Sleutelrol in de natuur
De laatste jaren duiken wilde zwijnen in steeds meer gebieden op. De dieren halen regelmatig de krant en vaak gaat het dan over schade die zwijnen zouden veroorzaken. Over de nuttige rol van zwijnen wordt minder geschreven. ARK tekenaar Jeroen Helmer bracht de sleutelrol van het wilde zwijn in beeld. Het resultaat is voor iedereen gratis te downloaden.
Illustratie: ©Jeroen Helmer
Aantal zwijnen breidt zich uit
Eeuwenlang zwierven wilde zwijnen door Nederland totdat het zwijn in de 19e eeuw uitstierf. Prins Hendrik bracht het zwijn terug. Hij liet zwijnen uitzetten bij Het Loo op de Veluwe. Sindsdien breidt het aantal zwijnen zich uit. Bovendien zijn zwijnen uit Duitsland en België de grens overgestoken en leven ze bij Nijmegen en in de Meinweg. De laatste jaren is in kranten te lezen dat wilde zwijnen op steeds meer plekken verschijnen. Meestal gaat het dan over de schade die de dieren kunnen veroorzaken. Maar in de natuur is het wilde zwijn heel belangrijk. Deze zogenaamde sleutelrol heeft tekenaar Jeroen Helmer uitgewerkt in een schitterende plaat.
Nieuwe kansen voor kruiden en bomen
Net als huisvarkens zijn wilde zwijnen een groot deel van de tijd op zoek naar eten. Met zijn sterke neus ploegt hij door de bodem op zoek naar regenwormen, keverlarven, eikels en wortels. Met dit gewroet hebben ze een belangrijke functie voor veel planten. Een gesloten grasmat of een bosbodem bedekt met een dikke strooisellaag is geen goede kiemplek. Wanneer een zwijn met zijn snuit de kale bodem blootlegt, kunnen zaden hier tot kieming komen. Juist op die wroetplekken kiemen eiken, lijsterbessen en sporkehout ,en vindt dus bosverjonging sneller plaats.
Maar ook in open graslanden vinden soorten als klaproos, akkerviooltje en gele ganzenbloem een plekje op de kale omgewoelde bodem, zodat ze kunnen opgroeien. Dit zijn soorten die we kennen als akkeronkruiden, maar misschien zijn het dus eigenlijk zwijnskruiden.
Wroetende zwijnen in de sneeuw onder toeziend oog van drie roodborstjes – Foto: ©Louis Fraanje
Ruimte voor waterdieren
Op plekken waar zwijnen zich in de modder rollen, de zogenaamde zoelen, leven allerlei waterdieren. Deze zoelen vormen ook een goede drinkplek voor wild. Verlaten zoelen in natte graslanden kunnen voortplantingswateren zijn voor de geelbuikvuurpad of watersalamenders. Ook volgelopen wroetplekken kunnen een tijdelijk water bieden aan soorten die gevoelig zijn voor concurrentie en het daardoor moeilijk hebben in water waar ook door rovers als libellenlarven en vissen wonen.
Dood doet leven
Zwijnen zijn alleseters en daarmee belangrijke opruimers in onze natuur. Een kadaver van een groot dier als een ree of edelhert verdwijnt binnen enkele uren. En een dood zwijn levert op zijn beurt weer voedsel voor allerlei andere aaseters. Door de grotere massa van een wild zwijn blijft het langer liggen dan een kadaver van een kleiner dier. Ook soorten die meer tijd nodig hebben om de cyclus van ei tot volwassen insect door te maken vinden hun plek op een zwijnenkadaver.
Gratis zoekkaart wild zwijn
De tekening van het wilde zwijn en zijn sleutelrol in de natuur is gratis te downloaden en mag bijvoorbeeld gebruikt worden tijdens buitenlessen of een boswandeling.
Tekst: Bram Houben & Twan Teunissen
Bron: Natuurbericht
Alleen moeten ze natuurlijk niet in de bebouwde kom komen! Zie filmpje onder:
