Speciale jubileumwandeling op Kernhem
LUNTEREN – De Jac. Gazenbeekstichting viert een bijzonder jubileum. Op dinsdag 17 mei 2016 bestaat de Jac. Gazenbeekstichting 25 jaar. Hoewel misschien niet meer zichtbaar (met een eigen onderkomen) is de stichting springlevend. Via de eigen weblog: www.de-veluwenaar.nl wordt de achterban op de hoogte gehouden.
In het najaar wordt er op de jaarlijkse donateursavond D.V. donderdag 6 oktober uitgebreid stilgestaan bij het jubileum. Zaterdag 21 mei wordt hierop een voorschot genomen met een speciale jubileumwandeling. Deze gaat onder leiding van Louis Fraanje over het landgoed Kernhem in Ede.
Wie was Jac. Gazenbeek?
Jac. Gazenbeek(1894-1975) – Foto: ©Bert Andrée
De schrijver, natuurvriend en folklorist Jac. Gazenbeek werd op 30 oktober 1894 geboren aan de Bunschoterweg te Ede.
Grote bekendheid verwierf hij door zijn boeken. Hij schreef er meer dan 25. Zijn bekendste boek is het dikke standaardwerk uit 1966, ‘De Veluwe, luisterrijk land tussen Randmeer en Rijn’.
Onderwijzer
In Lunteren en omgeving werd Gazenbeek bekend als onderwijzer op de Valkse School. Waar hij werd gegrepen door het eenvoudige leven van de boer.
Hij sprak de taal van het volk en deed veel kennis op van het harde boerenleven in de jaren 1920/1930.
Jac. Gazenbeek schroomde niet zijn leerlingen mee de natuur in te nemen. Voor die tijd een ongehoorde wijze van lesgeven. Hij liet de leerlingen ontdekken hoe prachtig en veelzijdig de natuur in eigen omgeving wel niet was.
In zijn periode in De Valk ontdekte Gazenbeek een bijzondere combinatie, de natuur en het schrijven erover. Toen hij ook nog in contact kwam met de fotografie was het hek van de dam. Gazenbeek koos voor het schrijverschap.
Daadwerkelijk
Verder zette hij zich daadwerkelijk in voor het behoud van de natuur en cultuur. Enkele voorbeelden daarvan zijn o.a. de Slaperdijk bij Renswoude en de Doesburgermolen bij Ede. In 1939 kwam hij in Lunteren wonen, eerst in ‘De Woudduif’ en ‘De Wulfshorst’ en tenslotte in de oude villa Boeckenrode aan de Boslaan 27. De schrijver Jac. Gazenbeek overleed op 26 januari 1975.
De villa ‘Boeckenrode’ in Lunteren is helaas afgebroken – Foto: ©Gradus van Eden(†)/JGS
Jac. Gazenbeekstichting
Pas na zijn dood is de persoon Gazenbeek sterk gaan leven.
Ook bij verhalenverteller en natuur-kenner Louis Fraanje.
“Van jongs af aan ben ik gek op de natuur. Verslond boeken, maar die van Gazenbeek sprongen er bovenuit. Ze zijn uit het leven gegrepen en nog steeds actueel!
Wist je dat hij zijn meeste boeken schreef toen hij in Lunteren woonde?”
Het idee ontstond om iets te doen rondom de persoon Gazenbeek. Fraanje dacht al meteen aan een museum waar alles wat met deze bijzondere natuurmens bijeen gebracht kon worden.
Gedachtegoed
Het ontstaan van de Jac. Gazenbeekstichting was een feit. Op 17 mei 1991 werd in Lunteren de Jac. Gazenbeek-stichting opgericht met als doel: enerzijds het uitdragen van het gedachtegoed van de Veluwse schrijver Jac. Gazenbeek (1894-1975) en anderzijds zich inzetten voor het behoud van het streekeigene van de Veluwe.
Voorzitter werd Louis Fraanje die dat tot op de dag van vandaag nog steeds is. En met veel plezier. Zijn verhalen en wandelingen over en door de Veluwse natuur kent al vele volgers. “Overal zit wel een verhaal achter.” En die weet Fraanje met veel humor en kwinkslagen te vertellen.
Louis Fraanje en Liseth Elbertsen bij het “Lunters Vrouwtje” op het Nieuwe Erf in Lunteren – Foto: ©Henk de Rooy
Folklore
Wat is de Veluwe zonder de eigen dracht. In Lunteren werd dit jarenlang gepromoot door Lunthari. Helaas heeft deze folklorevereniging opgehouden te bestaan. Eén van de pleitbezorgers is bestuurslid van de Jac. Gazenbeekstichting Liseth Elbertsen. Wanneer het maar kan verschijnt zij in Veluwse dracht. “Ik ben echt trots op dan ik het kan uit dragen. Het is nog altijd jammer dat Lunthari er niet meer is. Want klederdracht is iets eigens.”
Veluwse klederdracht
De Lunterse begrijpt heel goed dat jongeren klederdracht zien als iets ouderwets. “De klederdracht toont de aard van de Veluwe. Er was geen geld dus was de dracht er ook naar, sober, zwart met een witte muts. Zij werkt in de dagbehandeling met ouderen voor De Valk/Norschoten. ” Regelmatig is Liseth present op ouderenmiddagen waar zij met heel veel plezier over de verschillende aspecten van de Veluwse dracht vertelt. “
Je ziet de oudere mensen dan opfleuren. Herinneringen van vroeger komen dan weer boven. Het spreekt ze gelijk aan. Ik draag het dan ook heel graag.”
Het Museum Oud Lunteren aan de Dorpsstraat 55 in Lunteren
Eigen onderkomen
Aan de Stationsstraat in Lunteren werd in 1996 het Gazenbeek Centrum geopend. Een gebouw werd aangeschaft niet nadat elk dubbeltje wel vier keer werd omgedraaid.
De collectie groeide en menigeen stapte het knusse gebouwtje binnen. In verhalenverteller Louis Fraanje trof deze dan een gastheer die zijn gasten niet zomaar liet gaan.
Bij velen werd bij een dergelijk bezoek de kiem gelegd voor de interesse in de natuur met al haar verhalen, sagen en legendes.
Museum Oud Lunteren
Aan deze mooie periode kwam in 2014 helaas een einde bij de sluiting van het centrum. De collectie ging deels naar het Archief van de Gem. Ede (vrij te bezoeken en in te zien) en naar het Museum Oud Lunteren. Hier is een permanente tentoonstelling ingericht over Jac. Gazenbeek en zijn Veluwe.
Misverstand
Hoewel de Jac. Gazenbeekstichting misschien niet meer zichtbaar is, is zij nog altijd volop in beweging.
“Wel merken we, dat juist in Lunteren een aantal mensen denken dat de Jac. Gazenbeekstichting is gestopt. Na de verhuizing van onze expositie in 2014 van het Gazenbeek Centrum naar Museum Oud Lunteren en het onderbrengen van het archief bij de Gemeente Ede, is er uitgebreid verslag gedaan in de media”, aldus voorzitter Louis Fraanje.
“Mensen hebben gelezen dat de stichting verhuisd is en veronderstellen dan gewoonweg dat deze niet meer bestaat. Hoewel het allemaal best wat voeten in de aarde heeft gehad, blijven we, bij gezondheid, gewoon doorgaan. Dat misverstand moet zo snel mogelijk de wereld uit!”
********************************************************************************************************************************************
“Jubileumwandeling”
Verhalenverteller Louis Fraanje bij de Bloedsteen van Kernhem – Foto: ©Fransien Fraanje
Jubileumwandeling D.V. zaterdag 21 mei
Duur van de wandeling is ongeveer anderhalf uur. Een tip aan de deelnemers: houdt er rekening mee dat het eventueel iets kan uitlopen! Verhalenverteller Louis Fraanje wil nog wel eens de tijd vergeten in het vuur van zijn verhalen.
Het verzamelen is, vanaf 13.45 uur, bij parkeerplaats Huis Kernhem, waar om uiterlijk 14.00 uur de wandeling start.
Deelname is gratis voor donateurs. Anderen betalen € 2,50 per persoon.
Men dient zich uiterlijk 19 mei op te geven via:
Tekst: ©Henk de Rooy/Lunterse Krant
Ook gepubliceerd in De Lunterse Krant – 14-05-2016
Lees ook: Officiële overdracht Gazenbeek-archief
____________________________________________________________________________________________________
Jubileumavond in Partycentrum Floor te Lunteren
In het najaar wordt er op de jaarlijkse donateursavond D.V. donderdag 6 oktober – om 19.30 uur – uitgebreid stilgestaan bij het 25 jarig jubileum van de Jac. Gazenbeekstichting.
Meer informatie over het programma volgt t.z.t. Noteer deze datum alvast in uw agenda!.
