Wout Bouw – Foto: ©Marianne Jans
Landgoed Oldenaller: Dan werd er een mooi tableau uitgelegd
Aan een mooie eikenlaan, een zijweg van de Nijkerkerstraat in Putten, staat het Jagershuis, behorend bij kasteel Oldenaller. Het huis is prachtig onderhouden. Hier woont Wouter Bouw met zijn familie.
Zijn vader, zijn opa en ook zijn ooms hebben het jachtopzicht en de zorg voor een goede wildstand van oudsher in de genen zitten. Geen wonder dus dat ze op het Jagershuis terecht gekomen zijn. Dat ging niet helemaal rechtstreeks. Hoe dat gekomen is vertelt Wouter Bouw met smaak.
Met ons in de maag
‘Mijn vader is rond 1935 jachtopzichter, boswachter geworden bij de familie Boreel die op huize Oldenaller woonde. Zelf ben ik, en ook mijn jongere zusje, hier geboren op Oldenaller in een klein arbeiderswoninkje. In 1971 zijn wij getrouwd en zijn we, als huisbewaarder, op het kasteel gaan wonen. Daar hebben we twee jaar gewoond tot Natuurmonumenten het geheel overnam van de familie Boreel. De vereniging zat een beetje met ons in de maag, want er kwamen daarna allerlei deftige mensen over de vloer in het kasteel. Daar pasten wij niet zo goed tussen.
Onder oude bomen tussen het groen ligt ‘t Jachthuis – Foto: ©Marianne Jans
Familie Boreel
Toen kwam dit huis vrij en sindsdien wonen wij hier. Ja, die familie Boreel, dat waren mensen van stand. Het waren een soort petekinderen van de familie Goldstein en bij vererving hebben de Boreels Oldenaller gekregen. Ze waren altijd vriendelijk maar doortastend en op de centen. Dat moest in die dagen ook, want anders konden ze niet bestaan. In de goede tijd hadden ze twaalf mensen in dienst: zes voor de tuin en het park en zes voor de bossen.
Oud-toezichthouder en jachtopziener Wout Bouw voor ‘t Jachthuis – Foto: ©Marianne Jans
Toezichthouder en jachtopziener
Ik was zelf niet in dienst bij Natuurmonumenten maar we hebben de eerste jaren het wildbeheer gedaan. De vereniging was toen zo klein, dat ze daar geen verstand en geen mensen voor hadden. De jacht werd verpacht en samen met bijgehuurde jachtrechten had je een jachtterrein van zeshonderd hectare. Daar heb ik in mijn vrije tijd als toezichthouder gefungeerd.
Het kasteel op Landgoed Oldenaller tussen Nijkerk en Putten – Foto: ©Rijksmonumenten.nl
Boswachter van Roon
Toen wij in het kasteel woonden was het in de oude staat. Er waren houten vloeren die gewoon in het zand lagen. Er waren grote kelders bij. In de oranjerie werden ’s winters de planten bewaard. Als je binnenkwam door de poort, had je links de oranjerie en rechts het koetshuis (de garage, red.). Het boswachtershuis waar nu Cor Jansen woont, was er natuurlijk al. Daar woonde de familie van Roon. Die was ook boswachter en tuinbaas. Hij bemoeide zich hoofdzakelijk met het tuingebeuren en het park. Bij zijn huis was een grote moestuin en een bloementuin. Er stond een druivenkasje. Bij het kasteel was een boomgaard. Daar stonden oude fruitbomen die in de loop der jaren vervangen zijn. De appeltjes werden altijd trouw geplukt. In het huis van de familie van Roon was een speciaal appelzoldertje. De appels werden bewaard in bakjes op een beetje hooi. Of dat was om ze een beetje vochtig te houden of dat er speciale grassen in zaten waar de insecten een hekel aan hadden?
Oud-jachtopzichter Wout Bouw tussen de bloeiende rodondendrons – Foto: ©Marianne Jans
Moderne bedrijfsvoering
Wat dat betreft is er wel wat veranderd op het landgoed. Vroeger waren er een heleboel kleinere boerenbedrijfjes, kleinschalig met niet te grote perceeltjes. Nu zijn de percelen groter geworden. Dat was noodzakelijk voor een moderne bedrijfsvoering. Als je vroeger een boerderij had waar 20 of 25 koeien op de deel stonden dan was je een grote boer! Nu lopen er 80 of 90 in een grote loopstal. Dat betekent ook dat houtwallen en singels verdwenen zijn die vroeger als perceelscheiding dienden. Gelukkig zijn er nog heel wat over! Grotere percelen, andere gewassen. Turbo-gewassen waar de koeien veel melk van geven. Voor de natuur is dat een achteruitgang.
Het prachtige oude Jachthuis op Oldenaller- Foto: ©Marianne Jans
Kleinschaligheid
Vroeger had je allemaal kleine stukjes bouwland. Ze verbouwden allemaal hun eigen aardappels en voer voor de koeien. Bieten en knollen, rogge voor eigen gebruik en voor een paar varkentjes. Die kleinschaligheid en de variatie aan gewassen was heel goed voor de wildstand! De landgoederen stonden bekend om het enorme aantal wild dat er zat. Hazen, konijnen, fazanten, eenden, reeën en ook patrijzen. Patrijzen zie je nu niet meer.Er zijn nog een paar boerenbedrijven die functioneren. De andere boerderijen staan er maar zijn uit productie. De boer woont er soms, maar is gestopt. Geen opvolger en te klein van omvang. Het land ging naar een grotere boer en vaak hield hij een paar bunder rond het huis.
Auteur: ©Jan Hassink – Foto’s (indien anders aangegeven): ©Marianne Jans – www.jansfotografie.nl
Met dank aan: Stichting Landschapsbeheer Gelderland
