Vier kenners beschrijven jubilerend fenomeen Gerrit de Graaff
De rubriek “De wereld van Gerrit de Graaff”, die elke zaterdag in de Barneveldse Krant verschijnt, beleeft vandaag (zaterdag 12 maart) zijn 500e aflevering. Reden voor deze krant om enkele kenners te vragen naar het fenomeen Gerrit de Graaf. “Hij zoekt net zo lang door tot hij de informatie heeft gevonden die hij zoekt.”
Gerrit de Graaff in de omgeving waaraan hij zijn alom geroemde wilskracht, zijn gedrevenheid ontleent, de natuur – Foto: ©BDU/Pauw Media
Wim Huisman: “Nooit tevergeefs een beroep op Gerrit”
“Gerrit was me altijd tot grote steun bij mijn werk”, vertelt Wim Huisman, voormalig boswachter in Boswachterij Kootwijk. Hij kent Gerrit al meer dan veertig jaar. In 1972 kwam Huisman in dienst van Staatsbosbeheer. Hij hoefde de Barnevelder maar te bellen en kreeg de antwoorden op de vragen die hij had. “Ik deed nooit vergeefs een beroep op hem. Een bijzonder man.” ‘Aangenaam en vruchtbaar’ typeert hij de samenwerking met Gerrit. “Opvallend is zijn grote gedrevenheid en grote kennis van de natuur en omgeving. Hij weet waarover hij het heeft, houdt de regie en laat zich niet met een kluitje in het riet sturen. Een waardevolle man voor de maatschappij. Ja, ik kan wel zeggen dat hij mij ook erg gesteund heeft in mijn werk.”
Inzet
Toen Huisman in dienst kwam bij Staatsbosbeheer, was Gerrit al actief met nestkasten en fotografie in en rond Kootwijk. “We zijn in de loop der tijd bevriend geraakt en zien elkaar nu nog met enige regelmaat,” vertelt Huisman. “En Gerrit is nog altijd bijzonder actief in het gebied”. De Barnevelder controleert nog altijd – nu samen met René een van zijn zoons – de bosuilenkasten in dit gebied. De inzet op natuurgebied bleef niet beperkt tot Gerrit en zijn zoon, weet de oud-boswachter. “Op een bepaald moment waren niet alleen Gerrit, maar ook zijn vrouw Tiny, twee zoons en een kleinzoon als vrijwilliger actief voor Staatsbosbeheer.”
Doorzettingsvermogen
Huisman roemt verder de hoge productiviteit van Gerrit en zijn wilskracht. Wat betreft dat laatste wijst hij op Gerrits doorzettingsvermogen. Zo nam hij na een val op het ijs waarbij hij ernstige botfracturen opliep, na enige tijd zijn pen weer ter hand en ging gewoon door met schrijven. Die val en de wilskracht brengen ook de andere geïnterviewden naar voren. Het typeert Gerrit, onderstrepen ze. De hoge productiviteit zit ‘m vooral in de wekelijkse rubriek in de Barneveldse Krant, lezingen, presentaties(tot voor kort zelfs nog in het hele land), schrijven van boeken, excursies, controles van uilenkasten… Bijna teveel om op te noemen.
Enorme collectie
“Gerrit deelt zijn kennis met iedereen, dat is bewonderenswaardig. Hij hielp ook bij het bedenken van leuke excursies en activiteiten bij Staatsbosbeheer,” vertelt Huisman. “Gerrit zorgde er dan voor dat ze in de krant kwamen. Bijzonder zijn ook de dagboeken van Gerrit, elke dag – ik weet niet hoe lang al – schrijft hij wetenswaardigheden van de dag op. Over het weer, de natuur, wat hij gezien heeft… Ik ken ook niemand die zo’n omvangrijk foto- en dia-archief heeft als Gerrit. Met zo’n enorme collectie beelden over natuur en beheer. En daar zitten ook heel bijzondere opnamen bij, zoals van korhoenders in de Boswachterij Kootwijk,” roemt hij de natuurkenner. Inmiddels is de korhoender in Nederland bijna uitgestorven, alleen op de Holterberg zit nog een enkel exemplaar.
Gerrit de Graaf hier samen met oud-boswachter en vriend Wim Huisman uit Kootwijk. Foto: ©Louis Fraanje
Louis Fraanje: “Liefde voor natuur aangewakkerd”
“Eigenlijk heeft Gerrit de Graaff mijn liefde voor de natuur aangewakkerd”, stelt Louis Fraanje, voorzitter van de Jac. Gazenbeekstichting. Hij kent Gerrit de Graaff al heel wat jaren, sterker nog, zijn herinneringen gaan terug tot in hun jeugd met veel overeenkomsten, constateert Fraanje. „We zijn beiden Barnevelders en waren veel in het Schaffelaarsebos. Als jochie speelde ik er veel, Gerrit kwam er ook en leidde er excursies. Verder hielp Gerrit in zijn jeugd bij een boer, ik ook. We zaten beiden dus in de natuur te wroeten,” lacht hij. „En dat is altijd zo gebleven.” Het toeval wil ook nog dat de twee verschillende boerderijen waar de jongens werkten, grensden aan een natuurgebied bij de Vaarst, weet Fraanje.
„Ik ging met zijn excursies mee, las zijn stukjes en ging ook naar zijn lezingen. Hij heeft mijn liefde voor de natuur aangewakkerd, vooral door zijn ongedwongen manier van vertellen.
Wederzijdse waardering
”Samen delen ze ook de interesse voor de Veluwse schrijver, natuurvriend en folklorist Jac Gazenbeek (1894-1975).
Gerrit is lid van de gelijknamige stichting waar Fraanje voorzitter van is. Ondertussen leidt Fraanje zelf ook al vele jaren excursies door de natuur en vertelt over de Veluwe. Beide mannen hebben nooit samen een excursie geleid, Gerrit is wel eens met een wandeling van Fraanje meegegaan, net zoals dat omgekeerd gebeurde. „Er is wederzijdse waardering, we zijn goede vrienden. Als er iets is, of we willen iets weten, dan bellen we elkaar op. Gerrit is eigenwijs, maar dat is ook wijs”, grinnikt Fraanje. „Hij zoekt net zo lang door totdat hij de informatie heeft gevonden. Gerrit heeft een enorme gedrevenheid”, typeert hij. „Hij kan soms heel ver gaan, een soort motor waar je achterop gaat zitten en vervolgens gaat het gas vol open! Voor minder gaat hij niet. Laatst was Gerrit grieperig, maar stond een paar dagen later toch weer een presentatie te geven voor een zaal met 130 man! Terwijl hij toch ook al 8 kruisjes achter zijn naam heeft staan”, klinkt het bewonderend. Ook zijn vrouw Tiny heeft hem altijd ondersteund.
Vooruitstrevend
Fraanje haalt andere herinneringen op over Gerrit die de Barnevelder typeren: „Hij ging helemaal uit zijn dak toen hij vertelde over wadlopen, waaraan hij had meegedaan. Het vuur dat dan uit die man komt!” Datzelfde gold een recentelijke discussie over het plaatsen van windmolens in het bos waar hij zich behoorlijk over opwond. Gerrit is ook iemand die met zijn tijd meegaat, vindt Fraanje en verwijst naar de komst van de digitale camera’s: Gerrit aarzelde niet en stapte over van analoog naar digitaal, waar mensen jonger dan hij nog een aantal jaren wachtten. Zelfs zijn oude dia’s scande Gerrit om ze vervolgens digitaal te kunnen gebruiken. „Vooruitstrevend!”
Louis Fraanje: “Gerrit is iemand die met z’n tijd meegaat. Vooruitstrevend” – Foto: ©Fransien Fraanje
Peter Tazelaar: “Bijzonder gedreven persoon”
De eerste herinneringen aan Gerrit de Graaff gaan voor IVN’er Peter Tazelaar terug tot de opleiding natuurgids van –destijds nog natuurvereniging IVN-Barneveld-Lunteren. Ze volgden die eerste natuurgidsencursus beiden in 1974/1975. “Samen werden we ook gehuldigd toen we veertig jaar lid waren van het IVN”, vertelt Tazelaar. Peter Tazelaar vervulde net als Gerrit ook een bestuursfunctie binnen het plaatselijk IVN, alleen in een andere periode. En er zijn nog meer overeenkomsten, gedeelde interesses: “We waren beiden onbezoldigd ambtenaar voor de Vogelwet. Zo heette dat destijds. We waren beëdigd en mochten bekeuringen uitdelen bij overtredingen. Dan moet je bijvoorbeeld denken aan roofvogelnesten die belaagd werden. Was daarvan sprake, dan werden wij ingeschakeld.”
Organisatie en coördinatie
Het tweetal ging samen op onderzoek uit in het veld. Inmiddels zijn ze met dit opsporongswerk gestopt. Voorthuizenaar Tazelaar trekt er al decenia lang elke zaterdagochtend op uit met mede-IVN’er en plaatsgenoot Wim Bakker. Net als Gerrit meer dan dertig jaar lang elke zaterdagochtend met de inmiddels overleden natuurliefhebber Evert van Hell. Tazelaar weet ook dat de natuurkenner zo’n veertig jaar geleden startte met de bosuilenkasten in boswachterij Kootwijk: maken, ophangen, controleren en schoonmaken. Nu doet Gerrit dat samen met een van zijn zoons. “Ook is hij al jaren betrokken bij het schonen van heidevelden rond Kootwijk voor Staatsbosbeheer. Daar is altijd een vaste kern van zo’n zestig vrijwilligers, die altijd komen, weer of geen weer.” En dat geldt ook voor Gerrit, die al jaren verantwoordelijk is voor de organisatie en coördinatie. Een keer per maand, gemiddeld zo’n zeven keer per jaar.
Natuurfotograaf en vriend Peter Tazelaar in zijn jonge jaren – Foto: ©Louis Fraanje
Alleen maar natuur
“Wat Gerrit voor iemand is? Gerrit is alleen maar natuur. Alles wat hij doet of denkt heeft te maken met de natuur een bijzonder gedreven persoon. De lezingen die hij houdt, excursies die hij geeft, natuurboeken die hij schreef, rubriek die hij heeft, zijn reizen – nu hij ouder wordt wat dichter bij huis – dat alles is zijn leven. Het is geen man voor een appartement,” stelt Tazelaar. En hij kan het weten want de echtparen De Graaff en Tazelaar komen regelmatig bij elkaar over de vloer.
Gids Aart Mulder – Foto: ©IVN
Aart Mulder: “Zoekt net zo lang tot hij het antwoord heeft”
“Gerrit stopt heel veel tijd in zijn rubriek, zijn artikelen. Hij doet onderzoek als hij iets niet weet, zoekt hij net zo lang tot hij het antwoord heeft. Recent schreef hij bijvoorbeeld een artikel over het vlechten van meidoorn- en sleedoornheggen, wat vrijwilligers van het IVN nu op landgoed De Otelaar doen. En daarvoor gaat hij speciaal naar Limburg om daar te kijken hoe dat daar gebeurt. Ik gebruik de informatie uit de rubriek van Gerrit vaak tijdens mijn excursies,” aldus natuurgids Aart Mulder.
Tekst: ©Jolanda Denekamp/BDU
Ook gepubliceerd in Barneveldse Krant 12-03-2016
