We doen wat de achterban wil
Natuurmonumenten heeft een achterbanraadpleging uitgevoerd. In de pers doet Natuurmonumenten het nu voorkomen of de uitkomsten van de enquette bepalend zullen worden voor het beleid: ‘we doen wat de achterban wil..’. Overigens hield de natuurorganisatie bij de presentatie nog wel een paar slagen om de arm. Dat dat terecht is kunt u lezen in de hiernavolgende satire van Bas van Dijk, een bloggende Edenaar.
17 December 2020
Op weg naar Planken Wambuis. Naast mij zit De Boswachter van Natuurmonumenten. Hij zal mij gidsen vandaag. Toen ik hem opbelde en zei dat ik van de achterban was, veegde hij gelijk zijn agenda schoon. “Welkom, welkom”, riep hij enthousiast door de telefoon, “het kan eigenlijk niet, maar als de achterban het wil, kan het wel. Zo eenvoudig is het.”
Op de kraag van De Boswachter ontwaar ik een geborduurde slogan
De achterban wil het
Op de kraag van De Boswachter ontwaar ik een geborduurde slogan: “De achterban wil het”. Ik wijs er naar met vragende blik. “Tja, wij doen alles voor de achterban. Daar slaat die slogan eigenlijk op. Weet je wel dat wij de meeste leden hebben van alle natuurorganisaties? Dat wij hoog scoren op de ranglijst van goede doelen? Dat we het hardst groeien als natuurorganisatie? Een kwestie van weten wat je achterban wil.”
Ik kijk hem een halve minuut fronsend aan. Hij blijft olijk glimlachen. “Ik dacht”, mompel ik, nu voor me uitstarend over m’n stuur, “dat jullie er zijn voor de natuur en het verstandig beschermen daarvan, in plaats van het realiseren wat de achterban wil.” De Boswachter kucht.
Hekwerk
“Wat is dat voor ongezellige boel?” Ik wijs naar 2,5 meter hoge hekken aan weerszijden van de weg. “De achterban wil het”, verklaart de boswachter opgewekt. “Anders krijgen we ongelukken met wilde varkens.”
“Mooi is het niet”, breng ik in. “Zeg maar gerust dat het verschrikkelijk lelijk is. Natuur achter 2,5 meter hoog kippengaas.” “De achterban wil het”, legt De Boswachter weer uit. “Anders moeten we het wild afschieten of krijgen we ongelukken. En dat wil de achterban weer níet. En hier moet je trouwens links.”
Natuur achter 2,5 meter hoog kippengaas
De ecoloog
Ik sla linksaf en parkeer mijn auto bij het kantoor van Planken Wambuis, langs de rijksweg Ede-Arnhem.
Een man met grijze baard en wilde haren staat het houten kantoorgebouw te schuren. “Eén hele goedemorgen”, roept De Boswachter, in mijn beleving iets te overdreven maar van dat soort dingen moet je niet altijd wat vinden.
De baardman gromt iets terug.
“Wie is dat?”, vraag ik nieuwsgierig.
“Een ecoloog. Of tenminste, dat was hij. Hij bepaalde op basis van kennis en onderzoek mede ons beleid. Nu kijken we eigenlijk meer naar wat de achterban zegt. Tegenwoordig doet hij onderhoud aan onze gebouwen. Mooi hè, dat zo’n man nog lekker buiten aan het werk kan zijn zo.”
Wildweide
“Wil je edelherten zien?” vraagt De Boswachter gastvrij.
“Wat wil jullie achterban over het algemeen?” vraag ik terug.
De Boswachter raadpleegt zijn smartphone. “De achterban wil edelherten zien”, concludeert hij. “dus jij ook, logisch natuurlijk, dat had ik kunnen weten.”
Een kwartier lopen we voordat we bij een grote weide, midden in een gemengd bos, arriveren. “O, ze zijn er nog niet”, deelt licht teleurgesteld De Boswachter mee, “maar dan wachten we gewoon even.” Ik hoor de zwarte specht, bekijk wat prenten van reeën en wilde varkens en zie hoe goudhaantjes door de grove dennen buitelen. Wat een heerlijk bos. In de verte klinkt geschreeuw. “Wat is dat?”
“Dat zijn onze drijvers. De achterban -dus jij ook- wil edelherten vaker en beter zien, op wildweides. Dus elke dag laten we alle ecologen en beleidsmakers en overbodige jachtopzichters die beesten vanuit het Deelerwoud hierheen drijven, zodat de achterban ze kan zien.” “Willen die herten dat zelf dan niet?” vraag ik verbijsterd.
De Boswachter schudt zijn hoofd. “Je snapt het nog steeds niet hè? De achterban wil het, man. Daar gaat het over.”
Alle ecologen en beleidsmakers en overbodige jachtopzichters
De waarheid
Het wordt me teveel. Ik grijp De Boswachter bij zijn kraag. “Waarom”, vraag ik langzaam en met ingehouden woede, “waarom ben jij ooit boswachter geworden? Om er te zijn voor de natuur of voor de mensen? Om dieren te beschermen en een goed leven te bieden of om mensen te plezieren?” De Boswachter staart me aan. Ik zie hem verdwijnen in een wirwar van gedachten en herinneringen. Als ik hem loslaat, komt hij zichtbaar weer terug in het heden. Hij spreekt met schorre stem.
“Je hebt gelijk. Eigenlijk gaat dit nergens over. Maar ja, toen de eerste ledenraadpleging was gehouden, mochten we daar niks van vinden. Kritiek was vloeken in de kerk. Naar je achterban luisteren kon alleen maar goed zijn en een paar goed getrainde boswachters riepen er iets over in de media. De pr-campagne was fenomenaal, goed georganiseerd en geen één journalist stelde kritische vragen. Op een gegeven moment werd er zelfs net gedaan alsof wat de achterban wilde, hetzelfde is als wat Nederland wil.” Hij pauzeert even. “ Maar vind jij dan dat je níet naar je achterban moet luisteren?”
Een paar goed getrainde boswachters riepen er iets over in de media
Visie of mening
Ik schud m’n hoofd. “Dat zeg ik niet. Blijf dat zeker doen. Maar laat het niet meer dan nuttige input zijn. En geef mij, als trouwe donateur, niet het gevoel dat de meerderheid van de achterban bepaalt welke kant het opgaat. Nee, ga nu niet gelijk Natuurmonumenten verdedigen. Ik vertel je wat mijn gevoel is. Dat heeft Natuurmonumenten opgeroepen. Een inschattingsfoutje in de pr, zou je kunnen zeggen. Een hoop bombarie, maar de keerzijde wordt vergeten. Ik ben ook achterban. Ik doneer elke maand aan Natuurmonumenten. Als ik rondloop in jullie gebieden, wil ik het gevoel hebben dat er op basis van de kennis en wijsheid van boswachters, ecologen en biologen wordt beheerd, en niet op basis van achterbanemotie of de mening van de meerderheid. En dat is niet alleen wat ik denk of vind, dat vinden heel veel mensen. Boswachters, ecologen en biologen incluis. Dat weten jullie drommels goed. En trouwens, laten we nuchter zijn: de achterban kan wel meer wild willen zien, maar als het wild dat niet wil, valt er niks te willen. Dat is trouwens een lastige zin, die laatste, maar snap je ‘m?”
De Boswachter knikt en lacht. “I’m back to earth. Na zeven jaar, moet je nagaan. Morgen meld ik me op het hoofdkantoor, in ’s-Graveland. Om te vertellen dat ik wil werken voor een organisatie die werkt vanuit expertise en visie en zich niet laat regeren door de emotie of mening van de achterban. Als Natuurmonumenten die organisatie blijkt te zijn, ben ik hun man.”
Ik sla hem op zijn schouder. “Bel me, met de uitslag. Dan zal ik ook hun man zijn, met dubbele donatie.”
Ik wacht nog op zijn telefoontje.
Dit humorvolle verhaal met een serieuze ondertoon verscheen eerder op: basnatuurlijk
