachtpartij aan. Hierbij werd Gertrude door een verdwaalde pijl per ongeluk getroffen.
Zij stierf in de armen van ridder Arnoud van de Dennenheuvel.
Gelukkig is van deze roversbende al vele decennia niets meer vernomen. Dus kan men heden ten dage volop genieten van de Onzalige Bossen die in eigendom en beheer zijn van de Vereniging Natuurmonumenten.
Noot van de redactie.
Het bovenstaande verhaal is één van de drie verklaringen die over het ontstaan van de naam “Onzalige Bossen” de ronde doen.
De meest waarschijnlijke is dat de naam is afgeleid van het Middel-Nederlandse woord “on-saelig” wat armzalig betekent. De grond was namelijk arm aan voedingstoffen en daarom niet erg geschikt voor landbouw.
Een andere, vaak aangenomen verklaring voor de naam heeft te maken met de familie Sadelhoff. In de 17e eeuw behoorde heel Rheden aan deze familie, behalve deze bossen. Die waren eigendom van de prinsen van Oranje.
Het gebied kreeg daarom de naam On-Sadelhoffse Bossen, wat later verbasterd is tot Onzalige Bossen.
____________________________________________________________________________________________________
Lees ook: Einde aan de jacht in de Onzalige Bossen
