De ‘wonderschone’ kleuren van de herfst
Een prachtige naam – Foto: ©Louis Fraanje
Al eerder schreef ik, dat de herfstkleuren wat laat op gang zijn gekomen, maar het spreekwoord zegt: “Hoe later op de dag, hoe schoner het volk!” Met dat schoner, bedoelde men ‘mooier’, een oud woord, dat in België en Duitsland nog vaak gebruikt wordt.
De paden op, de lanen in, maar ook de wegen en niet te vergeten, de ‘stegen’, weer zo’n mooi woord ‘steeg‘, geweldig! In het verleden kon men daar weleens neerbuigend over doen, maar ik vindt het woord nou juist geweldig, iets dat opstijgt of stijgt in waarde!
Ik ga nog een stapje verder vandaag, ik wandel vanaf de Lunterseweg, heel ‘sjiek’ door de Fransesteeg en tussen Ede en Lunteren.
Fransesteeg
Namen, als hierboven beschreven, maken mij nieuwsgierig naar de herkomst en dan… is het ontzettend fijn, dat in je kennissenkring, mensen voorkomen, die ik weleens een ‘wandelend geheugen’ noem. Eén daarvan is Jan Kijlstra uit Ede, hij schreef onlangs ook het artikel: Gesol met de Bloedsteen in Ede. En… als Jan het niet weet, dan duikt hij in de archieven en speurt dan net zo lang totdat hij het gevonden heeft, ook in dit geval heb ik dus hem geraadpleegd.
De fietser geniet met volle teugen van het kleurenspel op de Fransesteeg – Foto: ©Louis Fraanje
Toponiem-met-een-vraagteken
De naam Fransesteeg is typisch zo’n toponiem-met-een-vraagteken. Het is verleidelijk de naam, naar analogie van andere verklaringen, te koppelen aan de Franse tijd, maar ‘t kan evengoed gewoon de aanduiding zijn van een grondeigenaar, de steeg van Frans, of “Frans z’n steeg”, waaruit Fransesteeg is ontstaan.
Opmerkelijk is de onderbreking van de steeg met de Krommesteeg, die halverwege de Fransesteeg kruist, je zou daar twee namen verwachten. Maar ‘t kan zijn dat die onderbreking is ontstaan bij een herverkaveling, waarbij de naam gewoon is gehandhaafd.
De Fransesteeg vanaf de Krommesteeg bekeken – Foto: ©Louis Fraanje
Veldnamen
Ergo, er is geen goede verklaring voor de naam te geven. Althans: ik ken er geen. Hoewel niet op Lunters gebied gelegen, is het mogelijk dat Hoekstra de naam heeft opgenomen in zijn verzameling van Lunterse Veldnamen. Ik dacht dat ik daar een kopie van bezit, maar kan hem niet terugvinden. Ik heb ook even gekeken in de map “Straatnamen”, die in de studiezaal van het gemeentearchief in de kast staat. Daarin wordt er over de Fransesteeg het volgende gezegd:
Kopie uit de map “Straatnamen” van Ede – Archief Gemeente Ede
Alhoewel er nu een tipje van de sluier is opgelicht, zijn we er dus nog niet helemaal uit. Over welke Frans zou het gaan, een vrolijke Frans, of… toch? We wachten het wel af, want Jan zou nog proberen om het genoemde raadsbesluit eens op te vragen, wie weet komt daar nog wat meer uit naar voren? Zodra we het weten, zullen we het u vertellen!
Ook hier staan links en rechts van de zandweg een lange rij met Amerikaanse eiken, die nog roder van kleur zijn dan hun soortgenoten op het eerste deel aan de oostkant. Een schitterende allee van goud-geel en rood-bruin van kleur.
Ook hier op het westelijk deel van de Fransesteeg prachtige kleuren – Foto: ©Louis Fraanje
Zandwegen
Hier voel je nog echt het platteland en gelukkig is de weg nog niet geasfalteerd, nee… gewoon zand en de gemeente Ede daar dan ook best wel zuinig op. Er ligt nog ruim 80 kilometer zandweg in de gemeente. Het gebruik van de zandpaden neemt toe en het onderhoud daardoor ook. De gemeente ontvangt regelmatig vragen en klachten over de zandwegen, bijvoorbeeld over stofoverlast en veiligheid.
In de ‘Nota Zandwegen‘(PDF) kunt u lezen hoe zij omgaat met (het onderhoud van) de zandwegen. Daarbij proberen zij zoveel mogelijk rekening te houden met de verschillende belangen. In de nota vindt u ook een overzicht van de geschiedenis en achtergronden van zandwegen.
Vanaf de Zecksteeg kijken we nog een keer achterom – Foto: ©Louis Fraanje
Natuur en cultuur
Uiteindelijk kom ik dan uit op de Zecksteeg en daar ben ik dan ook gelijk weer terug in het heden, want hier begint namelijk weer het asfalt. In de jaren zestig en zeventig werden de meeste zandwegen in het agrarische buitengebied van Ede en de Gelderse Vallei, geasfalteerd. Als ik dan nog In de jaren zestig en zeventig werden de meeste zandwegen in het agrarische buitengebied van Ede, de Gelderse Vallei, geasfalteerd.
Als ik dan nog één keer achterom kijk en met beide ogen, het schitterende kleurenspel aanschouw, dat de Fransesteeg mij biedt, dan hoop ik maar dat het nog jarenlang zo mag blijven. Ja, het is ‘geven en nemen’ en zolang wij daarover met elkaar aan de tafel ‘in gesprek’ blijven en de dialoog aangaan, kan er nog veel behouden blijven! Natuur en cultuur, is een samenspel, waarbij van ons als ‘spelers’ alleen maar begrip en respect verwacht wordt!
Met dank aan: Jan Kijlstra/Erfgoed Ede
Zie: http://erfgoedede.nl/toponiemen/116-de-fransesteeg-in-ede-een-toponiem-met-een-raadsel.html
