De Dominee en de Verhalenverteller

Henk Vreekamp: “Een vriend en weggenoot sinds jaar en dag…”

Overmorgen zou het precies een jaar geleden zijn, dat mijn vriend en weggenoot sinds jaar en dag, zoals hij het zelf altijd graag formuleerde, het aardse met het Eeuwige moest verwisselen. Ik heb het over dominee Hendrik (Henk) Vreekamp uit Epe. Vooral nu zijn overlijdensdatum maandag 29 februari in beeld komt, of eigenlijk niet, omdat 2016 ook nog eens een ‘Schrikkeljaar‘ was, dus zou dat pas in 2020 kunnen. Wij binden ons absoluut niet vast op protocollen, maar zullen zeker die bewuste sterfdag herdenken en dat heeft alles te maken met onze bijzondere vriendschapsband, de dominee en de verhalenverteller.

Kinderlijk eenvoudig

U zult zich misschien afvragen, wat de Stulpkerk in Lage Vuursche daar nou mee te maken heeft, maar dat is eigenlijk helemaal niet zo raar, want mijn vrouw Fransien en ik gingen nog weleens op zondag naar een dienst van Henk, als hij ergens in den lande moest preken. Wij hebben altijd met veel genoegen onder zijn gehoor gezeten, mede ook omdat hij op zijn geheel eigen eenvoudige manier,  het geloof zichtbaar kon maken voor jong en oud.

Dominee Henk Vreekamp was een groot man met veel kennis van zaken, maar verstond ook de kunst om de dingen ‘kinderlijk’ eenvoudig uit te leggen. Zo togen wij op zondag 25 mei 2014 in de namiddag richting Lage Vuursche om in de mooie Stulpkerk, onze vriend te horen preken. Het bijzondere aan deze kerk is de kruisvorm, dat is vrij zeldzaam voor een protestantse kerk.  De kerk is gelegen midden in het dorp op kleine afstand van kasteel Drakensteyn.

Oude vrienden 

Na afloop van de dienst spraken we altijd even met elkaar, over de preek en de dagelijkse dingen in het leven. Een aardige bijkomstigheid was, dat wij mijn oude  vriend Frans van de Kuinder uit Maartensdijk hier tegenkwamen. Frans heb ik leren kennen, in de tijd dat hij en ook ik op een bomentruck reden en we elkaar regelmatig tegenkwamen in de bossen.

Als ik mij goed herinner, moest hij die zondag waarnemen voor zijn vriend Jan Kuijt, die door omstandigheden verhinderd was. Ouderling Jan Kuijt heb ik ook verschillende keren mogen ontmoeten in Lage Vuursche, een man die veel van de geschiedenis uit de Vuursche weet en in het bijzonder van deze prachtige oude Stulpkerk,

Intens en kostbaar

Buiten de kerk zijn Henk en ik daarna nog even over het kerkhof gelopen, waar ook Prins Friso begraven ligt, die in augustus 2013 op 44-jarige leeftijd – tijdens het skiën – was omgekomen. Al kuierend tussen de graven door, kregen we het over de betrekkelijkheid van het leven en beseften we beiden heel ‘intens’ hoe ‘kostbaar’ deze momenten voor ons waren. Er waren zo ontzettend veel raakvlakken in onze vriendschapsrelatie, dat we eigenlijk nooit uitgepraat raakten. Henk mocht misschien een moderne dominee zijn, maar dan wel een met een echt Veluws oer-karakter, dat diepgeworteld lag in zijn Godsgeloof. Niets is er zomaar of toevallig, maar alles heeft een oorsprong die allemaal onder het toeziend oog staan van de Grote Schepper!

Groot en klein

Wat ik ook heel erg in hem kon waarderen, was zijn interesse in de mens, van hoog tot laag ging hij het gesprek met ze aan, nooit dwingend of hoogstaand, maar eenvoudig en met liefde en respect voor die ander. Daarin was hij mijn ‘grote’ voorbeeld in de ‘kleine’ dingen van het leven. Dat zijn ‘gouden’ herinneringen die ik diep in mijn hart wil bewaren en ook de rest van mijn leven mee zal dragen.

Vinkenslag

Als dan later op diezelfde zonovergoten zondagavond in mei 2014, ineens ergens een vink met zijn grijsblauwe petje en roestrode borst, vanaf een tak in een oude beuk, zijn ‘suskewiet’ laat horen, komen die prachtige en gedragen woorden uit de bijbel, van Henk mij weer duidelijk en helder voor de geest:

“De dieren van het veld en de vogelen des hemels”

********************************************************************************************************************************************

Een klein citaat uit het boek: “Als Freya zich laat zien” (pagina 332)

De gemeente zet zich in beweging om terug te gaan naar de weide. De herrezene in het wit is stralend middelpunt. Dat wil zeggen, Jezus is het stralende midden. Daar zorgt de Geest van deze dag voor. De Geest van de zeven maal zeven dagen na Pasen.

Wanneer ze bij de kerk in de weide aankomen, staan daar de tafels in het land. Gedekt in vlekkeloos wit. Met daarop de maaltijd, brood en wijn. Diakenen staan nodigend aan het hoofd van de tafels. ‘Kom, want alle dingen zijn gereed.’

Dan zit zij aan met de gemeente, de gedoopte heiden. Voor Freya als nieuweling is er bijzonder voedsel. Melk en honing, als voorsmaak van het beloofde land. Begeleid door de vogelen des hemels klinkt het kerklied hoog over de weilanden (Liedboek 2013, Gezang 384:9)

O land van melk en honing, o water dat ons wast!
Zo laat er in zijn woning vrolijk zijn toegetast!

Een waar feest van de Geest is het,
deze zonovergoten meiochtend.

********************************************************************************************************************************************

In het jubileumnummer van “De Veluwenaar” – 20e jaargang – Nr. 1. –  januari 2012 schreef Henk Vreekamp:

“Bevlogen voortrekker”

Mijn relatie met de Jac. Gazenbeekstichting? Die loopt via Louis Fraanje. Hoe anders? In de zomer van 1996 zag ik hem voor het eerst. Op een donderdagmiddag in juli, in het Kootwijkerzand. Studenten onder leiding van professor Heidinga uit Amsterdam waren met opgravingen bezig. Was er na de grote ontdekking van het verborgen dorp nog iets nieuws te vinden? Een begraafplaats? Een heiligdom wellicht? Louis kwam poolshoogte nemen. Met om zijn nek het fototoestel om een paar plaatjes te schieten voor ‘De Veluwenaar.

Vonk overgeslagen

We maakten kennis. Op z’n Veluws. Een beetje aftastend. Maar de vonk was al overgeslagen tussen mij en deze bevlogen voortrekker. Een ontmoeting voor het leven werd het. Hij maakte een foto van me. Die kwam later te staan op de achterkant van ‘Zwijgen bij volle maan’. In dat boek noem ik Louis een ‘bevlogen voortrekker’. En dat is hij. De natuur en de cultuur van ons ‘wilt en bijster’ land draagt hij op het hart. En hij verkent dat land al struinend, speurend, spiedend. Om daarna vurig door te vertellen, aan jong en oud, in wat een kostbaar en kwetsbaar oord wij op de Veluwe mogen leven.

Buurten en bijpraten

We leerden elkaar beter kennen op de donateursavonden in Hotel Floor. Op onnavolgbare manier leidt Louis deze bijeenkomsten. De avonden, die altijd vallen wanneer de zomer gekanteld is naar de herfst, hebben de sfeer van de lange winternachten op de Veluwse hoeven. Het is als een buurten, een bijpraten, een ophalen van herinneringen. En om negen uur laat de klok van de nabije dorpskerk zich horen. De papklok luidt over Lunteren. We maken het niet te laat vanavond. Het is morgen weer vroeg dag.

Vreemde en vertrouwde

Die dorpskerk ken ik goed als dominee op de Veluwe. Een beetje voorganger kent zijn pappenheimers. Een herder is op de hoogte van de kudde die de aloude mythen en sagen in het hart draagt. Hij weet wat huist in de verborgen hoeken van de ziel van het volk. En daarover laat hij het Licht schijnen vanuit het vreemde en tegelijk zo vertrouwde Boek.

Mens en Mysterie

Dorpskerk en Hotel Floor. Sinds mensenheugenis een vertrouwd tweespan in het hart van Lunteren. Louis Fraanje kent ze beide van huis uit, de kerk en het dorpsleven. Rusteloos op zoek naar de dieren van het veld en de vogelen des hemels, slaat zijn mensenhart soms heilig onrustig. Dan is hij geraakt door het mysterie. Louis Fraanje, een mens geraakt door het Mysterie.

Door: ©Hendrik Vreekamp, Epe januari 2012

Ook gepubliceerd in: “Als Freya zich laat zien” – 2016

____________________________________________________________________________________________________

Lees ook: Mijn vader Henk Vreekamp was een “Mensenmens”