Uren van spanning
Hoe vaak zal ik al bij een bouw op de loer hebben gelegen, wachtend op het naar buiten komen van de welpen, of soms de oude die wegsnoerde na eerst voldoende te hebben gezekerd. Uren van spanning die er aan vooraf gaan, ook vaak tevergeefs, maar so what? Veel, heel veel vroege morgens heb ik erbij gezeten en de zon zien opkomen. Ook in de late namiddagen zat ik er weer, tot de zon verdween achter de horizon.
De oude vos voor de ingang van de bouw, met achter haar de welpen – Foto: ©Jan den Besten(†)
Aangeboren levenspatroon
Soms zag ik een oude vos in de vroege morgen aankomen met een gaai of een wulp en meerdere malen een kip in zijn vang. Omzichtig en steeds weer op zijn hoede voor onraad. Een enkele keer ook verraste hij me en; zo hoort het ook, het is een spel tussen mens en dier, mooi om te spelen, dat is zeker. Een andere keer kwam er een reegeit aan samen met haar kalfje, vertederend om te zien. Soms duurde het leven van het kalfje erg kort.
Schrikken deed ik niet als ik bij een volgend bezoek, de resten van het kalfje bij de bouw zag liggen, zo werkt dat nu eenmaal. Al reageerde ik ook wel eens emotioneel, maar dan bedacht ik wat ik zelf zou doen als ik een aantal jonge welpen had te verzorgen, niets zou mij hoogstwaarschijnlijk te dol zijn, om in de drang tot overleven, voor voedsel te zorgen. Misschien ook “vocht ik me dood” als het om mijn kinderen ging in een dergelijke situatie. Dus dat mogen we ook van de vos verwachten, het is een aangeboren levenspatroon en zeker niet abnormaal in de dierenwereld.
Oog in oog met de welpen van Reintje de vos – Foto: ©Jan den Besten(†)
Afzien
Op veel van mijn tochten nam ik mijn foto-apparatuur mee, altijd weer met de achterliggende gedachte ééns de plaat van mijn leven te maken. Nu, na al die jaren, ben ik tot de conclusie gekomen, dat dit een illusie is en misschien wel nooit zal gebeuren. Meerdere malen als ik niets bij me had, zag ik zeer opwindende scènes. Veel vaker, als ik wel “gewapend” was met een telelens, zag ik niets en drukte het ding enkel maar als ballast op mijn schouders. Ook was het vaak te donker of te mistig, soms begon het te regenen, altijd was er wel wat.
Een andere keer besloeg de lens omdat de kou in de zeer vroege morgen toesloeg. Kortom, de resultaten waren in fotografisch opzicht meer dan bedroevend. De opnamen die het artikel opvrolijkt, is in een lang leven van afzien geboren, of ik dat erg vind? Het is moeilijk te zeggen, een mens kan nu éénmaal niet alles hebben. Ook denk ik, dat ik vaker geboeid werd door iets speciaals en daardoor te laat aan het fotograferen dacht, zoiets van; eigen schuld, dikke bult. Zo kon het gebeuren dat ik in beslag werd genomen door een moervos die buiten de bouw haar jongen zoogde, dat ik mijzelf in het geheel niet bewust was een lens bij me te hebben met de bedoeling om te fotograferen. Op de terugweg kwam ik tot de ontdekking, dat ik mijn spullen op de hoogzit had laten liggen. Dat is dan toch de echte natuurliefhebber dunkt mij.
Voorzichtig kijkt de welp vanuit de ingang van de bouw naar de wereld daarbuiten – Foto: – ©Jan den Besten(†)
Geen vast patroon
In een reeks van vele jaren, heb ik geen vast patroon kunnen ontdekken in het leven van de rode vrijbuiter en de welpen. Als ik dacht dat ze uit de pijp zouden moeten komen, kwamen ze niet! Kwam ik soms midden op de dag tijdens een wandeling langs de bouw, dan lagen ze voor de pijp te zonnen of te dollen met z’n allen. Met goed bedoelde raadgevingen kon ik geen kant op, meestal klopte er geen ….. van.
Als ik, wat ook wel eens gebeurde, drie bezette bouwen wist, dan was de situatie overal wat betreft het gedrag verschillend, zelfs niet in het minst een vast patroon. Vaak waren de welpen voorzichtig, soms ook liepen ze als het ware over mij heen.
Een andere keer doken ze voor een mestkever en zijn gezoef, weer de pijp in, dan weer hapten ze naar een hommel en keken heel verbaasd naar de stuntvlieger en volgden nieuwsgierig de vlieg weg. Maar altijd was het kostelijk en amusant om het te zien en te beleven.
Een vossenwelp is nieuwsgierig geworden naar wat zich daarbuiten afspeelt – Foto: – ©Jan den Besten(†)
Een nieuwe dag breekt aan
Langzaam begint ‘s morgens het bos te leven, een wulp begint heel voorzichtig te jodelen en een specht te roffelen. Een nieuwe dag breekt aan. Een welhaast beter begin is er nauwelijks denkbaar. Eenzaam zit ik daar, maar, niet in het minst alleen, na geruime tijd komt het geroezemoes van auto’s over me heen, de welpen verdwijnen voor hun broodnodige rust. Wellicht heeft de oude ze al heel vroeg in de morgen van voedsel voorzien en ligt ze te slapen in het donkere binnenste van de bouw. Zeker weet ik wel dat het vanmorgen weer de moeite waard was om vroeg op stap te gaan.
Tijdelijk
Dat is iets om ook eens over na te denken, je hebt het leven en de natuur lief. Het laatste zal blijven bestaan (zo zullen we maar hopen), het éérste is maar tijdelijk. Beide zijn echter onvoorwaardelijk verbonden met de Schepper en de Schepping waarin wij mensen en dieren leven. Hoe verschillend wij daarover als individu ook mogen denken. Als natuurfotograaf en natuurliefhebber proberen we respect te betrachten tegenover alles wat leeft en bloeit in de natuur.
Tekst en foto’s: Jan den Besten, Apeldoorn (1928-2012)
Ook gepubliceerd in De Veluwenaar 2e jrg.- no.3 – juli 1994
