Bergeendenbalts verandert in waterballet
Het heeft wel even geduurd, maar inmiddels hebben de Fraanje’s de steven weer richting het noorden gewend. Eindelijk weer eens lekker uitwaaien op ons inmiddels zo geliefde eiland Texel. Een weekje struinen door de blonde duinen, langs het strand en genieten van de buitelende en baltsende vogels op het wad.
Het leek die zondagavond op 3 april in eerste instantie allemaal zo vredig, we stonden rond de klok van half zeven aan de oostkant van Cocksdorp op de dijk. Het was laag water, dus was er een flink stuk van de wadden drooggevallen en dat trekt veel vogels aan.
Eigenaardig geluid
Deze modderige of slikkige platen met droogvallende geultjes of prielen is een waar eldorado voor vogels, zoals Scholeksters, Wulpen, Grutto’s, Kieviten etc. Voor ons een unieke plek om al deze vogels mooi te kunnen observeren. Op deze avond werden wij getroffen door het lawaai van baltsende en vechtende Bergeenden.
Het snateren van de Bergeenden gaat met een tempo dat veel hoger ligt dan het snateren van de Wilde Eend, het is een heel eigenaardig geluid. De Bergeend(Tadorna tadorna) is ook iets groter dan een Wilde Eend. Mannetjes hebben een knobbel op hun rode snavel, voor de rest lijken ze beiden op elkaar in een opvallende tekening van donkergroen, zwart, kastanjebruin en wit.
Het vrouwtje links raakt niet direct onder de indruk van het mannetje rechts – Foto: ©Louis Fraanje
Broedgebied
Vroeger waren dit echte kustvogels, maar sinds de jaren vijftig is daar, evenals bij de Scholeksters, verandering in gekomen. Geleidelijk hebben ze zich ook meer landinwaarts gevestigd en worden ze nu overal broedend rond het IJsselmeer, in Noord-Holland, Friesland en Groningen, maar ook in de provincie Zeeland aangetroffen. In 1975 vestigden ze zich ook voor het eerst in Limburg en langs onze grote rivieren. Ook bij ons aan de Veluwerand zien we deze kleurrijke vogels. (Foto onder: Het baltsgedrag wordt verstoord door een rivaal).
.
.
Voortplanting
Hun nest vindt je vaak in een leeg konijnenhol, daar wordt een nest van dons gemaakt, waarin acht tot twaalf eieren worden gelegd. Het vrouwtje broedt deze achtentwintig dagen uit terwijl het mannetje buiten de wacht houdt. De kuikens kunnen binnen acht weken vliegen. Een verklaring voor de naam “Bergeend” is dat de eend haar eieren verbergt.
Terug naar het spektakel daar op het wad, nou… dat is inmiddels uitgelopen op een ware knokpartij, omdat een rivaal zich had aangediend. Deze werd direct aangevallen door het baltsende mannetje, die duldde absoluut geen mededingers en dook zonder pardon bovenop zijn rivaal.
De Bergeend scheert over het vrouwtje heen naar zijn rivaal – Foto: ©Louis Fraanje
Rake klappen
Binnen de kortste keren ontaarde dit in een heftig gevecht, zoals wij nog niet eerder gezien hadden bij de Bergeenden. Ze draaiden zich in allerlei bochten en deelden ondertussen rake klappen uit met hun grote vleugels. Ook duwden ze regelmatig hun halzen tegen elkaar en leek het wel of ze aan elkaar vast kleefden en dit alles onder een luid gesnater wat over het wad daverde.
Ondertussen delen ze rake klappen uit met hun grote vleugels – Foto: ©Louis Fraanje
Spectaculair
Soms verdwenen ze beiden geheel onder water, om even later met veel gespetter weer aan het wateroppervlak te verschijnen. Het was een schitterend schouwspel dat zich daar recht voor ons afspeelde en we zaten oftewel stonden eerste rang. Een unieke gelegenheid om zoiets van zo dichtbij mee te maken, dat is echt iets spectaculairs. Geboeid stonden we zo allebei ruim een kwartier het hele gebeuren gade te slaan. (Zie ook foto’s onder).
Waterballet
Een vermoeiende bezigheid, om je zo te moeten bewijzen, maar dat is de natuur van deze dieren. De sterkste zal uiteindelijk overwinnaar blijken te zijn. Hij mag paren met het vrouwtje, wat ten doel heeft, dat er ook weer een sterk nageslacht komt en de soort in stand blijft.
Als toegift krijgen we nog een prachtig waterballet te zien, als beide vogels achter elkaar over het water lijken te rennen, met achter hen het opspattende water. Zoiets zie je ook vaak bij Meerkoeten als ze achter elkaar aanzitten.
Het is net een waterballet, als beide vogels achter elkaar over het water rennen – Foto: ©Louis Fraanje
Niet zachtzinnig
Toen tenslotte na al dit geweld, de paring plaatsvond en het mannetje bovenop het vrouwtje dook, verdween deze compleet onder water. Dat ging er dus ook niet erg zachtzinnig aan toe en ook hier was de romantiek ver te zoeken. Blijkbaar hebben deze dieren daar ook helemaal geen behoefte aan, die hebben wel iets anders aan hun hoofd.
Verdween ze compleet onder water – Foto: ©Louis Fraanje
Belevenis
Al met al was het – hoe dan ook – toch weer een hele belevenis om het te zien en vast te leggen op de gevoelige plaat.
Achteraf denk je dan bij jezelf, we hadden het eigenlijk moeten filmen, maar… je bent op zo’n moment zo geboeid door hetgeen zich afspeelt, dat je daar niet bij nadenkt.
Als het verhaal eenmaal op papier staat en de bijbehorende foto’s zijn ingepast, lees ik het nog eens met veel plezier over, hopende dat de bezoeker van het weblog er hetzelfde genoegen aan zal beleven.
Daarnaast vonden wij op you tube nog een bijpassend filmpje, dat u hieronder kunt bekijken!
Lees ook: Noordwaarts naar Texel – Deel 6
___________________________________________________________________________________________
Filmpje van baltsende en parende Bergeenden, dat wij op you tube vonden:
