Een waardige herinnering aan ons sobere maar stijlvolle verleden
Het is alweer bijna 34 jaar geleden dat ons, inmiddels overleden, oud bestuurslid Marie ten Ham- van den Berg in augustus 1982 het standbeeld van het bronzen vrouwtje in Lunteren onthulde. Samen met de toenmalige voorzitter van Vereniging Oud Lunteren de heer Pier Hoekstra (†) en wethouder Gerhard Willem Bos(†) en talrijke aanwezigen werd hier het eerste echte Lunterse beeld onthuld.
Marie ten Ham (†) samen met Elly van den Broek bij de onthulling van het “Lunters Vrouwtje” – Foto: ©Jan Pit/BDU
Onthulling
Nadat de heer Hoekstra de voorgeschiedenis beknopt had aangehaald, dankte hij de kunstenares Elly van den Broek uit Malden voor haar inzet en het prachtige resultaat, waarna “Marie van ’t Hoekje”, perfect gestoken in oud-Lunterse dracht, allereerst een toelichting gaf op de Lunterse dracht met humoristische details in onvervalst dialect.
Aanvankelijk had zij in principe moeilijkheden met de onthulling, daar zij de afgelopen zomerse weken herhaaldelijk door de ‘zoemergaste’ was geconfronteerd met voor haar begrippen ontoelaatbare ‘onthullingen’ in de Dorpsstraat, maar ondanks dat verwijderde zij de stoffen-omhulling van het ‘ordenteluk’ gekleedde ‘Lunters Vrouwtje’, waarna de schepping van de kunstenares door een ieder kon worden bewonderd.
Het bekende Lunters Vrouwtje op het Nieuwe Erf in Lunteren anno 2016 – Foto: ©Louis Fraanje
Herkenbaarheid
De Edese Beton Maatschappij(EBM) had van uitgewassen grove grint, een streekeigen materiaal, een sokkel vervaardigd op een solide fundatieplaat. Dit blijkt met het bronzen beeld een voortreffelijke combinatie, en vormt een geslaagd geheel wat algemeen alle waardering kreeg, onder meer voor de aansprekende herkenbaarheid.
De mening van de heer Hoekstra, dat het beeld waardig en blijvend de herinnering levend zal houden aan ons sobere, maar stijlvolle verleden werd volledig onderschreven.
De muziekvereniging Kunst Na Arbeid (KNA) maakte ondanks de regen een rondgang door het dorp en luisterde de onthulling op o.m. door het spelen van het Lunterse Volkslied. Door het slechte weer moest een optreden van de aanwezige Folklore-groep achterwege blijven.
********************************************************************************************************************************************
Naschrift redactie De Veluwenaar:
In 1999 zou het Lunters Vrouwtje, mede door de schijnbaar onstuitbare vernieuwingsdrang van de gemeente Ede, verdwijnen uit het dorpsbeeld en verplaatst worden naar het station. De Rotterdamse projectontwikkelaar Gert Vos zou dat wel eens even regelen. Gelukkig kwam de Lunterse bevolking daar massaal tegenop. Met monumenten ga je niet lopen slepen, dat is een regelrechte slag in het gezicht van je voorouders, dat is cultuurbarbarisme.
********************************************************************************************************************************************
Eerder verschenen in het Lunters Nieuwsblad 24 augustus 1982 en De Veluwenaar 10e jaargang – Nr.3 – juli 2002
____________________________________________________________________________________________________
Het verhaal achter het “Lunters Vrouwtje”
Er is nogal eens wat – goed en fout – geschreven over het inmiddels bekende, zo niet beroemde beeldje van het “Lunters Vrouwtje”, dat niet meer valt weg te denken uit de Lunterse samenleving. Maar… daarbij zijn wel een aantal zaken, die opvallen, namelijk dat op de sokkel van het beeldje de naam Elly van de Broek staat geschreven in plaats van Elly van den Broek. Op zijn minst gezegd een beetje slordig.
Wat eigenlijk nog veel slordiger is, de metalen plaat op de grond vermeld het jaartal 1983 in plaats van 1982.
Dat is dan toch wel heel erg verwarrend, als uiteraard op nog geen meter afstand, de sokkel van het beeldje het juiste jaartal 1982 laat zien. Ook op de website van de gemeente Ede staat het fout: Lunters vrouwtje | Kunst in Ede
De metalen plaat met het verkeerde jaartal 1983 – Foto: ©Louis Fraanje
Model gestaan
Als je in Lunteren aan de mensen vraagt, wie model heeft gestaan voor het Lunters Vrouwtje, wordt steevast de naam van Marie ten Ham genoemd. Hoewel zij tenslotte wel de onthulling heeft verricht en dit ook op een fantastische manier heeft gedaan, is het toch iemand anders geweest die model heeft gestaan voor het beeldje.
Deze persoon is ook een echte Lunterse mevrouw, die zeker geen onbekende is in het Veluwse dorp, namelijk Fie van Dijk- Lagerweij van De Lunterse Hof aan de Berkhofweg in Lunteren. Zij weet veel van de Veluwse klederdracht en borduurt sinds 1987 Lierse Kant. Tevens geeft zij cursussen en workshops voor het maken van Lierse Kant.
Fie van Dijk- Lagerweij – Eigen foto
Oud Lunterse Dag
Zij is indertijd via het Comité Oud Lunterse Dag, benaderd door de toenmalige Lookoo Brand Jan Wolfswinkel(†).
“Ze hadden er gezamenlijk over nagedacht om een standbeeldje in de vorm van een vrouw in klederdracht aan Lunteren te schenken. Mede daarom, zouden zij het leuk vinden als ik model zou staan voor het Lunters vrouwtje”, aldus Fie van Dijk. “Zij vonden mij daar wel een geschikt type voor en ik vond het zelf natuurlijk ook best leuk, want ik had tenslotte mijn pak, dus waarom ook niet?”.
Brand Wolfswinkel regelde het met beeldhouwster Elly van den Broek en op een avond was afgesproken om in haar Veluwse pak gekleed naar Elly te gaan om daar als model te staan. De heren Joop van den Brink(†) en Jan den Otter van de Oud Lunterse Dag haalden op de betreffende datum Fie van Dijk op met de auto.
Zo zijn ze gezamenlijk naar Malden gereden. Daar aangekomen werd de Lunterse eens goed van alle kanten bekeken, werden er aantekeningen en foto’s gemaakt om er uiteindelijk iets moois van te maken. Het resultaat – een schitterend kunstwerk – staat alweer bijna 34 jaar te pronken op het Nieuwe Erf in Lunteren en ze heeft het keurig gedaan!
We hopen met dit artikel alle misverstanden uit de weg geruimd te hebben en dat de tegel met de foute naam en datum dan ook zo spoedig mogelijk wordt aangepast evenals de naam op de sokkel!
____________________________________________________________________________________________________
Extra noot:
Op de website van: www.lunteren.com en van Wegwies in Lunteren lezen we warempel dat de dames van de inmiddels opgeheven Volksdansgroep Lunthari in 1977 model stonden. Hoe men daar dan ooit bij is gekomen, is ons helemaal een groot raadsel? Lees hieronder:
LUNTERS VROUWTJE
Wie Lunteren binnenrijdt wordt verwelkomd door een billboard met ‘het Lunters Vrouwtje’, gemaakt naar een bronzen beeldje van kunstenaar Elly van de Broek. De dames van volksdansgroep Lunthari stonden in 1977 model voor het beeldje van een vrouw in klederdracht. Op sobere wijze, met oog voor detail, heeft de kunstenaar deze huisvrouw uit de jaren twintig in zondagse kleding weergegeven. Op weg naar de kerk, in haar ‘nette goed’, met het kerkboek onder de arm. Ze is inmiddels hét symbool voor Lunteren.
Tenslotte…
Zo zie je maar weer hoe ontzettend belangrijk het is, om bepaalde zaken goed uit te zoeken voordat je iets wereldkundig maakt. Steeds vaker schrijven mensen – ook geschiedenis-schrijvers – domweg de fouten van anderen over, zonder zelf persoonlijk te onderzoeken of iets goed of fout is. Het is ontzettend storend, als een naam, datum of jaartal verkeerd geschreven wordt, want voordat je het weet, gaat zoiets een eigen leven leiden. Een voorbeeld hiervan kon u in het bovenstaande artikel lezen!
