Iedereen zijn eigen motief om het anders te doen
Ben Minnen maakte ook unieke keuzes, door tussen Ede en Lunteren een goedkopere stal te bouwen, waarmee hij een minder hoge lening hoefde aan te gaan – Foto: ©Freek Wolff
Ben Minnen maakte ook unieke keuzes, door tussen Ede en Lunteren een goedkopere stal te bouwen, waarmee hij een minder hoge lening hoefde aan te gaan.
“Bovendien schakelde hij niet maximaal de technologie in, maar benut hij optimaal zijn eigen arbeid voor dit gemengde bedrijf. Het gaat hem er vooral om dat hij plezier heeft in zijn werk.
Zo heeft iedereen zijn eigen motief om het anders te doen.”
De Hooilanden
Anderen zoeken het in de verbreding, met meer activiteiten. In het Binnenveld bij Bennekom hebben Lodewijk Pool en Floor de Kanter het biologische bedrijf De Hooilanden met blaarkoppen, koeien die veel langer buiten kunnen lopen. “Hun slogan is: ‘We willen een bedrijf voor het grotere geheel’. Ze hebben ook een zorgtak, een kookstudio en een zuivelverwerkingsplaats. Pool koppelt ook burgers aan het Binnenveld, om een plekje voor het gebied in hun hart te veroveren. Want burgers in stad en land zijn in de loop der jaren enorm uit elkaar gegroeid.
Lodewijk Pool en Floor de Kanter van het biologische bedrijf De Hooilanden met blaarkoppen – Foto: ©De Hooilanden
Onbekend terrein
Zo vertelde Conny van den Top uit De Valk dat ze een schoolklas ontving, waarbij een leerling een typerende vraag stelde toen de eieren uit de stal naar de verwerkingsruimte werden getransporteerd. Hij zei: ‘Waarom doen jullie zo moeilijk? Je kunt toch ook gewoon eieren bij de Albert Heijn kopen?’ (lacht) Om maar aan te geven dat het voor steeds meer kinderen onbekend terrein is waar het eten vandaan komt. Zij is trouwens een hele nuchtere dame die erg houdt van haar vak. Ze geniet enorm van de basisprocessen en dicht bij de natuur werken. Tegelijk is ze zakelijk en stuurt ze ook op de kostprijs.”
In De Valk woont natuurboer Henk de Vries. “Het is echt een biologisch kringloopbedrijf, waarbij het unieke is dat hij als pachter samenwerkt met het Geldersch Landschap, de organisatie aan wie hij mest levert voor hun gronden en omgekeerd de gewassen voert aan zijn koeien.”
Cor den Hartog uit Lunteren heeft biologische melkkoeien – Foto: ©Freek Wolff
Voorliefde
Cor den Hartog uit Lunteren heeft biologische melkkoeien. De kalfjes blijven na de geboorte bij hun moeders in de kudde. “Als de kalveren later zelf groot zijn, een kalf krijgen en melk gaan geven, zijn ze al gewend aan het leven in de kudde. Ze hebben dan minder aanpassingsproblemen en dat is goed voor de melkproductie”, zegt Den Hartog. Want als de dieren stress ervaren daalt de melkproductie.
Blijdorp erkent dat ze in haar hart voorliefdes heeft voor specifieke bedrijven, maar de opzet van haar boek is dat ze als een soort cultureel antropoloog onderzocht en zelf geen oordeel heeft. “Om echt te kijken wat de verhalen zijn en hoe de boeren werken. De enige persoonlijke moraal is dat ik me sterk afvraag of het pad met verdere schaalvergroting een toekomst heeft en geen doodlopende weg is. Want in Oost-Europa stampen ze boerderijen uit de grond met een veel lagere kostprijsstructuur. Daar kunnen wij hier niet tegenop concurreren. Ondertussen hollen we wel het ecologisch systeem van de landbouw verder uit, omdat we geen aandacht hebben voor bio-diversiteit.”
Daarom illustreert Blijdorp dat er niet één zaligmakend economisch model is, hoewel dat gepresenteerd wordt alsof dit het meeste perspectief biedt. De verhalen tonen dat er veel meer wegen zijn. “Je moet vooral zorgen als boer dat je je eigen model en manier van werken ontwikkelt, dat bij jou past. Wat je qua arbeid en financiën aan kunt. De boeren die ik sprak, gingen doortastend te werk, hoewel dat soms slapeloze nachten kostte. Er zijn veel wegen tussen biologisch en hi-tec ondernemen.”
Landwinkel
Gert van Middendorp in Barneveld ontwikkelde een eigen kaaslijn en heeft een landwinkel. “Zijn klantenkring waardeert dat. Hij richt zich met de Vanelly-kaas op een hele andere markt dan bijvoorbeeld Van de Voort met Remeker. Steeds meer boeren zoeken een kortere weg voor een directe relatie met de klanten. In de winkel verkoopt hij ook andere producten als jam en brood, voor een stabiel inkomen.”
Jan van Heerikhuize uit Lunteren heeft met boerderij Groot Batelaar een relatief groot bedrijf van melkkoeien. “De koeien staan het hele jaar op stal; hij melkt met een melkrobot, zodat hij er ook nog een sociaal leven op na kon houden. Maar nu de melkprijs zo ontzettend laag is geworden en je voor weidemelk twee cent per liter meer krijgt, schakelt hij om naar koeien in de wei. De markt is dus behoorlijk sturend.”
De Rondeelboerderij van Timon Brandsen staat in Barneveld. “Dat is een heel vernieuwend stalconcept dat na de kippenpest werd ontwikkeld. Zijn vader was de eerste die dat in productie nam en kwam al snel tot de conclusie dat dit rendabel was als hij een eigen vaste lijn zou ontwikkelen met een supermarkt. Zodat je gegarandeerd bent van een vaste afzet.”
Tekst: ©Freek Wolff/BDU
Ook verschenen in: Barneveldse Krant 26-11-2016
____________________________________________________________________________________________________
Boeren in de Food Valley
Het boek is als paperback uitgegeven door Uitgeverij Blauwdruk. Meer informatie: Boeren in de Food Valley.
____________________________________________________________________________________________________
