Rammeltijd
Zoals ieder jaar weer, is het ook bij de hazen rammeltijd(paartijd), dan zitten de rammelaars(mannetjes) achter de moerhazen (vrouwtjes) aan en dat gaat het er niet zachtzinnig aan toe. De paar- of rammeltijd begint vaak al vroeg in het voorjaar en loopt soms wel door tot de herfst, dan zijn de hazen extra actief en verzamelen zij zich in het open veld. Zo ook op een morgen in het begin van juni, inmiddels alweer enkele weken geleden.
Met z’n vijven achter elkaar aan om een moerhaas – Foto: ©Louis Fraanje
Gevecht om moerhaas
Rammelaars en moerhazen jagen fel achter elkaar aan en maken daarbij onstuimige sprongen. Vaak zijn er meer mannetjes dan vrouwtjes en wordt er veel en vaak gevochten om dezelfde moerhaas. Die zit tussendoor vaak op haar gemak toe te kijken, hoe de mannetjes klappen en beten uitdelen, waarbij de plukken haar in het rond vliegen. Aan het eind van de strijd hebben ze dikwijls gescheurde oren, bijt- en krabwonden.De winnaar maakt de moerhaas volgens een vast ritueel het hof, dat bij het vrouwtje de paringsdrift oproept.
Het lijkt wel ‘bokje springen’ als de hazen zo bezig zijn – Foto: ©Louis Fraanje
Dominante ram
Op deze vroege morgen zie ik op een maisakker, een moerhaas met om haar heen een groep van zeker vijf rammelaars. Dat lijkt misschien vreemd, maar soms kunnen dat er wel dubbel zoveel zijn. Ze wordt benaderd door de dominante ram, die zijn plek – blijkbaar – tijdens voorgaande gevechten heeft veroverd. Hij gaat af en toe naar het vrouwtje toe en besnuffelt haar neus, waardoor de hazen hun geuren uitwisselen. Vervolgens richt de ram zich op zijn achterpoten op en maait met zijn voorpoten door de lucht. Het vrouwtje doet dat ook en daarmee geeft ze haar bereidheid toe aan de rammelaar.
Dan gaat het weer in volle vaart achter elkaar aan – Foto: Louis Fraanje
Alle hazen verzamelen
Als hij haar van achteren probeert te benaderen, reageert de moerhaas furieus en trapt hem. Dan zien we dat een van de andere mannetjes aanstalten maakt om ook aan het ritueel deel te nemen. Er breekt dan onmiddellijk een groot tumult uit onder alle aanwezige hazen, die zich er eveneens mee gaan bemoeien. Ze trappen en slaan elkaar, grommen, jagen achter elkaar aan en maken hoge luchtsprongen, totdat ze allemaal uitgeput zijn.
Blijf nou toch eens uit de buurt – Foto: ©Louis Fraanje
Vrouwtje beslist
Tijdens deze gevechten ligt de moerhaas heel stil al die commotie van een afstandje te bekijken, maar dan gaat ze er plotseling vandoor. Ze schudt alle mannetjes van zich af, behalve een. Dit opgewonden dier geeft haar een oorvijg, waarna de strijd tussen de partners losbrandt. Wanneer ze nog niet paringsbereid is, draait de moerhaas zich om en houdt de ram met schoppen en slaan op een afstand. Alleen zij bepaalt het moment van de paring, die maar een paar tellen duurt.
Het vrouwtje beslist… dus pas op – Foto: ©Louis Fraanje
Taaiheid en veerkracht
Is het niet vaak zo, dat het vrouwtje beslist? Komen we dat niet regelmatig tegen in de dierenwereld en ook in onze eigen mensenwereld? Och… het zij zo, er is niks nieuws onder de zon en we doen het er maar mee, zeggen we dan vaak. Wie zo’n gevecht tussen de hazen onderling weleens gezien heeft, verbaast zich vaak over de taaiheid en veerkracht bij deze dieren. Het is een komisch gezicht en het lijken net een stelletje kwajongens die ruzie hebben.
Net kwajongens die ruzie hebben – Foto: ©Louis Fraanje
Enkele mooie uitdrukkingen:
Het haasje zijn, je bent de klos.
Wat de vos niet weet, weet de haas ook niet, je kunt moeilijk ergens iets van weten als het je nooit verteld is.
Weten hoe de hazen lopen, je weet weer helemaal hoe het zit.
Niet weten hoe een koe een haas vangt, niet weten hoe het onmogelijke soms mogelijk wordt.
