Wapen van Ede
Bosbaas Ossenkoppele
De derde en vierde verplaatsing staan beschreven in het verhaal van Nijenhuis: de ontvreemding door Wageningse studenten, en het terughalen door bosbaas Ossenkoppele. De steen is door Ossenkoppele weer in de Doolhoflaan gelegd, en niet in de Doolhof. Zou hij door de studenten uit de Doolhof zijn weggehaald, dan had Ossenkoppele hem zeker weer in de Doolhof terug geplaatst. Ossenkoppele was zich bewust van het belang van de juistheid van historische informatie.
Diefstal
Over die diefstal schreef de Telegraaf op 13 october 1962: “KEI VAN EDE GESTOLEN – De kei van Ede -2000 kilo zwaar, en sinds de jaren dertig onaangeroerd rustend in het Edese Bos, is verdwenen. Namens de erven van Graaf Bentinck is bij de politie aangifte gedaan van de diefstal van het kolossale gevaarte. Volgens de legende komt er bloed uit de steen wanneer men er met een speld in prikt. Vandaar de naam Bloedsteen. “We hebben hier, in Wageningen, studenten” aldus reageerde de Edese politie. “Daarom hebben we eigenlijk nog niet naar gezocht. De steen komt vandaag of morgen vanzelf weer boven water.”
De door de Telegraaf aangehaalde legende zegt inderdaad dat er bloed uit de steen komt als je er met een speld in prikt. Maar, zo zegt de legende, dat gebeurt alleen als je dat om precies twaalf uur ‘s nachts, en bij volle maan doet.
Kinderen uit Ede prikken met een speld in de Bloedsteen – Foto: ©Louis Fraanje
Verplaatsing
De vijfde -en hopelijk laatste – verplaatsing is, al weer behoorlijk lang geleden, uitgevoerd door Rinus Boortman van de gemeente Ede. Gert Folsche, destijds buurscheuter van het buurschap Ede-Veldhuizen wist zich dat nog te herinneren. Ook toen was het mogelijk de bedoeling de steen in de Doolhof te plaatsen, maar hij was zwaarder dan gedacht, en de verplaatsing bleef tot een luttel aantal meters beperkt.
Er zijn een paar oude opnames van de Bloedsteen bekend, maar daarop ligt de steen niet in de Doolhof. Zou hij er ooit in gelegen hebben, dan zou dat zeker wel vastgelegd zijn, maar dat is niet het geval.
Het informatiebord bij de Doolhof in Ede – Foto: ©Louis Fraanje
De Doolhof op de Actuele Hoogtekaart Nederland (v.2)
De Doolhof
Gedacht werd, na de ontvangst van het e-mailbericht, dat de nu voorgenomen verplaatsing van de Bloedsteen het sluitstuk vormde van een restauratie van de Doolhof.
Wim Bruijnes constateerde echter bij een bezoek aan de locatie, na zijn gesprek met Bert Budding, dat dit niet het geval was, de geplande verplaatsing was een op zichzelf staande actie.
Mogelijk is ook dat de voorgenomen verplaatsing het begin zou vormen van een restauratie van de Doolhof. Want de Doolhof, al decennia ernstig verwaarloosd, verkeert in deplorabele staat. En bij de gemeente Ede bestonden ooit plannen om hem te restaureren, of tenminste te conserveren.
Frans van Oort van de vereniging Oud Ede heeft hier al eens over geschreven.
Het zou goed zijn als de Doolhof, een cultuurhistorisch belangrijk landschappelijk element, onderwerp van zowel archeologisch als landschapshistorisch onderzoek zou worden, ten einde tot goed onderbouwde planvorming te komen.
De Bloedsteen vanaf de heuvel gezien richting Huis Kernhem – Foto: ©Louis Fraanje
Cultuurhistorisch oogpunt
Maar omdat uit de beschikbare bronnen blijkt dat de Bloedsteen nooit in de Doolhof heeft gelegen, zou het historisch niet verantwoord zijn hem er nu alsnog in te plaatsen. Door de Bloedsteen in de Doolhof te leggen wordt er iets toegevoegd aan de historie van de Doolhof wat er nooit is geweest. Terwijl tegelijkertijd de historie van de Bloedsteen geweld wordt aangedaan. Verplaatsing daarvan naar de Doolhof is vanuit cultuurhistorisch oogpunt om meerdere redenen zeer onwenselijk.
Na overleg, o.a. met de Stichting Erfgoed Ede, heeft de gemeente besloten de Bloedsteen te laten liggen waar hij ligt. Wel wil hem eventueel wat rechter leggen, zodat men er wat comfortabeler op kan zitten.En mogelijk dat er dan een informatiebordje met een QR-code bj kan komen, zodat bezoekers op hun mobieltje het verhaal van deze Bloedsteen, en de daaraan verbonden legende, ter plekke kunnen lezen. Als onderdeel van een cultuur-historische wandelroute op Kernhem en in het Edese Bos.
Tekst: ©Stichting Erfgoed Ede / Jan Kijlstra op 15 juli 2016 en 3 october 2016
