De ijzers onderbinden en dan het ijs op…
“Wanneer zouden we kunnen schaatsen?”, dat zal menigeen zich de laatste tijd afgevraagd hebben, vooral als het zoals nu vrij helder weer is en het vriest enkele graden. Nou ja, als het ijs dan toch dik genoeg is, dan wil je er natuurlijk ook even op gaan, dat spreekt vanzelf en dit weekend was het dan ook raak. Overal in de omgeving zagen we – op sloot en plas – dat menigeen de ‘ijzers’ had onder gebonden en er heerlijk op los schaatste! Ja, ho… even, wij durfden het niet aan en zijn dus niet op de schaats gestapt, zoiets laten we toch maar liever over aan de jongelui. Dat leverde trouwens mooie plaatjes op en zo genoten wij op die manier dan ook met volle teugen van het schaatsspektakel.
De liefhebbers waren er, schaatsend, fietsend en lopend over het ijs – Foto: ©Louis Fraanje
Liefhebbers
Zo kwamen we bij het Kasteel in Renswoude terecht en achter het kasteel ligt een grote vijver, die nu voorzien was van een flinke laag ijs. De drukte viel nogal mee, maar de liefhebbers waren er, schaatsend, fietsend en lopend over het ijs, groot en klein hadden er echt plezier in, dat kon je overal aan merken. Het was heerlijk ‘toeven’ in de luwte van de hoge bomen en daar komt nog eens bij, dat het winterzonnetje voor een aangename temperatuur zorgde.
Naast het Kasteel Renswoude lag een mooie ‘natuurijsbaan’ – Foto: ©Louis Fraanje
Kasteel Renswoude
Het imposante Kasteel Renswoude ligt aan de zuidoostkant van Renswoude en heeft een heel apart ontwerp, de witgepleisterde achterkant geeft het gebouw een echte buitenplaats-uitstraling, terwijl de voorkant met zijn torens meer doet denken aan een kasteel. Het kasteel bestaat uit een hoofdgebouw en twee flankerende bouwhuizen. Alle drie komen zij uit 1654 en zijn gebouwd in de Hollands classicistische stijl. Het kasteeleiland, omringd door de gracht die overgaat in een vijver, wordt omgeven door een parkbos in landschappelijke stijl.
Plotseling kwamen er een viertal schaatsers in volle vaart, recht op ons af – Foto: ©Louis Fraanje
IJsshow
Toen we achter in het park waren, hadden we een mooi uitzicht over de natuur-ijsbaan met zijn schaatsers en het kasteel op de achtergrond maakte het plaatje compleet. Plotseling kwamen er een viertal schaatsers in volle vaart, recht op ons af, om op het laatste moment door de knieën te gaan en op één schaats naar links te zwenken. Een schitterend gezicht en ‘petje af’ voor deze jongelui uit Renswoude, die ons op deze gratis ‘ijsshow’ trakteerden! Het bleken de broers Remco, Erwin en Mark van Dijk te zijn, de glimlachende dame was Myrthe Roebersen.
Zo werden we gratis op een schitterende ‘ijsshow’ getrakteerd – Foto: ©Louis Fraanje
Verschil
Nog nagenietend van het ‘schaatsspektakel’ liepen we een eindje verder tegen een heel ander tafereel aan, daar was het plezier een heel stuk minder, dan bij het kasteel. Daar stonden een aantal meerkoeten op het ijs te koekeloeren naar hun dode soortgenoot, die op zijn rug in het water lag. De meerkoeten stonden er om beurten bij te kijken, het leek wel of ze afscheid aan het nemen waren. Wat een verschil, vergeleken bij de ijspret van daarnet, zo wordt je – als natuurliefhebber – weer even met je neus op de harde feiten gedrukt.
Meerkoeten op het ijs, met in het wak een dode soorgenoot – Foto: ©Louis Fraanje
Vroeger
Zo zie je maar weer, hoe raar het soms kan lopen als je buiten bent en dan valt het nog mee deze winter, afgezien van een enkele sneeuwbui en wat lichte vorst, mogen we zeker niet klagen. Dat is weleens anders geweest, als we even terugdenken aan de ‘recordkoude’ winter van 1956. De winter stelde dat jaar eerst weinig voor. December was heel zacht en januari nat en onstuimig. Schaatsliefhebbers hadden de moed al opgegeven. Eind januari kwam de weerkaart er ineens heel anders uit te zien.
Koudegolf
Het oosten van ons land ging op 30 januari 1956 gebukt onder sneeuwstormen, terwijl de temperatuur daalde. De laatste dag van de maand eindigde in het hele land met strenge vorst. Dit vormde de inleiding tot een van de koudste dagen van de twintigste eeuw. Op veel plaatsen bleef het op 1 februari meer dan 10 graden vriezen. In De Bilt kwam het kwik niet hoger dan min 11,0 graden, het dieptepunt voor februari. Alleen op 26 januari 1942 (min 11,2 graden) en op 20 december 1938 (min 11,3 graden) bleef het overdag nog iets kouder. Een week later begon één van de ergste koudegolven die ons land ooit heeft getroffen. Op een aantal plaatsen vroor het 17 dagen achtereen meer dan 10 graden en op vijf dagen van die periode werd het kouder dan min 15 graden. Bovendien viel 20 tot 25 centimeter sneeuw. Op Terschelling lag 55 centimeter.
Volksdansen op het ijs – Foto: ©Polygoonjournaal
Recordkou
De periode 15 tot 24 februari 1956 was met een gemiddelde temperatuur van min 10,5 graden de op een na ergste koudegolf van de twintigste eeuw. Alleen de koudegolf van 18 tot 27 januari 1942 was met gemiddeld min 11,3 graden nog kouder. Op 16 februari 1956 noteerde Uithuizermeeden min 26,8 graden. Dit is het record voor februari en de op één na de laagste temperatuur van de twintigste eeuw. Op 27 januari 1942 boekte Winterswijk met min 27,4 graden het landelijk record.
De balans van de hele maand was heel bijzonder. In De Bilt kwam de gemiddelde temperatuur uit op min 6,7 graden (tegen 3,3 graden normaal). Daarmee was dit veruit de koudste maand van de twintigste eeuw en de koudste februari sinds het begin van de metingen in 1706.
Bron: KNMI
____________________________________________________________________________________________________
Bekijk eens het filmpje van Beeld en Geluid:
Helikopters van de Koninklijke Luchtmacht verlenen hulp tijdens de strenge winter, oa het uitdelen van voedsel aan dieren in de Biesbosch en het vervangen van veerponten tussen Schouwen en Duiveland. Met beelden van ingevroren schepen en doodgevroren vogels.
