.
Eigenlijk gebeurt het ieder jaar en is het bij reebokken de gewoonste zaak van de wereld: in november/december werpt hij z’n geweitje af. Toch is het voor ons iets bijzonders, want je ziet het bijna nooit gebeuren. Maar deze keer zaten we er bijna bovenop en konden we dit bijzondere fenomeen vastleggen.
Het was ook nog eens een zwarte reebok, dus dubbel geluk.
.
Speling van de natuur
Zwarte reeën zijn een speling van de natuur. Eind negentiende eeuw schoten jagers in de omgeving van Eibergen voor het eerst in Nederland een zwarte ree. Omdat de eerste waarnemingen van zwarte reeën vlak bij de Duitse grens werden gedaan, gaat men ervan uit dat deze kleurvariëteit uit dat land afkomstig is. Onze oosterburen beschikken over meldingen van zwart reewild die dateren van rond het jaar 1000. In de moerasrijke omgeving van Haste zou deze mutatie spontaan zijn ontstaan. De biotoop vlak bij Hannover wordt om die reden gezien als het stamgebied van de melanistische variant, die door de Duitsers ook wel moerasree wordt genoemd.
Al in 1960 is een zwarte ree waargenomen in het Brabantse natuurgebied de Kampina. De dieren onderscheiden zich in bouw en fysieke gesteldheid niet van hun normaal gekleurde soortgenoten. Wel ontbreken de witte haren op de onderlip en is de spiegel -de kenmerkende lichtgekleurde haardos rond de aarsopening- nauwelijks zichtbaar. Naast zwarte reeën zijn er ook rood-witte, zwart-witte en geheel witte reeën gesignaleerd.
De “zwarte” op 14 oktober 2013 – Foto: ©Louis Fraanje
De zwarte
We hadden de ‘zwarte’ al een paar keer gezien en op 14 oktober konden we hem op een avond tijdens een van onze zwerftochten fotograferen. Zwarte reeën komen we wel vaker tegen en een zwarte reebok hadden we ook wel eens gezien, maar nooit kunnen fotograferen. Deze keer hadden we meer -en bij nader inzien dubbel- geluk, want deze gaffelbok had aan de linkerkant een raar vervormde geweistang, Normaal hebben de geweistangen aan beide kanten dezelfde vorm, maar bij deze bok was dat niet het geval. De linker stang was niet gegaffeld, maar had drie afzonderlijke enden. De oorzaak zou kunnen zijn dat hij tijdens de opbouw van het gewei een beschadiging heeft opgelopen, want in die periode is het bastgewei zeer gevoelig. Ook een tekort aan bouwstoffen kan een oorzaak zijn. Hoe dan ook, wij vonden het best bijzonder en zijn dan ook benieuwd hoe het volgende gewei er uit zal zien.
Geluk
We hielden hem in de gaten, want we wilden ook graag eens een bok fotograferen die z’n gewei af had geworpen. Nog mooier zou het zijn als we het afwerpen zouden kunnen vastleggen. Bij ons weten is dat nog nooit vertoond, wij hebben tenminste nooit een foto gezien van een kale reebok.
Zaterdag 30 november zagen we hem weer en we konden ons geluk niet op. De bok had alleen nog zijn linkerstang opstaan, de rechter had hij al afgeworpen. Zo onopvallend mogelijk bleven we in z’n buurt. Wie weet zou hij zijn rechterstang vandaag afwerpen. Natuurlijk, de wens is de vader van de gedachte, maar je weet het nooit.
30 november, alleen nog linker stang – Foto: ©Louis Fraanje
De kale
De bok was erg onrustig, blijkbaar werkten zijn hormonen anders dan anders. Hij liep maar heen en weer te rennen, dus was er weinig kans op een scherpe foto. Plotseling was de bok verdwenen, in geen velden of wegen was hij meer te bekennen. Jammer, was nu alle moeite voor niets geweest? Onthutst zaten we op ons plekje en hadden de hoop al bijna opgegeven toen we wat geritsel hoorden. Even plotseling als hij was verdwenen stond hij nu weer tussen de struiken. Met een kale kop, ook de linkerstang was nu verdwenen. Enigszins verbaasd keek hij om zich heen. Regelmatig gooide hij zijn kop achterover. Blijkbaar snapte hij niets van dat lichte gevoel in/op zijn hoofd.
Regelmatig gooide hij zijn kop achterover – Foto: ©Louis Fraanje
Zegel
Voorzichtig probeerden we de ‘kale’ reebok zo goed mogelijk in de lens te krijgen. Bovenop zijn kop, op de plek waar hij zojuist zijn stang had afgeworpen, zat vers bloed. Zo’n kale plek waar de stang heeft gezeten heet het ‘zegel’.
Op de plek waar hij zojuist zijn stang had afgeworpen zat vers bloed – Foto: ©Louis Fraanje
Gouden randje
We blijven de bok natuurlijk volgen en zijn benieuwd hoe hij zijn volgend gewei gaat opzetten.
Dat deze dag niet meer stuk kon mag duidelijk zijn. Met een tevreden gevoel gingen we huiswaarts. Het was een mooie en tegelijkertijd leerzame dag in het veld, een dag om met een gouden randje te omlijsten.
Lees ook: In het spoor van de ‘zwarte’ – Deel 2
