Grote consternatie
Hoewel de poema doorgaans streken in Amerika onveilig maakt, werd er 14 juni 2005 toch écht een exemplaar waargenomen in de omgeving van Harskamp, Wekerom en de Ginkelse Hei. Met grote consternatie als gevolg!
Of was het misschien een broodjeaapverhaal? Veluwekenner Louis Fraanje uit Lunteren en wildbeheerder en preparateur Leendert Houweling uit Ede blikken terug.
De ‘vage’ foto van een katachtige, wat de poema moest voorstellen – Foto: ©Archief Media
Klopjachten
,,Ik herinner me dat een van de eerste getuigen een medewerker was van een bekende natuurorganisatie. Hij had hem gezien bij het raster van een kale akker op het Wekeromse Zand. Dat was iemand die we serieus nemen. Hij had echt een grote katachtig dier zien lopen. Toen gingen mensen van stichting Pantera naar de sporen kijken en zij bevestigden dat het om een poema ging. Maar ja, al heel snel daarna was hij kwijt, waren er klopjachten en alle boa’s en jagers uit het gebied, de politie, de marechaussee, iedereen werd ingezet om te zoeken. Afspraken werden verzet, ook vrienden van mij gingen dag en nacht door. Maar hij is nooit gevonden”, zegt Leendert.
Grappen
Fraanje vindt het grappig en tragisch tegelijk dat de gemeente Ede een deskundige inschakelde die met een busje dag en nacht in het veld was. ,,En er stond ineens een foto in de krant met een dode ree waarvan een stuk van de kop was gebeten. Daaraan zou je kunnen zien dat het een poema geweest kon zijn. En de foto die je verder zag, was onscherp, terwijl je wel duidelijk kon zien dat de mais hoog stond, hoewel dat in die tijd helemaal niet zo was. Toen zei ik thuis: allemaal flauwekul.”
De Lunteraan herinnert zich dat er grappen over werden gemaakt tijdens wandelingen die hij voor de Jac Gazenbeekstichting leidde. ,,Zo van: daar zit ‘ie! Ik ben ook best in voor een grap, maar op een gegeven moment dacht ik: nu moeten we erover ophouden, want ik geloof er niks meer van.”
Louis Fraanje(links) en Leendert Houweling bij een opgezette moeflon – Foto: ©Freek Wolff/BDU
Verborgen bestaan
Houweling vond in een oud artikel nog dat er inderdaad pootafdrukken van een poema gevonden waren. ,,Het schijnt dat een poema wel jaren kan leven zonder dat je hem ziet. Want ze zitten meestal hoog in een boom en komen er ‘s nachts uit om te jagen. Ze blijken een heel verborgen bestaan te hebben. Met een reebok kan dat ook zo zijn. Dat heeft een heel klein leefgebied en kan na twee jaar pas weer opduiken. Waar was dat beest dan? Zeg het maar. Ik kan me voorstellen dat dit met katachtigen dus ook kan gebeuren (hilariteit).”
Toch is de Edenaar het met de Lunteraan eens dat als de poema er destijds was geweest, dat er betere sporen en prooien van de poema waren gevonden. ,,Misschien heeft hij er best gelopen en is het een ontsnapt exemplaar geweest. Voor het zelfde geld heeft iemand een keer zijn achterbak open gedaan, hem in het veld gefotografeerd en is hij daarna weer snel in de auto gesprongen. Ik weet het niet (lacht).”
In juli 2005 verscheen weer een andere ‘vage’ foto van “Winnie de de poema”, die later een grote kat bleek te zijn – Foto: ©Archief Media
Zomerse komkommertijd
De media doken bovenop het exotische onderwerp, herinnert Fraanje zich. ,,Want de massa wil toch iets avontuurlijks lezen en horen. Nou, dit was een mooie samenloop van omstandigheden in de zomerse komkommertijd. Dit balletje ging rollen en iedereen deed mee.”
Houweling weet nog dat de opdracht in eerste instantie luidde om de poema af te schieten, maar er bemoeiden zich vervolgens al snel organisaties met de kwestie.
,,We moesten hem zien te verdoven. Dat is hartstikke leuk, maar als je in een grote groep een paar verdovingsgeweren hebt, schiet dat echt niet op. Want als je zo’n beest ziet, moet je je kans nemen, anders is hij weer weg. Dat had dus nooit gewerkt. De beste manier was geweest om direct honden in te zetten. Die jagen hem op totdat hij een boom in gaat en dan blijven ze onderaan staan. Zo worden poema’s en panters gevangen.”
Wolven op de Veluwe?
Vandaag de dag verschijnen er berichten over de komst van wolven vanuit Duitsland naar Nederland. ,,Ik heb hem niet gezien”, zegt Fraanje, ,,mogelijk is er destijds een dwaalgast de grens overgekomen. Maar zo’n beestje heeft geen leven, want wolven zijn roedeldieren. Ze leven in groepen. Elke keer heb je die discussie of wolven op de Veluwe gewenst zijn. Als je dat zou doen, pakken die dieren zo nu en dan een schaap. Dan krijg je uiteraard de herders tegen je. Wat voor maatregelen moet je dan nemen? En hoe moeten de wolven zich met andere families uitwisselen? Mensen zijn vaak heel onrealistisch, ook de deskundigen. Die hebben de neiging om door te draven. Heel veel is theorie of ontstaat uit het veilig stellen van het eigen inkomen. Wolven zijn prachtige beesten, maar je moet ze de ruimte kunnen geven. Maar wat betreft de Veluwe zeg ik: ga ‘s nachts maar even naar Burgers Zoo, dan kun je ze horen huilen.”
Wolven hebben op de Veluwe te weinig ruimte – Foto: ©Louis Fraanje
Regels goed dichtgetimmerd
Houweling denkt dat wolven een veel groter gebied nodig hebben dan de Veluwe. Ook in het meer uitgestrekte Duitsland levert het dier al wat problemen op. ,,Ik denk niet dat dit iets wordt in ons land.”
Het wildbeheer in het algemeen is volgens de twee heren uitstekend georganiseerd. ,,Maar het wordt moeilijk gemaakt door het publiek. Als je dit vergelijkt met landen als Frankrijk, dan zie je dat ze daar schieten op alles wat beweegt. In Nederland zijn de regels goed dichtgetimmerd. Daar moet je ook niet verder mee gaan, anders komt er geen jager meer het veld in”, vindt Fraanje.
Geoogst
Houweling weet dat jagers het hele jaar actief zijn, niet alleen om te schieten, maar ook om te zorgen voor het onderhoud van struwelen, akkerranden, wildspiegels en het opruimen van zwerfafval. ,,En de dieren die worden geschoten, gebeurt aan de hand van tellingen en afschotplannen met ontheffingen. Dat wordt elk jaar bijgehouden en gaat supernetjes. Jagers zijn in het hele jaar bezig in het veld. In het najaar wordt er ‘geoogst’ van welke dieren er genoeg zijn. Dat is hetzelfde als dat je groente en fruit verbouwt in je tuin en op een gegeven moment kunt oogsten. Jagers willen dus niet alles neer schieten. Hij gaat heel zuinig om met wat hij heeft. Mooier vlees heb je dan ook bijna niet, want deze dieren hebben in de vrije natuur geleefd en met een welgemikt schot is het klaar. De consument is zich ook steeds meer van bewust van waar de dieren vandaan komen, hoe ze worden gehouden en geslacht”, besluit de jachtkenner.
©Tekst: Freek Wolff/BDU
Ook gepubliceert in Ede Stad en Barneveldse Krant – 22 en 25 juli 2015
