Koninklijke herten passeren de revue
Karakteristieke edelherten van naam uit de vorige eeuw op de Veluwe zijn o.a.: “Ceasar” uit de Koninklijke houtvesterij Het Loo, “Claus” uit het Nationaal Park De Hoge Veluwe en het “Staats- of Imbosch-hert” uit de houtvesterij Staatsbosbeheer Ugchelen/Hoenderloo. Dit laatste hert ging tijdens de bronst -jaarlijks- op trek naar de bronstarena op de Worth-Rhederheide van het Nationaal Park Veluwezoom (Natuurmonumenten). Aan deze reeks karakteristieke herten kan sinds begin augustus 2015 een nieuwe coryfee worden toegevoegd genaamd: “De Koning van Twickel” van de landgoederen “Hof te Dieren” & “Middachten”. Maar hierover zal ik u een volgende keer meer vertellen.
Nog een mysterie het Staatstwildreservaat alias Imbosch-hert in 1985 – Foto: ©Ton Heekelaar
Een mysterie
Deze voornoemde kapitale- en karakteristieke herten waren allen minimaal 20-ender of meer. Om misverstanden te voorkomen zijn deze herten op een natuurlijke wijze aan hun eind gekomen (geforkeld), dan wel via een ontheffing van Rijks- of Provinciale overheid, op basis van zorgvuldig/verantwoord schade- en populatiebeheer (12-jaar of ouder en middels afschot) uit het bestand weggenomen. Volledigheidshalve hierbij vermeld: Toch nog een mysterie! Na de bronst van 1985 op de Worth-Rhederheide is van het Staats- of Imbosch-hert sindsdien niets meer waargenomen. Dan blijft de vraag: Wat is er met het hert gebeurt? Wellicht gestroopt? Of aangemerkt als verkeersslachtoffer, daardoor nog een eind doorgelopen en een ellendige dood in een dichte bosschage gestorven? Blijft over een derde mogelijkheid gelijk als hert Claus, ook tijdens de bronst geforkeld en de koptooi door iemand af gesneden en anoniem meegenomen? Voor als nog blijft het een mysterie!
Koninklijk hert “Claus”
Nu zal de doorsnee lezer bij zichzelf denken: “So what”! Een paar endjes meer of minder in de kroon van een hertengewei, wat doet dat er nu toe? Een hert is toch een hert? In principe helemaal gelijk en heeft men een punt. Edoch, aan genoemde herten zit een verhaal en dat wil ik gaarne met de lezers delen. Neem nu hert ”Claus”: die omstreeks eind jaren vijftig als jaarling spitser door “Het Loo” – als afstammeling van de kapitale “Ceasar” – voor bloedverversing, aan de Hoge Veluwe geschonken. Jaarlijks keken de faunabeheerders van het park reikhalzend uit naar wat voor een gewei het “Koninklijke-hert” weer had opzet. Met de genen zat het wel goed opdat deze spitser in de loop van ongeveer 10-jaar was uitgegroeid tot een kapitaal- en krachtig hert. Maaaaaar……plotseling was “Claus” van het toneel verdwenen.
De toenmalige chef faunabeheer Mel Lieftink vroeg vertwijfeld aan zijn mede faunabeheerders extra uit te kijken naar “Claus”. Indien het hert werd gespot, hiervan direct melding te maken opdat stroperij niet werd uitgesloten!
Oude krantenfoto van 20-ender “Claus”, de koning van de Hoge Veluwe – Foto: ©Archief Han ten Seldam
Hertenkop meegenomen
Om een lang verhaal kort te maken. Wat was het geval? In de natuur gepassioneerde middelbare scholieren hadden tijdens het struinen op de Hoge-Veluwe een dood edelhert gevonden. Wellicht geforkeld (tijdens een bronstgevecht door een rivaal doodgestoken). Gebiologeerd hadden de jongelui bij het dode hert- en naar het kapitale gewei staan kijken. Vervolgens werd besloten, met een zakmes van een der jongelui, de koptooi er af te snijden en… zichzelf toe te eigenen! Dat is in feite diefstal van andermans goed! Edoch, kan met een ruime blik betreffende de jeugdige leeftijd gezien worden als “kwajongens werk”. Het gezeul van de zware- en stinkende hertenkop met het grote gewei bleek geen sinecure. Met vereende krachten werd de gehele buit naar het buitenraster gesleept en over het ongeveer twéé meter hoge buiten raster van het park, langs de Deelenseweg in het struweel gekieperd. De vader van een der jongelui werd bereidwillig gevonden om bij nacht en ontij met zijn bolide het onwel riekende vrachtje op te halen en thuis in de achtertuin af te leveren.
Jachtopzichter Mel Lieftink (†) met de stangen van hert Claus in 1970 – Foto: ©Archief NP de Hoge Veluwe
Ondoordachte handelswijze
Aangezien de desbetreffende -structureel- struinende natuurfreaks voor het faunapersoneel van de Hoge Veluwe geen onbekende waren, deed spoedig een hardnekkig gerucht de ronde betreffende een redelijk vermoeden van……! Daarop heeft het groene gilde -in samenwerking met politie- besloten de desbetreffende natuurfreaks nader aan de tand te voelen. Direct bekenden zij het avontuur met het gevonden hert en verwezen hermandad en de wildschut in de achtertuin naar de stinkende hertenkop. Terstond werd door de wildschut het kapitale gewei – onomstotelijk – herkend en in beslag genomen. Van hun ondoordachte handelswijze hebben de jongelui hun oprechte spijt- en “duizend maal” excuses betuigd.
Hierna zijn zij met een ernstige schrobbering en (tijdelijke) ontzegging voor het park heengezonden. Feitelijk- en gelukkig tegelijk, zijn zij daar goed mee weggekomen. Dat wil zeggen dat deze middelbare scholieren op hun CV een gepleegd misdrijf (diefstal) willens en wetens is onthouden!
Tot slot kan worden vermeld dat het na de studie- en verdere carrière van de jongelui helemaal goed is gekomen. De lezers raden het al: “Een baan gerelateerd aan:………natuurbeheer”.
De 20-ender “Claus” werd 11 jaar oud, en zijn dood haalde zelfs de landelijke pers!
Vrije Volk 25 februari 1970
Nederlands Dagblad 26 februari 1970
Bron: www.delpher.nl
