Grote percelen bos
Direct in het oog springend is uiteraard het prachtige Jugendstil landhuis, maar ook de oude watertoren, gebouwd op een opgeworpen heuvel, wordt niet voor niets ‘een glimlach in het landschap’ genoemd. Het landgoed Oud Groevenbeek ligt voor een groot deel aan de Ermelose kant van de Putterweg, maar ook aan de overkant van de Putterweg (aan de Puttense kant) liggen nog grote percelen bos die behoren bij het landgoed Oud Groevenbeek.
Landhuis Oud Groevenbeek bij Ermelo
Landhuis
De oude boerderij op Oud Groevenbeek werd in 1870 afgebroken en op die plaats werd een eenvoudig landhuis gebouwd, dat bewoond werd door de heer P. Jongeneel jr. De nieuwe boerderij werd circa 50 meter van het landhuis aan de oostzijde gebouwd.
In 1897 werd aan tuinarchitect Copijn uit Utrecht opdracht gegeven rond het landhuis een tuin aan te leggen. Na het overlijden van de heer P. Jongeneel jr.(1902) wordt het landgoed Oud Groevenbeek in 1903 door de heer J.H. van Schermbeek aangekocht. Deze woonde blijkens de burgerlijke stand nog tot 1906 in Brussel, maar had in Putten het buitenverblijf Schoonderbeek.
De heer J.H. van Schermbeek trouwde met de weduwe mevrouw Schimmel-Ubink, die reeds kinderen had. Het landhuis werd te klein voor het gezin en er werd bij de gemeente Ermelo een vergunning aangevraagd voor de bouw van het huidige landhuis. Het ‘oude’ landhuis, dat inmiddels ruim 30 jaar oud was, werd afgebroken.
Nadat de vergunning snel was verleend, werd in 1907 met de bouw van een ruimere villa in ‘Jugendstil’ begonnen onder architectuur van het architectenbureau L.A. van Essen en J. van Zeggeren te Harderwijk. In 1908 vond de oplevering plaats van de villa die door mensen uit de buurt wordt aangeduid met het ‘kasteel’. Na het overlijden van de heer J.H. van Schermbeek in 1920 droeg de weduwe het beheer over aan haar jongste zoon Ir. P.A. van Schermbeek.
Ir.P.A. van Schermbeek vertelt :
Iets over zijn jeugd: “Dat waren nog eens tijden! Drie kamermeisjes, meneer! Eén gouvernante, één huisknecht, één chauffeur-koetsier en schrik niet … veertig à vijftig bosarbeiders in vaste dienst”.
Ir.P.A. van Schermbeek en Cor Koppies – Foto: ©Cor Koppies jr
Over Cor Koppies:
Cor Koppies was vroeger één van de beruchtste stropers van de Veluwe. Tevens deed hij in bosprodukten als mos e.d. Toen hij in de jaren vijftig eens bij mij aanbelde om te vragen of hij die bosprodukten uit mijn bossen mocht halen, zei ik: “Man, je hebt me mijn hele leven dwarsgezeten; ik denk er niet over! Daar is het gat van het hek.”
Na een week of drie kreeg ik een brief van hem, waarin hij schreef dat hij mijn standpunt heel goed kon begrijpen, maar dat hij me, als ik toestemde, op erewoord beloofde dat hij in mijn velden niet meer zou stropen. Of hij me nog eens mocht bezoeken?
Nu dat gebeurde, wéér buiten aan de deur. Ik keek hem eens strak aan, en zei: “Maar kan ik op je woord aan?”
“Ja, dat kunt u,” antwoordde hij. Toen heb ik hem de hand geschud en was de vrede gesloten. Gelukkig heb ik er nooit spijt van gehad, integendeel. Later is het me met veel moeite gelukt hem aan een jachtakte te helpen en nu heb ik een uitstekende jachtopzichter aan Cor Koppies. Hij heeft mijn volle vertrouwen en ik hoop dat hij nog jarenlang het toezicht in mijn jachtvelden zal mogen uitoefenen.
Bron: Brood uit de nacht(1978)
Zwerfsteen
Het werd in financieel opzicht steeds moeilijker om het landgoed te beheren. Het echtpaar Van Schermbeek heeft in 1968 het landgoed verkocht aan de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten onder voorwaarde dat het echtpaar in het landhuis mocht blijven wonen tot hun overlijden.
Op 24 februari 1980 overleed de heer Van Schermbeek, mevrouw Van Schermbeek – Costerus op 15 oktober 1982. Beiden werden begraven in een grafkelder bij het landhuis.
Koetshuis
Tussen villa en boerderij werd in 1907 het koetshuis met paardenstallen gebouwd. Dit koetshuis werd eerder gebouwd dan de villa. De paarden die gebruikt werden voor vervoer van personen en materialen konden in de stallen rusten. De zolder heeft jarenlang dienst gedaan als woning voor één van de knechten.
Boerderij met bakhuis en washok
Aan de rechterkant van de doorlopende laan ziet u een aantal cultuurhistorische bijzonderheden.
Op de boerderij werd aanvankelijk heel extensief geboerd. Momenteel wordt de boerderij nog privé bewoond. Vlak naast de boerderij staat het bakhuis, dat ’s zomers bewoond werd door de bewoners van de boerderij (reden: minder huishoudelijk werk meer tijd voor andere werkzaamheden op en rond de boerderij).
Rechts voor de boerderij staat nog een oorspronkelijk, stenen was- en drooghuisje, gebouwd omstreeks 1907. Het huisje kon verwarmd worden zodat de was er ook gedroogd kon worden.
Tuinmanswoning
De voormalige tuinmanswoning, gebouwd omstreeks 1905 werd tot 2001 bewoond door een broer van de gezusters die op de boerderij woonden. In 2003 is de woning onder erfpacht verkocht en wordt momenteel privé bewoond.
Druivenkas
Uit een veel groter kassencomplex uit 1910 is de druivenkas / serre gespaard gebleven en zo identiek mogelijk gerestaureerd. Ruim 40 soorten druiven worden gekweekt. In de serre en de ‘wijngaard’ staan meer dan 200 druivenstokken, sommige al meer dan 65 jaar oud. Om ziekten te voorkomen wordt watertoevoer en bemesting van buiten naar binnen geregeld.
De watertoren
Watertoren een glimlach in het landschap . . . .
De watertoren, uit omstreeks 1912, ziet er uit als een middeleeuws kasteeltje en is gebouwd op een daarvoor opgeworpen heuvel. Hij diende voor de voorziening van drinkwater van de villa, de tuinmanswoning en de boerderij.
De grond voor de heuvels is afkomstig uit de graslanden die langs de sprengen liggen. Duidelijk is het hoogteverschil tussen weide en bos te zien.
Mankracht
De grond is met mankracht afgegraven en vervoerd met paard en wagen en ter plaatse met kruiwagens. In 1988 zijn door Natuurmonumenten de keldervertrekken onder de watertoren geschikt gemaakt als winterverblijf voor vleermuizen. Voorheen was onder de watertoren een ‘gasfabriekje’ gevestigd. Hiermee konden de kassen worden verwarmd en de gaslampen in en bij de villa en boerderij worden gevoed.
***
Bron:
Betreft artikel vanaf de website www.nmpermelo.nl van de Stichting NMP Ermelo wat hoort bij het boekje Fietsen in Ermelo’s Groen Kijk en geniet! Uitgave Gemeente Ermelo in samenwerking met Stichting Natuur- en MilieuPlatform Ermelo, juli 2011. Gemaakt t.g.v. deelname van de gemeente Ermelo aan de landelijke groencompetitie Entente Florale 2011. Ermelo werd in 2011 de groenste gemeente van Nederland!
Bekijk ook het filmpje:
