Foto: Geldersch Landschap
Officiële opening schaapskooi
Op woensdag 15 oktober jl. was de opening van de nieuwe schaapskooi aan de Droefakkers in natuurgebied de Loenermark in Loenen (Gld.). Directeur van Geldersch Landschap & Kasteelen, Peter van den Tweel en burgemeester van Apeldoorn, John Berends verrichten de opening.
Tweehonderd en dertig schapen kunnen er in de nieuwe schaapskooi in de Loenermark, die gisteren officieel werd geopend. Allereerst werd een picknick-informatie-tafel onthuld, met teksten en foto’s van en over het gebied. Daarna deed burgemeester John Berends de deur open zodat de schapen de bosweide op konden. (zie foto rechts)
Vanuit de splinternieuwe schaapskooi konden de schapen nu de bosweide op – Foto: Jac. Gazenbeekstichtng
De oude kooi blijft gelukkig behouden – Foto: JGS
Het dorp Loenen heeft alles met schapen. Vanouds waren er een aantal schaapskooien en herders. Beurtelings moest er gehoed worden op de heide. De mest was nodig voor het land. Na de opkomst van de kunstmest voor de landbouw en de prijzen voor de wol verdwenen de schaapskuddes. Wat overbleef waren de weideschapen. Maar het dorp miste toch de schapen om de heide te begrazen. Willem Koestapel kwam met zijn kudde naar Loenen en ‘bosbaas’ Jan Rozenboom zorgde rond 1956 met zijn mannen voor een kooi op de bosweide. In 1990 kwamen de Schotse Hooglanders maar in 1993 kwam door Loenense initiatieven weer een kudde. In 2002 nam Geldersch Landschap die over, en nu een nieuwe kooi.
Gebouwd van hout uit eigen bos – Foto: JGS
De bouw is in maart van dit jaar gestart. De nieuwe kooi – die naast de oude is verrezen – is twee keer zo groot en voorzien van een publieksruimte, van waaruit bezoekers naar de schapen kunnen kijken.
Men wilde een nieuwe kooi bouwen omdat de oude kooi dringend aan vervanging toe was. De bouwkundige staat wordt steeds slechter, de kooi is te krap voor het aantal schapen en de voorzieningen voor zowel schapen als de (vrijwillige) herders zijn niet van deze tijd.
Geldersch Landschap & Kasteelen heeft de nieuwe schaapskooi gebouwd van eigen hout, met eigen medewerkers. De nieuwe kooi is ergonomisch verantwoord voor personeel en gasten en voldoet aan de laatste milieueisen. De oude kooi blijft behouden en wordt opslagplek voor hooi en stro.
Peter van den Tweel tijdens zijn pleidooi – Foto: JGS
Directeur Peter van den Tweel van Geldersch Landschap memoreerde dat de nieuwe kooi grotendeels is gemaakt met eigen medewerkers en met hout uit eigen bossen. De kooi heeft een publieksruimte en herder Arjen Daalhuisen en zijn vrijwilligers hebben een eigen verblijfsruimte.
Graag wil Geldersch Landschap ook meewerken aan de toestandkoming van een nieuwe uitkijktoren met trapjesberg. Het publiek kan woensdag 22 oktober om 16 uur terecht bij de schaapherder voor een vragenuurtje. Op de grote weide bij de kooi vertelt de – uit Lunteren afkomstige -herder Arjen Daalhuisen over de Veluwse heideschapen, op welke manier de kudde de heide beheert en de nieuwe schaapskooi. Kinderen en hun (groot)ouders kunnen vragen stellen. Ook is een demonstratie schapen drijven met de honden te zien.
Onthulling van de picknick-informatie-tafel – Foto: Geldersch Landschap
Onthulling van de picknick-informatie-tafel – Foto: JGS
Geldersch Landschap & Kasteelen is blij met de grotere, moderne kooi, om zo het heidebeheer met de schapen op een betere manier te kunnen voortzetten. De schapen zijn en blijven belangrijk voor beheer van heideterreinen. Cultuurhistorisch horen schapen bij Loenen en vindt GLK dat publiek van schapen moet kunnen genieten. De kooi helpt daarbij.
Financiering van de nieuwe kooi is ook mogelijk geworden dankzij de samenwerkingsovereenkomst van GLK met de Provincie Gelderland over uitvoering van projecten op het gebied van natuur, landschap en cultuurhistorie. De Nationale Postcode Loterij doet ook een duit in het zakje.
Tenslotte
De Jac. Gazenbeekstichting was door beheerder Arjan van Knapen, uitgenodigd om aanwezig te zijn bij de opening. Mede doordat wij op dit moment bezig zijn met de verhalen over de inmiddels overleden schaapherder Willem Koestapel, waren wij zeer verheugd. “Bij zo’n opening ontmoet je altijd weer mensen, die je soms lange tijd niet meer gezien of gesproken hebt”, aldus onze voorzitter Louis Fraanje. Hij was helemaal in z’n element tussen al die ‘Groene’ mensen; “Vooral de oud-gedienden met hun verhalen en herinneringen van vroeger spreken mij bijzonder aan”, vertelde hij, “dat is ook een heel belangrijk stuk cultureel erfgoed, waar we zuinig op moeten zijn en wat zeker bewaard moet blijven!”.
Zo was ook Willem Lammertink, coördinator Bestedingsprogramma’s bij Geldersch Landschap en Kasteelen, en daarnaast vice-voorzitter van de Bosbouwkontaktkring Veluwe, aanwezig, hij en Louis kennen elkaar natuurlijk al een hele tijd. Even bijpraten over van alles en nog wat, zo blijf je op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en activiteiten van elkaar. En… als sociaal contact, zijn bijeenkomsten zoals deze, uitermate belangrijk.
Oud schaapherder en boswachter Wijgert van den Born, hij kwam als jonge jongen naar Loenen om de kudde van Willem Koestapel over te nemen en ging wonen in het huis ‘Steinhull’ aan de Bruisbeek. Dit is het huis waar sind die tijd steeds de schaapherder woont. Wijgert kreeg verkering met Truus Rozenboom en trouwde met haar. Zes jaar later kwam hij tot de ontdekking dat je als schaapherder niet genoeg verdiende om en gezin te onderhouden en is hij bij Natuurmonumenten gaan werken. Zijn zoon Jaap woont in het witte boerderijtje op de Loenermark (bij van Ark),dat is de boerderij waar vroeger de gebroeders van Ark gewoond hebben.
Daarnaast was schaapherder Roelof Brandsma van de partij, hij kwam in 1999 eerst als vrijwilliger en later als vaste schaapherder in dienst van Geldersch Landschap & Kasteelen. Hij was ook jarenlang schaapherder op de Loenermark en kan daar veel en met smaak over vertellen. Na zijn pensioen in 2012 vertrok hij naar zijn geboortegrond Groningen, waar hij ook weer een kudde schapen heeft. .
Oud-boswachter Staatsbosbeheer, Willem van Ark – die onlangs het nieuwe bord bij schapenmonument Woeste Hoeve onthulde – had natuurlijk ook veel te vertellen en genoot zichtbaar van deze ontmoeting. Hij schrijft, schildert en blaast een stevige toon op de jachthoorn bij de Jachthoornblazersgroep “De Overlopers” uit Hoenderloo. Zo stonden de vier baardmannen gezellig keuvelend aan de tafel bij elkaar.
Baardmannen onder elkaar; v.l.n.r: Willem van Ark, Roelof Brandsma, Wijgert van den Born en Louis Fraanje – Foto: JGS
