Soms sta je ineens oog in oog met een plant die jeugdherinneringen oproept. Het gebeurde mij tijdens een wandeling in het buitengebied. In de berm van een oude boerensloot stond daar fier en kleurrijk, tussen speenkruid en dovenetel, het Groot hoefblad (Petasits hybridus). De bloem van deze plant is nu op z’n mooist, hij bloeit niet alleen prachtig maar is ook aanlokkelijk voor bijen. De bladeren lijken erg veel op een paardenhoef, daar komt de naam vandaan.
In de berm van een oude boerensloot
(klik om te vergroten)
De boer waar ik als klein jongetje ging helpen, noemde het een pestbloem. Hij vond het maar niks, vooral de wortels, die gingen overal heen. “Allemaol onkruud, je hen d’r alleen mer last van”, mompelde hij vaak. Ik was het daar, als klein jongetje, niet mee eens en liet dat ook merken. “Kijk”, zei ik dan, “kijk hoe mooi die bloemen zijn!”.
kijk hoe mooi die bloemen zijn
(klik om te vergroten)
Nee, bloemen waren alleen mooi in de siertuin, voor de boerderij. Maar daarbuiten: “allemaol onkruud”. Probeer daar als dorpsjongetje dan maar eens tegen in te gaan. Wist ik veel dat de plant al meer dan 20 eeuwen in de (kruiden)geneeskunde gebruikt werd; juist de wortels. In de Middeleeuwen werd groot hoefblad zelfs gebruikt tegen de pest. Kijk, dan komt de naam ‘pestbloem’ wel weer te pas.
allemaol onkruud ?
klik om te vergroten
Noot van de redactie.
Over de geneeskrachtige eigenschappen van Groot hoefblad:
- Dioscorides, de Griekse pionier in de geneeskunde en kruidenwetenschap, gebruikte gestampte Groot hoefblad-bladeren in zalven tegen huidzweren.
- In de Middeleeuwen werd groot hoefblad gebruikt tegen koorts en de pest; daarom wordt het vanaf die tijd ook wel pestwortel genoemd. Het heeft een zweetafdrijvende en diuretische (plas-opwekkende) werking, wat goed helpt tegen deze twee ziekten.
- John Gerard (1545-1611) raadde in zijn boek ‘Herball or Generall Historie of Plantes’ groot hoefblad eveneens aan tegen koorts en de pest omdat het zweetdrijvend is en´ alle venijn uit het hart haalt´. Veel mensen hingen in die tijd de visie aan dat de pest te maken zou hebben met ruzies of boze gedachten (ergens de pest in hebben).
- De Duitse botanicus Tabernaemontanus (1522-1590) beval groot hoefblad aan bij buikkrampen, astma en als slijmoplossend middel.
- Voor u zelf gaat expirimenteren is het goed om te weten dat, bij overmatig gebruik of verkeerde bereiding,
Groot hoefblad beschadigingen aan de lever kan veroorzaken.
In een aantal Europese landen is om die reden het therapeutisch gebruik van Groot hoefblad verboden.
klik om te vergroten
