Louis Fraanje, natuurmens en rasverteller
In het Themanummer van Magazine ‘Maaike’ – 2017, dat onlangs is verschenen, staan een aantal mooie verhalen over mensen uit de omgeving van Lunteren met daarbij ook een mooie artikel over onze voorzitter Louis Fraanje.
Het verhaal is geschreven door redacteur Jaap van Dam uit Veenendaal, die vorig jaar herfst met onze voorzitter Louis Fraanje in gesprek ging over de natuur op de Veluwe en in het bijzonder rondom Lunteren. Het betreffende artikel besloeg bij elkaar zo’n zes pagina’s, de bijbehorende foto’s werden gemaakt door fotograaf Arjan van Bruggen uit Ede.
Huis aan huis
Het magazine Maaike is gericht op wonen in zoveel mogelijk facetten met goede redactionele stukken en natuurlijk woningaanbod. Een blad vol wooninspiratie om te lezen en bij weg te dromen.Het magazine verschijnt 2x per jaar in een oplage van circa 15.000 stuks. Het wordt in de omgeving huis-aan-huis verspreid, komt bij de diverse leestafels te liggen en natuurlijk is het magazine op het kantoor aan de Stationsstraat 49 in Lunteren gratis af te halen.
Hieronder publiceren wij het artikel, het originele verhaal en alle andere kunt in het magazine zelf bekijken!
********************************************************************************************************************************************
Dat tere beestje, dat gaf de doorslag!
Het Lunterse Bos is in nevelen gehuld als we Lunteraan Louis Fraanje ontmoeten bij De Lunterse Boer. Gelukkig trekt de sluier snel op en breekt de zon voorzichtig door het grijze wolkendek.
“Mooi voor de foto’s”, weet de natuurliefhebber die zelf fotoboeken maakt over alles wat hij op zijn rondzwervingen en rondleidingen in de natuur tegenkomt.
“Ik heb het grootste deel van mijn leven door het bos gelopen.”
Die liefde voor de natuur ontwaakt al in zijn jeugd. Fraanje groeit op in Barneveld in een warm gezin met tien kinderen.
Vader is fietsenmaker en moet de kost verdienen door hard te werken, moeder (dochter van een boswachter) neemt haar kroost veel mee naar het bos.
“Ze had 100.000 verhalen.” De jonge Louis gaat vanaf zijn achtste (!) bij een boer in buurt aan de slag als knecht en ontvangt voor zijn inspanningen een rijksdaalder per week.
“Maar hij betaalde ook wel in natura met spek, worst en kaas.
Enkele bladzijden met het verhaal uit het magazine ‘Maaike’ – Foto’s: ©Arjan van Bruggen
Niet aanraken
Het was een heel andere tijd dan nu. Geslenter langs de straat was er niet bij, uit school was het oude kleren aan en naar buiten”. Steevast gaat hij na het boerenwerk het bos in, meestal tot het donker wordt. “Net buiten het dorp ging er een wereld voor me open. Ik weet nog het moment dat ik met een vriendje uit Voorthuizen het bos in ging. Tussen de bladeren zagen we een reekalf dat – heel bijzonder – niet wegging. Mijn vriendje zei nog: niet aanraken, dan wordt het verstoten door de moeder. Dat moment, dat tere beestje in het bos, gaf de doorslag en werd mijn liefde voor de natuur wakker geschud. Het is altijd gebleven, tot op de dag van vandaag.”
Bij een echte sponszwam – Foto: ©Arjan van Bruggen
In de teil
Het is het begin van een leven met en in de natuur. Fraanje heeft vanzelfsprekend diverse ‘gewone’ banen – hij was onder meer chauffeur – maar liever dan te rijden met een truck struint hij door de natuur. In 1986 begint hij als gids rondleidingen te geven. De IVN geeft een gidsencursus in Barneveld en Fraanje besluit die te volgen.
“Ik dacht meteen, ik ga het anders doen. Niet alleen natuur laten zien en er wat bij vertellen, maar cultuur bij de natuur brengen. Als je een tondelzwam ziet, kun je iets vertellen over een tondeldoos, bij een sponszwam komt de spons uit de badkamer aan bod. En dan kom je vanzelf op de teil waarin we als kinderen om de beurt gewassen werden. Als je dan als laatste aan de beurt was zoals ik meestal…”
Het liefst geeft Fraanje rondleidingen waar ook kinderen bij zijn. “Die zijn puur, je kunt ze nog raken met de dingen die je laat zien.”
Wereldreis van 8 kilometer
In 1996 verhuist de geboren en getogen Barnevelder naar Lunteren, de plaats waar hij in zijn jeugd al veel kwam. “Dan gingen we met mijn moeder met de trein van Barneveld naar Lunteren, 8 kilometer maar het leek een wereldreis. We gingen naar het buurtbos of de eendjesvijver. Kwamen langs Boeckenrode waar Jac. Gazenbeek woonde.
” Diverse mensen waarschuwden hem voor de verhuizing naar het naastgelegen Lunteren. “Louis, het duurt lang voordat je er daar in komt.” Dat viel in de praktijk reuze mee. “Als je gewoon doet lukt het heel snel. Wees aardig en eerlijk”, is de mening van Fraanje, die zich realiseert dat de Veluwenaar wel een eigen karakter heeft. “Natuurlijk, de Veluwenaar geeft zichzelf niet snel bloot, maar daar heb ik in Lunteren niet veel van gemerkt.”
De herfst is een toegift van de zomer… – Foto: ©Arjan van Bruggen
Klein knopje
Hoewel ieder seizoen zijn eigen charme kent, heeft Louis Fraanje een lichte voorkeur voor de herfst. Zeker het mooie najaar van 2016 dat doorliep tot ver in november.
“De mist zoals vanmorgen maakt de wereld klein, de kleuren van de bladeren zijn prachtig. De herfst is een toegift van de zomer. Een winter heeft iets kouds en kils en staat eigenlijk symbool voor de dood.
Maar ook dan zie je soms al de voorboden van het voorjaar. Een klein knopje waar straks een blad uit komt. Ik kan er door geraakt worden en die verwondering gaat niet over.”
Uitgestrekte armen
Of de natuurmens een favoriete plek heeft waar hij altijd graag terugkeert? Jazeker! “Bovenaan de Hessenweg. Die plek ademt geschiedenis. Vijfhonderd jaar geleden kwamen de vrachtrijders uit Zuid-Duitsland er langs, onderweg naar Amersfoort. Daar werd de vracht overgeladen in schepen en doorvervoerd naar het westen.
Die mannen met paarden en wagens hadden verhalen. Op die plek sluit ik mijn ogen wel eens en dan is het alsof ik de wagens hoor rijden over de zandweg”, vertelt Fraanje wiens verhalen altijd doorspekt zijn met anecdotes en historische feiten. “Maar ook de enorme beukenboom waar we de foto maakten is prachtig. Die boom strekt als het ware met takken zijn armen uit.”
Mooi weer? Naar buiten!
Pootafdruk van een ree – Foto: ©Arjan van Bruggen
iPad, telefoon, spelcomputer: kinderen die opgroeien kunnen van alles beleven door alleen maar naar een schermpje te kijken. Fraanje begrijpt dat het bij onze tijd hoort, maar pleit ervoor om het contact met de natuur niet te verliezen. Daarom is zijn advies aan alle ouders: “Is het mooi weer, ga dan naar buiten. Het Lunterse buurtbos, het Wekeromse Zand, er is zoveel moois hier in de omgeving. Ga speuren naar sporen, maak het spannend en probeer er verhalen bij te vertellen. Dan gaat de natuur leven.”
Op de wildkansel
Louis Fraanje is een kleinzoon van de in Barneveld en omstreken bekende dominee Jozias Fraanje. Deze uit Zeeland afkomstige ‘herder’ was erg geliefd omdat hij letterlijk en figuurlijk tussen de mensen stond. Of Louis iets van hem heeft?
“Iemand uit Zeeland zei eens: je opa stond op de kerkkansel, jij op de wildkansel. Zo is het ook. Ik geef de liefde voor de Schepping graag door aan iedereen die ik op mijn pad tegenkom. Wat ik zelf voel in de natuur, de verwondering, het jezelf klein voelen, wil ik graag overdragen. Nee, niet door bomen te knuffelen, maar door verhalen te vertellen.”
Tekst: ©Jaap van Dam
Met dank aan:
Maaike van Doorn / Arjan van Bruggen / iConnect
______________________________________________________________________________________________________________________
Origineel lezen: Maaike 3 by iConnect – issuu
