Zelfportret van Johann Adam Klein (1792-1875) – ©Staatliche Graphische Sammlung Munchen
Prachtige schilderijen van Hessenwagens
Al verscheidene keren heeft u op ons weblog afbeeldingen kunnen zien van twee prachtige schilderijen met daarop afgebeeld een Hessenwagen die getrokken wordt door een zes- of een zevenspan paarden. Graag willen wij de schilder Johann Adam Klein, die deze prachtige schilderijen gemaakt heeft, eens aan u voorstellen. Johann Adam Klein(1892-1875), schilder, tekenaar en kopergraveur, behoorde in de eerste helft van de 19e eeuw, tot de, nationaal, bekendste personen van de stad Neurenberg.
Tekenen en kopergraveren
Hij werd op 25 november 1792 in Neurenberg geboren. In zijn jeugd is Neurenberg de stad voor kunstenaars- en kunstliefhebbers. Zijn familie is een echt handelaars en handwerkersgeslacht, Kleins grootvader was messingsmid en zijn vader Johann Adam Klein (1744-1817) heeft een wijnhandel in Neurenberg. Zijn moeder is Maria Elisabeth Klein (1757-1811). Ze wonen aan Egidienplatz 6. Johann Adam Klein is het vijfde kind van de tien kinderen die het gezin Klein omvat, vijf jongens en vijf meisjes. Johann heeft een sterke band met zijn vader, deze stimuleert hem ook in het tekenen en stuurt hem naar de tekenschool en ondertussen bekwaamt hij zich in het kopergraveren.
Nederlandse invloed
Wat ook interessant is, dat de grondlegger van deze kunstenaarsdynastie in Neurenberg, een Nederlander was, namelijk Wilhelm van Bemmel (1630-1708). Deze vestigde zich in 1662 in Neurenberg en heeft veel invloeden van de Hollandse landschapsschilderkunst in deze kunstenaarsstad ingevoerd. Ook de latere schildersleraar van Johann Adam Klein was een nakomeling hiervan namelijk Georg Christoph Gottlieb II von Bemmel (1765-1811). Dat deze hem zeer heeft beïnvloed moge duidelijk zijn.
Fuhrmannswagen of Hessenwagen
Klein schilderde in 1832 het vertrek van een Fuhrmannswagen(Hessenwagen) bij een herberg in de buurt van het plaatsje Buch in Beieren. Het echte plattelandsleven komt hier duidelijk in naar voren. In de deur van de herberg staat de waardin die een gesprek voert met een gast, terwijl de knecht de voerbak schoonmaakt. Dit beeld verenigt die lievelingsmotieven van Klein; volkstypen, paarden, de Hessenwagen met aanspanning en de dieren.(Zie afbeelding onder).
Een Hessenwagen met zesspan paarden ervoor vertrekt bij een herberg in de omgeving van Neurenberg – Schilderij Johann Adam Klein – ©Jac. Gazenbeekstichting/Gemälde- und Skulptursammelung der Stadt Nürnberg
Studiereizen
Daarna gaat Klein in 1811 als 19 jarig onafhankelijk kunstenaar zijn geluk in de grote stad Wenen zoeken om zich daar ook te vestigen. De intussen bekende graficus maakt een reis naar Hongarije waar hij nieuwe indrukken opdoet. Een hoeveelheid van landschappen en militaire studies ontstaat. En ondertussen wordt een reis in het Salzburger Land in 1818 tot een grote kunstrijke belevenis. De laatste studiereis voert Klein dwars door de Zwitserse Alpen naar Rome. Daar ontmoet hij in de Duitse kunstenaarsgroep onder andere de Beierse kroonprins, later Koning Ludwig I en zijn vele vrienden uit Wenen.
Onder invloed van de Duits-Romeinse schilderkunst, intensiveert Klein zijn interesse voor het schilderen met olieverf. Zijn realistische en natuurlijke interpretatie van de eenvoudige dingen des levens vinden een plaats in de objecten voor zijn schilderijen. Vooral paarden zijn een uitdaging voor hem geworden. Achtereenvolgens maakt hij talloze aquarellen, grafieken en prachtige schilderijen.
Hessenwagen met een zevenspan paarden in de omgeving van Neurenberg – Johann Adam Klein (1792-1875) – ©Jac. Gazenbeekstichting/Gemälde- und Skulptursammelung der Stadt Nürnberg
Zwaarbeladen Hessenwagen
Het prachtige schilderij met de Hessenwagen, getrokken door een zevenspan paarden (zie afbeelding boven), heeft hij in 1854 aan de rand van de stad Neurenberg geschilderd. Op de achtergrond zien we de machtige Rundturm de Neutors van Neurenberg. Alles zo exact mogelijk weergegeven zoals het in werkelijkheid was. De paarden die op de droge zandweg het stof doen opwaaien, de luid blaffende waakhond en de voermannen met hun lange kielen en hoge laarzen met daarachter de zwaarbeladen Hessenwagen. In de berm van de weg zit een echtpaar met een klein kind uit te rusten van een wandeling en kijkt vol belangstelling naar het enorme gevaarte dat voorbijkomt.
Tenslotte…
In 1839 vertrekt Klein naar Munchen, waar hij zich vestigt in de omgeving van de Koninklijke Kunst academie, om nog eenmaal de balans op te maken van zijn eigen scheppingen. Enige tijd later gaat hij steeds slechter zien, en moet hij zich als kunstenaar terugtrekken. Op 21 mei 1875 sterft hij in Munchen hij is dan 82 jaar oud.
Ook gepubliceerd in: Op ’t Veluws Hessenspoor
___________________________________________________________________________________________
Met dank aan: Die Gemälde- und Skulpturensammlung der Stadt Nürnberg
