Als sneeuw voor de zon
Hoe lang is het geleden, een winter met sneeuw? Met name hier bij ons in Nederland op de Veluwe. Een dagje natte sneeuw, dat wel maar een dik pak rond de Kerst…? Fantasie in wit dus, terwijl de jaren wegvliegen als sneeuw voor de zon, zoals wij dat plegen te zeggen.
Hartje winter in “Kroondomein het Loo” – Foto: Jan den Besten
Inspiratie in de nacht
Heel diep moet ik in mijn herinnering teruggaan om het te beleven; de Veluwe bedolven onder de sneeuw. Vivaldi houdt het in zijn “Vier jaargetijden” wel levend, die gedachten aan een winter, maar toch! Te gretig ben ik ingegaan op de vraag, een verhaal over een winterse beleving te schrijven. En beste lezer, daar zit ik nu te zwoegen, diep in de nacht. Dat is voor mij de tijd waarin ik meestal de inspiratie op doe om of een brief, dan wel een verhaal te schrijven. Iets recht uit het hart, zonder toeters en ook zonder bellen. Een tijd dat het doodstil is, net als er een pak sneeuw ligt. Alle geluiden dempend die je normaal wel hoort, en dat zijn er veel, heel veel soms.
En nu, vannacht, gaan mijn gedachten terug naar het laatste pak sneeuw, niet op de Veluwe, maar in Lapland in 1991, nu alweer vier jaar geleden. Het was op de rand van de winter, nachten lang had het al gevroren, de herfst in al haar kleurenpracht was voorbij. Samen met mijn vrouw was ik op weg naar huis met onze caravan.
In de winter met de caravan “sleurhut” bij Bredsel in het noorden van Zweden – Foto: ©Jan den Besten
Padjelanta
Padjelanta, dat is de naam van ons huis, maar vooral de naam van de caravan. Een naam met veel inhoud, het is een woord dat van de Lappen afkomt. Padje betekent “Daarboven” en Lanta betekent “Land”. Samengevat in een vrij vertaling “Het beloofde land”. Zoekend op weg naar datgene wat wij in ons aardse bestaan wel nooit zullen vinden, ons Padjelanta.
Toen in die winterse sneeuwnacht, op weg naar huis, stonden wij ergens in de vlakte van Lapland dichtbij de Noordelijke IJszee, om te overnachten in het wild. Het kacheltje in de caravan snorde gezellig, de koffie was in de maak, beter kan een mens het niet hebben. Hier geen geraas van auto’s met hoempgeblèr op volle sterkte en geen geschreeuw. Enkel een volslagen stilte en eenzaamheid.
Later na de koffie, als ik naar buiten ga, sta ik verstomd te kijken naar de hemel; in wit, groen, rose en blauw schieten de sluiers van het Noorderlicht door het heelal. Het was net of God de hemel wou sluiten voor de nacht met één groot wervelend kleurengordijn. Sprakeloos keek ik naar het Poollicht dat door het hemelruim joeg. Nu eens ging het gordijn dicht en dan weer open, ineens ook was het weg, alsof er geen Noorderlicht bestond.
Daar sta je dan in de sneeuw als een soort niets, als een kruimel op aarde die niets heeft te betekenen of ook maar iets voorstelt. Dit werd mij toen in die nacht in Lapland maar al te duidelijk; mijn nietigheid, mijn niets…
Aurora Borealis het noorderlicht bij Trondheim op 2 oktober 1989 – Foto: ©Jan den Besten
Wankel evenwicht
Het zou goed kunnen zijn om hier eens over na te denken, als een signaal mee te nemen zo meteen in onze Kerstgedachten. Het wonder van de geboorte in Bethlehem, samen met het wonder van het Poollicht als een zichtbaar teken aan ons. Misschien ook geeft dan deze “Fantasie in wit”, meer gestalte aan ons wankelende geloof over Zijn geboorte in Bethlehem. Of er nu sneeuw ligt of niet, kennen we nog wel de diepe betekenis van ons Kerstlied: “Stille nacht, heilige nacht”?
Jan den Besten(1928-2012) – Foto: ©Louis Fraanje
Hoe wankel is ons evenwicht als we het over ‘vrede op aarde’ hebben. Geloven we daar nog wel in met z’n allen terwijl het gezongen wordt? Misschien is er toch nog hoop met de geboorte van het kindeke Jezus.
Pas geleden was het voor mij ook een kind dat mij hoop gaf, mijn zevenjarige kleinzoon. Voor een schoolkrant werd hem gevraagd, “Hoe zou jij ‘de dag van je leven’ willen invullen?” Hij antwoordt daarop, “Mijn leukste dag is, als ik met opa kan wandelen, lekker geintjes maken en genieten van de natuur”. Geloven dus in een kind, is geloven in het leven. Voor wat mij betreft met een beetje “Fantasie in wit”.
Tekst en foto’s: Jan den Besten(1928-2012)
Eerder gepubliceerd in De Veluwenaar 3e jrg. no.1 januari 1995
Lees ook: Van verre reizen en een achtertuin – Twee delen
___________________________________________________________________________________________
Bekijk hieronder ook het schitterende Noorderlicht:
Bron: Marciej Winiarczyk
