‘Hele streek stinkend jaloers’
Maas Stroomberg is al 88 jaar, maar nog heel kras, net als zijn vrouw Alie. In 2012 werd de Lunteraan zelf gebombardeerd tot Bovenste Beste Burger (BBB), voorwaar een eerbiedwaardige titel. Stroomberg is de man van het eerste uur en heeft zich vele jaren ingezet voor de Oud-Lunterse Dag (OLD). Hoewel hij nu weleens wil stoppen, zeggen Lunteranen: “Nooit niet. Jij bent een meubelstuk!”
Maas Stroomberg wordt door de voorzitter van de OLD, Teunis van Barneveld gehuldigd tot Bovenste Beste Burger van 2012 – Foto: ©Henk de Rooy
Fotoboek
Er ligt een fotoboek op tafel. De Lunteraan wijst meteen op een oude foto uit 1952, waarop hij met zijn vrouw Alie te zien zijn tijdens het ringrijden in een rijtuigje. Dit werd vroeger altijd gedaan tijdens Koninginnedag en toen zat het bij Stroomberg al in het bloed om volop deel te nemen aan het feestgedruis.
Een andere foto uit het boek is van een oud bestuur van de OLD in 1987, met namen als Tjalling Hielkema, dierenarts Wolters, Frans Kleene, Brand Wolfswinkel, Wim ten Ham, Peter Zuurbier, Reint Leijenhorst, fotograaf Rob Bokhoven, Aart Zegers, Leo Florijn, Joop van den Brink en Dirk van Roekel.
De boerenbruiloft in 1977, vlnr. Lookoo Brand Wolfswinkel, Ceremoniemeester Dirk van Dijk en zittend aan de tafel het bruidspaar Trui en Boet Floor – Foto: ©Archief Familie Floor
Boerenbruiloft
Trui en Boet Floor tussen het feestgedruis – Foto: ©Archief Familie Floor
Maar de kiem van de OLD ligt in 1977 met een Oud-Lunterse boerenbruiloft. “Ik denk dat het oorspronkelijke idee toch wel bij Brand Wolfswinkel vandaan komt. Zijn naam zie je overal weer opduiken, zeker in die beginperiode. Met liedjes zingen en spreuken. Hij was een grote voorstander van het vasthouden aan oude gewoontes. Lunteren is een hechte gemeenschap. Tijdens de OLD gooien ze de schop allemaal effe aan de kant om feest te vieren. Hoe krijg je het anders voor elkaar dat zoveel mensen op die dag een boeren tenue aan doen?” Alie stopte na 25 jaar met haar bijdrages aan de OLD. “Je moet er op het hoogtepunt mee ophouden”, vindt ze.
De Varekamp
Henk van Beek schuift ook aan tafel, een Lunteraan die vanaf 1983 al actief is voor de OLD. Hij beaamt dat Wolfswinkel tot de oprichters behoort, samen met dorpelingen als Joop van den Brink, Jan den Otter, Wim ten Ham en Dirk van Dijk. Volgens hem stapte bij de allereerste boerenbruiloft Boet Floor zogenaamd in het huwelijksbootje met Trui.
“Ze kwamen allemaal bij boerderij De Varekamp en daar kwam een partij koetsen waar alle bruiloftsgasten op kwamen. Dan volgde een rondtocht door het dorp en was er een bruiloft midden in het dorp”, zegt Van Beek. Alie weet nog dat ze destijds bediend heeft, al herinnert ze zich niet meer wat de pot schafte. “Het moet Hollands eten zijn geweest. Iets ouderwets. Ik denk absoluut met een harinkje, want dat is lekker (lacht)”, aldus Stroomberg. Er was toen nog geen Lunters neutje, dus werd er brandewijn met suiker gedronken. Spontaan begint de Lunteraan te zingen: “Brandewijn met suiker, zoete lieve Gerritje”.
Alie en Maas Stroomberg, samen met Henk van Beek – Foto: ©Freek Wolff
Duizend man aan tafel
Tijdens de bruiloft speelde de boeren kapel en werd er gedanst. Later is hier tijdens de OLD de schranstoafel uit ontstaan. “In het begin waren er 400 deelnemers, tegenwoordig zit er wel duizend man aan tafel in een tent.”
Na twee jaar boerenbruiloft, is de OLD voor het eerst begonnen in 1979. “Vast onderdeel was de grootmoederstijdshow, wat later uitgegroeid is naar de Reutemeteut (optocht). Ik deed dat met Joop en Brand, dat kan ik me nog goed herinneren. We gingen drie weken lang Lunteranen op zoeken om ze mee te laten doen. Veel mensen keken eerst de kat uit de boom, maar dat ging steeds beter. Die Reutemeteut werd het klapstuk van de OLD. Dan staan ze rijen dik langs de kant van de weg te kijken. Jaap van den Heuvel, die nu helaas erg ziek is, stond altijd an’t proatiezer en wist op z’n Lunters van iedereen wel iets te vertellen. Nu doet Gert-Jan Kruutmoes dat.”
Evert, de broer van Maas reed een keer mee in de optocht met een oude kar en een Bels ervoor, die vol met stront lag. “Er stond heel mooi bij geschreven: het stinkt wel naar stront, maar het is goud voor de grond.”
Jarenlang was Jaap van den Heuvel (links) de spreekstalmeester “Jaop an ‘t Praotiezer” van de Oud Lunterse Dag, hier praat hij met veldwachter Jan Kelderman “de Schrik” – Foto: ©Louis Fraanje
Oude gebruiken
Het succes van de Reutemeteut zit volgens Van Beek in het strikt handhaven van oude gebruiken, oude taal en geen reclame en politiek toestaan in de optocht. “We gaan de laatste week elke avond kijken bij de deelnemers. Want jongelui willen graag op karren met harde muziek en veel bier, maar dat mag allemaal niet. En we kijken of ze goede tractoren hebben, met een werkende motor en rem. De gemeente komt met steeds meer regeltjes, zoals de hoogte en de breedte.”
Dat er dit jaar extra aandacht is gevestigd op het thuislaten van messen, vinden de heren heel merkwaardig. “Dat mag toch nooit en overal niet? Waarom moet Lunteren daarmee op de voorgrond? In Ede is het elke zaterdagavond knokken. Voor één dag feest in Lunteren, gaan ze ons toch een beetje dwars zitten. Ik denk omdat ze in de hele streek stinkend jaloers zijn wat wij zo’n mooie dag organiseren!” Er was één jaar een keer een vechtpartijtje tijdens de OLD. ,,Als de politie wegblijft, wordt zoiets gewoon gesust door de Lunteranen onder elkaar.”
Volkstoneel
Het volkstoneel is ook een belangrijk onderdeel. Henks vrouw, ‘Hennie van Klein Wousje’ (kapper aan de Klomperweg) doet er al 33 jaar aan mee. “Dat vindt ze geweldig om te doen. Jaco van Riessen (Jobje de postbode) schrijft het verhaal tegenwoordig. Dit jaar gaat het over het Bosbad, want dat moet blijven bestaan. Zo zit er ook een stuk actualiteit in.”
Er waren jaren bij dat de OLD bijna aan zijn eigen succes ten onder ging, omdat er publiek van heinde en ver toestroomde, waar het dorp niet op berekend was. De laatste jaren gaat dat beter.
Jaco van Riessen (Jobje de postbode) in actie tijdens de Oud Lunterse Dag in 2010. Helemaal links burgemeester Cees van der Knaap uit Ede en de Lookoo van Lunteren Jaap van den Heuvel – Foto: ©Fransien Fraanje
Thema
Het thema van dit jaar is ‘Het Lunterse ouwe mot worde behouwe’. “Daar kun je leuke dingen mee doen. Zo heb ik al een kar gezien met de papklok. Dan zie je allemaal mensen in pyama. Vroeger aten ze ‘s avonds pap om negen uur en daarna gingen ze naar bed”, legt Henk uit. Maas voegt een anekdote toe waaruit blijkt dat hij dit fenomeen aan het eind van de oorlog echt meemaakte, toen er jonge Duitse soldaten op bezoek kwamen. “Ze vonden die karnemelkse pap maar wat lekker!” (lacht).
©Tekst: Freek Wolff/BDU
Ook gepubliceerd in Ede Stad 26-08-2015
Jac. Gazenbeekstichting is dit jaar Eregast op de Oud Lunterse Dag!
Wij kwamen nog een aardig filmpje tegen van de Oud Lunterse Dag uit 2011:
