IJsvogel-expeditie
Ik ben weer op ijsvogelexpeditie geweest in de buurt van Arnhem. De wondere wereld van dit fraaie vogeltje blijft boeiend om te volgen. Het heeft me veel tijd en energie gekost om de nieuwe woonstee van de “Blauwe Schicht”, alias “Kingfisher”(Alcedo atthis) te vinden. Daarna zeker vijftien keer en vele uren in mijn schuiltent nabij de nestholte gepost.
De natuurliefhebber ziet op zijn wandeling langs sloot en plas over het algemeen op grote afstand een beeld zoals hieronder op de eerste foto is weergegeven. Het is een opvallende verschijning door zijn afstekende blauwe en oranje kleuren, maar tegelijkertijd ook een zeer schuwe vogel die zich weinig laat zien. Maar als je het vogeltje van wat dichterbij kunt bekijken, zijn er toch wel wat verschillen.
Het fraaie ijsvogeltje, de “Blauwe Schicht”, alias “Kingfisher” – Foto: Ton Heekelaar
Het verschil in man en vrouw ijsvogel is slechts één aspect. Namelijk het vrouwtje heeft een oranje ondersnavel, in tegenstelling tot de man met zijn zwarte dolksnavel .
Foto boven: IJsvogelvrouwtje, de oranje ondersnavel is duidelijk zichtbaar.Foto links: IJsvogelman met zijn zwarte dolksnavel.
De nestholte van ongeveer 60 a 90cm lang wordt over het algemeen gegraven in een steile oeverwand boven het water. Dan is deze gevrijwaard tegen eier-rovers als o.a. de bunzing.
De ijsvogel bezig met het graven van zijn hol – Foto: Ton Heekelaar
Jong vrouwtje uit 1e-legsel d.d. 26-juni-2014
Broedtijd
Na ongeveer zo’n eenentwintig tot drieëntwintig dagen broeden kruipen in de regel vier tot zes jongen uit de wit gekleurde eieren. De jongen die overwegend met visjes worden gevoerd, verlaten de nestholte na ongeveer drieëntwintig drieëntwintig á zevenentwintintig dagen.
Geluid
Het geluid van de ijsvogel is heel divers; er kunnen verschillende kwetterende schelle, kwelende en fluitende geluiden worden geproduceerd. Het mannetje lokt het vrouwtje met een hoog, fluitend ‘tjieieiet’ of ‘tieietuu’, dat hij vaak tijdens de vlucht laat horen. Bij opwinding worden korte, herhaalde ‘titi-titi’ geluiden geproduceerd
Verschil
Tussen de volwassen exemplaren en de jongen, zijn er ook duidelijke verschillen te zien. Het verschil in een jong exemplaar is waarneembaar aan de donker kleurige pootjes en witte punt aan de snavel. Op de foto rechts is dit duidelijk zichtbaar.
Om het verenpak goed waterafstotend te houden wordt er relatief veel tijd besteed aan veren onderhoud.
Onderhoud is het halve werk – Foto: Ton Heekelaar
De Nederlandse naam ijsvogel heeft waarschijnlijk niets te maken met een voorkeur of een relatie met ijs maar is een verbastering van de Germaanse naam Eisenvogel wat ‘IJzervogel’ betekent. Deze naam slaat op de metaalachtige glans van het blauwe verenkleed. Een andere verklaring voor de naam is dat de ijsvogel ‘s winters bij het ijs werd gezien om uit een wak vissen te vangen. Welke van de twee de juiste verklaring biedt is echter onderwerp van studie.
Volgens de ijsvogelcoördinator van de vogelwerkgroep Arnhem e.o. is deze positief gestemd over de reproductie van het aantal ijsvogels 2014.
Statieportret van deze beroemde visserman – Foto: Ton Heekelaar
Tot slot van deze korte ijsvogel uiteenzetting wil ik afsluiten met een staatsieportret zoals ik onlangs heb weten te platen.
Copyright foto’s: Ton Heekelaar
