Beroemde herten op de Hoge Veluwe
In ruim een jaar tijd is het hert Hubertus tot ver buiten zijn leefgebied (het Nationaal Park de Hoge Veluwe) en zelfs ver buiten Gelderland een heuse beroemdheid geworden. Hier op de website van De Veluwenaar heeft Hubertus al de status “legendarisch” bereikt – en dat allemaal, omdat Hubertus gewoon zijn eigen gang gaat en zich weinig aantrekt van alle aandacht die hem juist door zijn ‘no nonsense’ gedrag ten deel valt. Hubertus is een prachtig voorbeeld van een edelhert met volkomen natuurlijk gedrag (overdag actief en niet bij het minste of geringste op de vlucht voor een mens).
Het hert ‘Hubertus’ op de Hoge Veluwe – Foto: ©Louis Fraanje
Hert en bier
Overigens is Hubertus niet het eerste beroemde hert van het Nationaal Park de Hoge Veluwe. Oudere lezers van deze website herinneren zich misschien een bierreclame, die eind jaren ’80 geregeld op tv voorbij kwam. Een jongen en een meisje eindigden een kanotocht en ontdekten, toen ze eenmaal op de oever stonden, een hert in het bos – en iets verderop een jager.
Geluid schalde door het bos
Trok het blikje bier open
Het hert keek, zo was de suggestie van de beelden, aandachtig naar de jongen en het meisje. De jager richtte de loop van zijn geweer op het hert. De jongen pakte snel een blikje bier en trok het open. Het geluid schalde door het bos. Het hert schrok hier zo van, dat het op de vlucht sloeg. De jager had het nakijken. Eind goed, al goed – zo was de suggestie. Bier deed niet alleen mensen goed, maar zijdelings ook de natuur.
Jager in beeld – Foto: ©Louis Fraanje
Filmopname reclame
De opnames van de kanotocht waren in het buitenland gemaakt. Het bos op de oever zag er heel anders uit dan het bos waarin het hert stond, maar veel kijkers zal dat misschien niet eens opgevallen zijn. Het bos was te vinden op De Hoge Veluwe.
Toenmalig jachtopzichter Eb Curré had de opdracht gekregen de cameraman bij een hert te brengen, dat “gewillig” acteren kon: recht in de camera kijken, even wachten en daarna op de vlucht slaan.
In één keer raak
Hoewel ook jachtopzichters de herten niet aan een touwtje hebben, was het tijdens de opnamedag in één keer raak. Eb nam de cameraman mee naar de Reemsterdennen, waar altijd wel wat geweidragers te vinden waren. Zogezegd op het juiste moment kruiste daar een oud hert zijn pad. Het dier werd vanwege zijn fraaie gewei de Waaierkroon genoemd.
Eb Curré wist de cameraman vliegensvlug in de juiste positie te manoeuvreren. Camera aan en filmen maar. De Waaierkroon deed alsof hij het script van de reclame kende: stukje lopen, stilstaan en recht in de lens kijken, zich omdraaien en wegdraven. Wat een geweldige ochtend; de opnames stonden er direct goed op.
Naderhand wist Eb zelf niet, wat hem zo ineens overkomen was. Alsof de goeie ouwe Waaierkroon zijn “baasje” – want de jachtopzichter zwaaide zogezegd de scepter over de Reemsterdennen en omstreken – een handje had willen helpen.
Jachtopzichter Eb Curré op de voerplaats bij de Lijkweg – Foto: ©Yvonne Arentzen
Geweldige klap
De Waaierkroon was in die tijd al een hert op leeftijd. Bij soortgenoten was zijn status kennelijk al aan het verbleken, want op zekere dag was Eb Curré er getuige van, dat De Waaierkroon zo’n geweldige klap op zijn kop kreeg, dat het bloed uit zijn neus liep en het hert zelf wankel op de poten stond. Daarna was De Waaierkroon wekenlang zoek. Hij liet zich niet zien op de voerplaatsen in het Bosje van Staf en de Reemsterdennen. Zelfs voor jachtopzichter Jac. Planta, die jaarlijks van elk hert op De Hoge Veluwe foto’s maakte, was het oude hert onvindbaar. Er werd gevreesd voor het ergste.
Herinneringen
Het wildrooster – ©Archieffoto
Op een zaterdag in augustus streken mijn zus en ik met onze fotospullen neer aan de rand van het rustgebied de Reemsterdennen. De binnenrasters op De Hoge Veluwe bestonden toen nog, waardoor we de fietsers konden horen, die een paar honderd meter verderop over een wildrooster reden. Het was die dag redelijk druk op De Hoge Veluwe, maar toeristen zagen we vanwege het bos niet.
Toen we enige tijd zaten, verscheen een roedeltje herten linksachter ons, precies onder de wind. De jonge herten die ons tot een meter of vijftien naderden, kregen lucht van ons. Van onder onze camouflagenetten zagen we ze het zekere voor het onzekere nemen en weglopen – tot ons grote genoegen in alle rust. Foto’s konden we niet maken (dan hadden we de camera’s meer dan negentig graden moeten draaien) en wilden we ook niet maken (het was ons er nooit om te doen dieren in argwanende pose vlak voor de vlucht op de gevoelige plaat te zetten – liever geen foto dan verstoring en dus stress voor de levende have). Herinneringen zijn dan vele malen dierbaarder dan een plaatje ten koste van…
Kwamen links voor ons drie volwassen geweidragers al grazend door het bos heen onze kant op. De voorste was “de Waaierkroon” – Foto: ©Yvonne Arentzen
Geduld beloond
Uren verstreken, waarin op grofwildgebied helemaal niets gebeurde. Ondertussen zagen we wel allerlei vogeltjes en vogels door het bos vliegen, konden we drinken en een hapje eten, stijf worden op onze aanzitstoeltjes en een stijve nek krijgen van het gebogen zitten onder het camouflagemateriaal. Uiteindelijk werd ons geduld beloond – en hoe! Rond een uur of half één kwamen links voor ons drie volwassen geweidragers al grazend door het bos heen onze kant op. De spanning steeg. Rustig dichterbij laten komen en pas fotograferen, wanneer het verantwoord is. Turend door de zoeker van de camera zagen we ineens … de Waaierkroon! Zo behoedzaam mogelijk stootten we elkaar aan, tekenden we het symbool van een gewei. De Waaierkroon! Hij leefde dus nog.
In de gaten houden
Ondertussen zetten de herten koers naar een zanderig heuveltje aan de voet van een groepje vliegdennen en omgewaaide bomen, recht voor onze camera’s. Vanaf deze strategische terreinverhoging konden ze de hele omgeving in en buiten het rustgebied uitstekend in de gaten houden. Wat we hoopten, gebeurde: de drie herten streken neer op het heuveltje om in alle rust te gaan herkauwen. Zo voorzichtig mogelijk maakten we wat foto’s. De Waaierkroon lag prominent in beeld. Nergens was aan te zien, dat hij enkele weken daarvoor een dreun had gekregen.
De Waaierkroon lag prominent in beeld op het heuveltje – Foto: ©Yvonne Arentzen
Einde aan vredig tafereel
De tijd verstreek. We zagen De Waaierkroon “wegdromen” en uiteindelijk slapen. Dat leverde de voorlopig laatste foto van de sessie op. Jammer genoeg kwam na een dik kwartier een eind aan het vredige tafereel. Wandelaars die gebruik maakten van een groot klaphek in het binnenraster – vlakbij het wildrooster in het fietspad bevond zich een ruiterroute – namen niet de moeite het rustig te sluiten. Met een luide knal zwiepte het hek dicht. Letterlijk in één klap was de betovering verbroken.
Boerderij Everwijnserf – Foto: ©NP de Hoge Veluwe
De drie herten op het heuveltje stonden zo gauw mogelijk op en zekerden in de richting van het geluid. Eerder dan wij hadden ze in de gaten, dat de wandelaars hun kant uit kwamen via het pad aan de rand van het rustgebied, waarlangs wij onder onze camouflagenetten zaten. Op een drafje verdwenen ze richting het Oud-Reemster Veld. Tegelijkertijd beseften wij, dat nog langer aanzitten voor ons geen zin zou hebben.
Bezoek op Everwijnserf
Na afloop brachten we een bezoekje aan boerderij Everwijnserf, waar Eb Curré en zijn vrouw Reina woonden, om te vertellen dat we de Waaierkroon gezien en gefotografeerd hadden. Eb was merkbaar opgelucht.
Twee weken lang werd het hert weer geregeld gesignaleerd in De Reemsterdennen en het Bosje van Staf. Omdat De Waaierkroon al een hert op leeftijd was (14 jaar), stond hij dat jaar bovenaan op de afschotlijst.
Eb Curré bij de Waaierkroon op De Pampel – Foto: ©Anja Arentzen
Laatste foto’s
Op 28 augustus 1989 belde Eb Curré ons op en vroeg ons met onze camera’s naar De Pampel te komen. Daar konden we de laatste foto’s maken van De Waaierkroon, die enkele uren daarvoor geschoten was. Omdat Eb zelf die dag geen dienst had, was een andere jachtopzichter met de jager op pad gegaan. Om recht te doen aan Eb Curré, bij wie we heel vaak te gast mochten zijn, hebben we hem toen verzocht bij “zijn” hert te poseren. Daarom niet een foto van de gestrekte Waaierkroon met jager, maar met Eb Curré in alledaagse kleding.
Eb Curré is gestorven op 23 november 1993, hij mocht slechts 62 jaar oud worden. Hij ligt begraven op begraafplaats Vredeoord aan de Kemperbergerweg 611 te Schaarsbergen, achter het dorpshuis.
