Natuurontwikkelingsprojecten
We vragen hem of natuurontwikkelingsprojecten dan wel zin hebben. Bij de Gelderse Poort tussen Arnhem en Nijmegen willen ze het uiterwaarden-landschap herstellen. Is dit wel mogelijk? “Het buitendijkse land is wel te “maken”. Zwarte populieren en wilgen zijn de enige soorten die daar kunnen overleven. Met een beetje hulp kun je daar een vrij natuurlijk landschap laten ontstaan, dat weinig beheer nodig heeft. Kan heel mooi worden.
Maar essentieel is of het water schoon blijft, anders lukt het nooit. Dat geld ook voor de beken. Als je de meanders herstelt, kun je een hele rijke situatie krijgen, zeker met een houtwal ernaast. Maar dan moet wel het water schoner worden, anders wordt het niks.”
Hein Schimmel is een bevlogen mens – Foto: ©Louis Fraanje
Beheren
“Willen we de onze oude cultuurlandschappen bewaren, dan moeten we “beheren”. Flora verdwijnt niet door plukken, maar door veranderingen in de bodem door bemesting of veranderingen in de waterhuishouding.”
Het Geldersch Landschap wil in het Wekeromse Zand 26 hectare bos kappen om het stuifzand levend te houden. Voor veel mensen een onbegrijpelijke zaak. Valt dit ook onder het kopje beheer, vragen we onze spraakzame gastheer?
Het Wekeromse Zand voor de werkzaamheden – Foto: ©Louis Fraanje
Woestijnklimaat
“Zeker, zonder te kappen groeit het zand dicht. Het stuifzand is een hele bijzondere leefgemeenschap. Het is een gebiedje met een woestijnklimaat en een heel bijzondere aangepaste planten- en dierenwereld. En over wat voor bos praten we hier? Vliegdennen, daar hebben we er genoeg van, stuifzanden niet meer. Het is net als met de heide, als je de heide niet afplagt en laat begrazen, is het over 50 jaar bos geworden. Maar een goede uitleg is net zo belangrijk als het beheer zelf.”
Na het gesprek, nog even wandelen op Biljoen – Foto: ©Louis Fraanje
Goede uitleg
Lachend vertelt hij een van de vele verhalen uit zijn lange loopbaan. “Ergens lag een fraai blauwgrasland, vol met prachtige orchideeën. De boswachter daar was lekker in zijn tuin aan het werk, toen plotseling een dame kwam aanrennen. Ze riep hem al van verre toe, “Ze maaien de orchideeën, ze vernielen die prachtige bloemen!” Die mevrouw wist niet dat zo’n grasland elk jaar gemaaid moet worden. Gebeurt dat niet dan verdwijnen juist de orchideeën. Ze begreep dan ook niet waarom de boswachter geen haast had met haar mee te gaan. Zo zie je maar weer het belang van een goede uitleg.”
Gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata) in het grasland – Foto: ©Louis Fraanje
Verarming van de natuur
Duizenden jaren, waarin het landschap op dezelfde manier werd beheerd,hebben tot voor kort een enorme rijkdom en variatie aan dieren en plantensoorten opgeleverd. De veranderingen van de laatste eeuw, vertaalden zich in een verarming van de natuur, die vandaag de dag nog steeds doorzet.
“De rijkdom van honderd jaar terug is voor altijd verdwenen en door de uitstoot van zwaveldioxide en ammoniak zet de verarming door. Heel paradoxaal zorgt verrijking van de grond voor een verarming van de flora.”
Na het gesprek, nog even wandelen op Biljoen – Foto: ©Louis Fraanje
Kansen genoeg
We praten nog wat verder. “Uiteindelijk kom je, wanneer je praat over natuurbescherming, terecht op het gedrag van de mens, toch blijf ik optimistisch.” Gazenbeek typeert hij als “iemand met beide benen op de grond”. Zo willen wij dan ook verder, met beide benen op de grond. Het woud is verloren, maar met mensen zoals Hein Schimmel heeft de natuur nog kansen genoeg!
Tekst: ©Rob Wijnsma/JGS
Eerder gepubliceerd in: De Veluwenaar – april 1993 – no. 2 – 1e jaargang
____________________________________________________________________________________________________
Een bekende wet in de natuur luidt: “Alles is overal, alleen het milieu selecteert”.
Als een plant of dier op een bepaalde plaats ‘thuishoort’, zal hij daar vroeg of laat ook komen.
Alleen… het kost tijd. De mens denkt in jaren, de natuur in eeuwen!
Hein Schimmel (1915-2009)
____________________________________________________________________________________________________
Gegevens:
Hein Schimmel werd geboren op 25 september 1915 te Apeldoorn en overleed op 25 juni 2009 te Velp.
Hij is begraven op Begraafplaats Heiderust te Rheden.
____________________________________________________________________________________________________
Kent u het NCRV TV-programma “Ja, natuurlijk” nog, hier een klein fragment?
