Kunst en vliegwerk hoog in de lucht
Ik had de vogels enkele weken geleden al een keer gezien boven de rietpluimen van het moeras, maar ze waren net zo snel weer verdwenen als dat ze gekomen waren. Helaas dus…, maar nu bleven ze wat langer in dezelfde buurt rondhangen of vliegen, want dat is natuurlijk het mooie bij de Bruine Kiekendief(Circus aeruginosus), het in de lucht hangen en schommelen.
En… nu waren ze ook nog aan het baltsen met zijn tweetjes, mannetje en vrouwtje, hoog in de lucht haalden ze allerlei capriolen uit. Het was een kunst en vliegwerk, wat zich daar boven hoog aan de hemel afspeelde, maar ook voor mij op de grond om het met de camera mooi vast te kunnen leggen. Daarnaast is de Bruine Kiekendief ook nog familie van de Sperwer, over de Sperwer kon u alles lezen in het prachtige verhaal van Gerrit de Graaff: Een sperwer in de tuin…
Het vrouwtje linksonder schreeuwt naar het mannetje boven haar – Foto: ©Louis Fraanje
Spanwijdte vleugels
De Bruine Kiekendief komt in maart terug uit tropisch Afrika en zoekt een plekje in de Nederlandse moerassen om te gaan nestelen. Ik mag hopen, dat ze in het moeras gaan nestelen, want het is een schitterende roofvogel. Hij is ook een stuk groter dan de buizerd, de vleugels van de Bruine Kiekendief hebben een spanwijdte van wel anderhalve meter. Dus u kunt wel nagaan, als je twee van zulke grote vogels daar hoog in de lucht bezig ziet, je hart sneller gaat kloppen.
Het mannetje hangt nu dicht boven het vrouwtje, let eens op zijn felle ogen – Foto: ©Louis Fraanje
Gespreide slagpennen
Mannetjes en vrouwtjes zijn goed van elkaar te onderscheiden, het vrouwtje, maar ook de jongen zijn bijna helemaal bruin en ze hebben een lichte vlek op de kop. Mannetjes hebben wat blauwachtige kleuren op de vleugels en fellere kleur ogen. Wat ook heel opvallend is bij deze vogels, dat zijn de gespreide slagpennen van de vleugels, het maakt ze daardoor nog imposanter om te zien.
Heel opvallend bij de Bruine Kiekendief zijn de gespreide slagpennen van de vleugels – Foto: ©Louis Fraanje
Schaarse broedvogel
De Bruine Kiekendief is in Nederland een vrij schaarse broedvogel waarvan de aantallen geleidelijk dalen. In 2010 werd het aantal broedparen geschat tussen de 1150 en 1250. Deze aantallen nemen af door intensivering van de landbouw en verdroging en verruiging van moerasgebieden waar uitgestrekte rietvelden veranderen in moerasbos. Verder is de roofvogel een doortrekker en wintergast in kleine aantallen vooral langs de kusten van het Veluwe- en IJsselmeer, het benedenrivierengebied en het deltagebied in Zeeland.
Uiteindelijk kwam het vrouwtje naar beneden en landde op een paal ergens tussen het riet – Foto: ©Louis Fraanje
Rondcirkelen
Uiteindelijk zagen we het vrouwtje naar beneden komen en landde op een paal ergens ver weg tussen het riet. Daarentegen bleef het mannetje nog een tijdje rondcirkelen en het leek er een beetje op, of hij nog eens extra wilde benadrukken hoe geweldig hij kon vliegen. Nou, het was ook een lust om te zien, met hoeveel gemak hij naar links en naar rechts draaide, dan weer eens opsteeg, om zich even later stapsgewijs te laten zakken boven het riet.
Het mannetje bleef nog een tijdje hoog in de lucht rondcirkelen – Foto: ©Louis Fraanje
Oog voor hebben
Als hij dan zo laag boven het riet komt aanzeilen en ik hem weer in de lens kan vangen, besef ik tegelijkertijd hoe ontzettend veel geluk je dan hebt met deze nieuwe camera’s en lenzen van tegenwoordig. Tjonge, jonge, wat was dat eertijds dan een gestumper met dat oude spul, maar toen wist je niet beter en je had gewoonweg het geld er niet voor.
Ik zeg weleens tegen mensen die mij soms vragen, hoeveel zo’n grote telelens wel niet gekost heeft. “Och”, antwoord ik dan, “Ik heb er wat krantenwijkjes extra voor moeten nemen en dan lukt het op den duur wel!” Toch blijf ik zeggen dat het niet altijd aan een camera of lens hoeft te liggen om een mooie foto te kunnen maken. Natuurlijk is goed gereedschap, nog altijd het halve werk, maar ook de man of vrouw achter de camera is belangrijk. Je ziet het of je ziet het niet, je moet er natuurlijk ook ‘oog’ voor hebben!
Een schitterend gezicht als hij zo laag over het riet komt aanzeilen – Foto: ©Louis Fraanje
Vele volksnamen
Van de drie soorten in Nederland broedende kiekendieven is de Bruine Kiekendief verreweg de algemeenste. Dit is altijd zo geweest, want Nederland bulkte van oudsher van geschikt leefgebied voor deze soort: moerasland. Het is dan ook een vogel met vele volksnamen, zoals Rietwouw en Hoanskrobber (Hanenschrobber), een aanwijzing dat de soort goed bekend was bij de plattelandsbevolking. Niet dat het nu een populaire vogel was, in tegendeel! De officiële Nederlandse naam (afgeleid van Kuikendief) wijst op de voorheen grote impopulariteit van de Bruine Kiekendief, want menig kippetje of kuiken verdween van het boerenerf.
Bruine Kiekendieven broeden niet meer alleen in rietkragen maar ook op akkers of in lang gras.Hun grondnest is groot en slordig. Meestal 3 à 5 eieren, na 9 à 10 weken vliegen de jongen uit. Dus… we wachten rustig af of het sowieso wat het gaat worden. Wie weet… als het daadwerkelijk zo is, dan laat ik het u weten!
Om verstoring te voorkomen, maken we de plek liever niet bekend.
Bron: Bruine Kiekendief …
