OTTERLO – Eén zwaluw maakt nog geen zomer, maar met een heel nest vol van deze trekvogels zou het met het zomerse weer toch nog goed moeten komen.
Amateur-natuurfotograaf Floris van den Berg uit Harskamp maakte een aantal weken geleden deze foto’s in de schuur van zijn broer Jan, aan de Barneveldseweg in Otterlo. ,,Elk jaar komt bij hem steeds hetzelfde paartje boerenzwaluwen (Hirundo rustica) broeden. En omdat ik graag natuurfoto’s maak, vroeg hij mij of ik interesse had.”
klik om te vergroten
Zijn broer houdt rekening met de gevleugelde gasten. ,, Voor het stel moet wel de schuurdeur los en laat hij de deur ‘s nachts ook op een kier, zodat de jongen gevoerd kunnen worden.” Het nest zwaluwen bevindt zich overigens op zo’n tweeënhalve meter hoogte op de draagconstructie van een lamp. ,,Dat is soms lekker warm voor ze”, lacht de fotograaf.
Dat de zwaluwen graag een warme plek hebben om te nestelen is logisch. Door een onderzoek dat in 2011 is uitgevoerd weten we dat de Nederlandse boerenzwaluwen in het najaar duizenden kilometers vliegen en overwinteren in landen als Gabon, Nigeria, Kameroen, Congo, Angola en Botswana. Ze zijn dus aan warmte gewend.
Tot 2011 werd ervan uitgegaan dat alle Nederlandse boerenzwaluwen in hetzelfde gebied van Afrika overwinteren, maar er is gebleken dat ze zich verspreiden over een enorm gebied. Tijdens de trek vliegen ze meer dan 400 kilometer per dag.
In het voorjaar word terug gevlogen naar het zelfde nest. Soms moeten ze onderweg hun route aanpassen (waarschijnlijk onder invloed van zware zandstormen) en honderden kilometers terug vliegen om een plek te zoeken waar ze aan kunnen sterken.
Sommige zwaluwen trekken wel dertien of veertien keer in hun leven heen en weer, wat een prestatie!
klik om te vergroten
De boerenzwaluw is een bedreigde diersoort en staat op de rode lijst. Tal van veranderingen in het agrarisch gebied hebben geleid tot een opgeruimd, steriel buitengebied. De grootschalige omschakelingen van rundvee naar varkens- en pluimveehouderij heeft de situatie er ook niet beter op gemaakt, evenals het op grote schaal isoleren en afsluiten van stallen, waardoor de vogels simpelweg de gebouwen niet in of uit kunnen. Uit een enquete onder boeren is gebleken dat tegenwoordig op zo’n 28% van de boerenbedrijven boerenzwaluwen leven, tegen een ruime 60% tien jaar eerder.
De boerenzwaluw is gemakkelijk te helpen wanneer u op een boerenbedrijf of in een woning in het buitengebied of dorp woont. Sluit uw schuur niet geheel af, maar laat, zoals Jan van de Berg, bijvoorbeeld een bovendeur open staan, of zorg voor een permanent open raam. Kunstnesten kunnen de zwaluw tot broeden aanzetten.
