Het onderstaande verhaal, geschreven door Jaap Beekhuis alias ‘Hirsch’, werd eerder gepubliceerd in de Nederlandse Jager van 17 juni 1981 – 44 jrg – No. 13 en later in het boek “Jacht en Ambacht” dat in 1986 bij Omniboek uit Den Haag verscheen, geïllustreerd door de bekende tekenaar Kees van Scherpenzeel.
“De Veldpolitie”
Gijs van Ginkel (1930-1994) – Foto: ©Herman Stegeman(†)
“Veldkennis en eigen initiatief, daar komt het op aan. En verder moet je niet op een paar uur meer of minder kijken.”
Bang
Na een korte demonstratie hoe ingenieus clandestiene wapens verborgen kunnen zijn, stoot mijn gastheer op een imposante manier zijn hoofd tegen een laaghangende koperen lamp. Hij geeft nauwelijks krimp en zet onverstoorbaar zijn verhaal voort.
De heer G. van Ginkel, lid van de groep Zeist van de Veldpolitie heeft wel voor hetere vuren gestaan. Toch is hij spaarzaam met “sterke verhalen” en gaat het hem er vooral om dat ik een goede indruk krijg van de veelzijdigheid van het werk der “groene rechercheurs van het Korps Rijkspolitie.
“Toen kolonel de Beaufort in 1955 de opdracht kreeg om als uitvloeisel van de nieuwe Jachtwet de grofwildstroperij op de Veluwe te beteugelen, zocht hij naar echte buitenmensen binnen het Korps Rijkspolitie.
Veluwse stropers
Men was op de Veluwe al zover in het slop geraakt, dat de buit van de stropers de aanwas overtrof en dat kon dus niet zo doorgaan. In een langlopende actie zagen deze pioniers kans dit kwaad de kop in te drukken en werd een basis gelegd voor het latere Detachement Veldpolitie. Ook andere provincies werden onderhanden genomen, en nu is het zo, dat een zevental groepen met in totaal 47 man belast is met de naleving van de Jachtwet, Visserijwet, Vogelwet, Vuurwapenwet en diverse Milieuwetten.
Veel mensen denken dat wij vooral letten op de bescherming van de jachtbelangen. Maar de opgemaakte processen-verbaal spreken toch wel een andere taal. De groep Zeist waar ik werkzaam ben heeft nogal te maken met de Visserijwet, omdat ook Loosdrecht, Vinkeveen en Breukelen binnen onze ‘parochie’ liggen. Alleen al inzake de Visserijwet maakte onze groep die uit zeven personen bestaat, in 1980 ruim 400 verbalen op en namen wij een 60 tal fuiken in beslag. Een twintig vogelvangers werden op heterdaad betrapt en moesten hun spullen inleveren. Het is wel eens gebeurd dat wij van één stel vogelvangers een kleine 600 lijmstokken raapten.
De vangnetten van illegale vogelvangers worden in beslag genomen, helemaal rechts met hoed is Gijs van Ginkel – Foto: ©Archief Van Ginkel
Interessant werk
Maar ook de hoeveelheid in beslag genomen vang- en mistnetten is niet gering. Het verlenen van assistentie bij voliére-controle komt ook vaak voor, evenals het opsporen van clandestiene preparateurs. De laatste jaren is de controle op naleving van de diverse Milieuwetten toegenomen. Waar mogelijk voorkomen wij het uitsteken van beschermde bloemen en planten. Maar wij letten ook op waterverontreiniging en lopen nogal eens tegen lieden aan die het voor de “pot” gemunt hebben op egels. Je kunt het zo gek niet bedenken of mijn collega’s van de diverse groepen zijn er wel eens mee in aanraking geweest. En dat maakt ons werk ook zo interessant.”
Gijs van Ginkel op de bromfiets in 1967 – Foto: ©Archief Van Ginkel
Veldbrigadier
Tijdens een middag surveillance in het Eemgebied, tussen Amersfoort, Eemland en Bunschoten blijkt al gauw de echte ‘veldbrigadier’ over een behoorlijke veld- en terreinkennis moet beschikken. De grote uitgestrektheid van het werkgebied maakt een goed contact met jagers, jachtopzichters, beroepsvissers, milieucontroleurs en landbouwers noodzakelijk.
Van Ginkel en zijn collega’s dragen verantwoordelijkheid voor de provincie Utrecht en de helft van de Betuwe, maar zijn ook te vinden in de Vijfherenlanden en nabij Gorkum en pakken en passant de Rijkspolitiegemeenten onder de rook van Amsterdam mee. Het is dan ook geen wonder dat alles staat of valt met de medewerking vanuit de ‘groene’ burgerij. en het maken van veel overuren.
Op de bromfiets
Gijs van Ginkel heeft in de begintijd van zijn beroep als ‘veldbrigadier’, ook nog een hele tijd zijn werkzaamheden per bromfiets verricht! >>
Kemphaan – Illustratie: ©Kees van Scherpenzeel
Kemphanen
Tijdens de rit door het weidse en grasrijke Eemland valt het me op dat mijn gastheer vrijwel niets ontgaat.
Als we ergens in de bocht van een beklinkerd weggetje over een smalle dijk een knaap met een grote plastic zak zien schutteren bij een paar roeiboten, wordt plotseling krachtig op de rem getrapt en klinkt opeens verrast naast me “Verrek, kijk daar eens Kemphanen”.
En ja, aan de andere kant van de dijk lopen een viertal kemphanen druk te dribbelen tussen de poten van wat jongvee. Om het nog mooier te maken komen er twee aanvliegen en na wat zoeken met de kijker zien we bij een windmolentje nog drie kempen ijverig pikkend tussen de graspollen.
Veldkatten
Van Ginkel steekt zijn vreugde niet onder stoelen of banken, want hij had de moed al wat opgegeven over het voorkomen van deze fraaie vogels. Ook hier blijkt de stand hard achteruit gehold en hij herinnerd zich uit zijn beginjaren nog dat op precies dezelfde plaats wel eens geprobeerd werd met behulp van paardenharen-strikken een paar stuks te verschalken. Overigens wordt de knaap in het zwart/witte jack niet vergeten, maar hij blijkt wat spullen uit zijn eigen boot gehaald te hebben.
Na een half uur krijgen we een drietal knapen in het vizier, die met een druk zoekend hondje en een schop door het veld scharrelen. Het is niet helemaal duidelijk wat de bedoeling van alle moeite is en door de kijker wordt een en ander in de gaten gehouden. Na een minuut of tien lopen we in hun richting en Van Ginkel maakt na legitimatie eens even een praatje om wat meer aan de weet te komen. ‘t Blijken een paar echte ‘veldkatten’ die overigens niets bij zich hebben en ze blijken ook niet ongenegen hun auto eens nader te laten inspecteren.
Lees ook: Gijs van Ginkel (1930-1994) alias “Valleischut” – Deel 3
