Het Zweedse eiland Öland in de Oostzee is een eldorado voor natuurliefhebbers
De tijd van grote reizen is voorbij. Bovendien slapen we het liefst in ons eigen bed. Niettemin zouden we best nog een keer naar Zweden willen en dan met name naar het eiland Öland. Onze zoon René had daar ook wel oren naar. Zo hebben wij een vakantiewoning uitgezocht uit een Zweedse gids van reisbureau Tui in Barneveld.
In de afgelopen twee weken hebben we veertien dagen gelogeerd in een fijne vakantiewoning in het dorp Stora Rör, aan de westkust van het Zweedse eiland Öland. In 1998, negentien jaar geleden, waren we op dezelfde tijd ook op Öland. Met het dagboek van dat jaar in de hand hebben we de meest bijzondere plekken op het eiland weer eens opgezocht. De laatste keer, in 1998, was het daar erg nat. We moesten elke dag de laarzen aan en nu is het daar extreem droog. Met gewone schoenen aan kunnen we door de natuurgebieden lopen. De vele orchideeën waren voor dat wij kwamen al uitgebloeid en verdord, alleen op beschaduwde plekken stonden nog een aantal exemplaren in bloei.
Overal langs de weg op het Zweedse eiland Öland staan windmolentjes. Net als bij ons is er een tijd geweest dat ze stonden te verpieteren. Nu worden de windmolens in Nederland opgeknapt en draaiende gehouden door vrijwillige molenaars. Op Öland worden de molentjes wel in ere gehouden, maar draaien doen ze niet meer. Soms staan er wel vier of vijf bij elkaar. De deur is vaak open en kun je ze ook vanbinnen bekijken – Foto: ©Gerrit de Graaff
Extreme omstandigheden
Het eiland Öland, 130 kilometer lang en ongeveer 14 kilometer breed, is met een zes kilometer lange brug verbonden met het vasteland van Zweden. Het meest bijzondere van Öland is de Alvaret die ruim een kwart van het eiland omvat. Het is een onherbergzame kalksteenvlakte, waar geen mens woont. De laag aarde op de vlakke kalkstenen vloer is soms maar een paar centimeter dik (foto). In de winter staat de Alvaret gedeeltelijk onder water en in de zomer verdampt het. Het is er dan heet en droog. Alleen muurpeper, wit vetkruid, engels gras, korstmossen en het Ölands zonneroosje kunnen deze extreme omstandigheden overleven.
Een deel van Öland bestaat uit een enorm kalksteenplateau (Alvaret). Dat is uniek, vandaar de vermelding op de Werelderfgoedlijst – Foto: ©Gerrit de Graaff
Werelderfgoedlijst
In juni is de Alvaret bedekt met een tapijt van voornamelijk gele bloemen. Het is een landschapstype dat zeldzaam is, vandaar dat bijna de helft van het eiland Öland in het jaar 2000 is geplaatst op de UNESCO-Werelderfgoedlijst. De Ölandse Alvaret is dus net zo waardevol als de piramides van Egypte, de Grand Canyon in de Verenigde Staten en het Great Barrier Reef in Australië.
Molentjes
Opvallend zijn de vele houten molentjes langs de weg. Van de 2000 zijn er nog ongeveer 350 overgebleven, maar een groot deel van de molentjes was in 1998 in verval geraakt. Het zijn korenmolens. De deur is vaak open, zodat je ze ook van binnen kunt bekijken. We zijn benieuwd hoe het nu met de molentjes gesteld is, want ze worden niet meer gebruikt en ze staan soms tussen de bomen te verpieteren. In veertien dagen hebben we het hele eiland afgestruind en de molentjes… ze worden allemaal opgeknapt, want wat is Öland zonder molentjes. We hebben gezien dat ze met de restauratie van de molentjes bezig waren.
In de oude eikenbossen en in de dikke eiken langs de weg wemelt het van grote insecten: de heldenboktor en het vliegend hert – Foto: ©Gerrit de Graaff
Elke dag genoten
Het is onmogelijk om op deze pagina een goed beeld te geven van het eiland. Ik doe een greep: in een nestkastje in een oude appelboom naast onze vakantiewoning zat een nest met jonge gekraagde roodstaartjes. We hebben de jongen zien uitvliegen. Elke dag genoten van: bonte kraaien, kramsvogels, parelmoervlinders, de prachtige natuur, het natuurhistorisch museum Himmelsberga en de gezellige restaurantjes, de tweede kop koffie is gratis. O ja, je kunt overal pinnen. Elk restaurant of café heeft een pin-apparaat. Het bedrag wordt automatisch omgerekend van euro’s naar Zweedse kronen.
Vogels, o.a. gaaien vliegen met een vliegend hert naar een steen, slaan het kapot, eten het lijf op en laten deze verzameling liggen… – Foto: ©Gerrit de Graaff
Vliegend hert
Heel bijzonder vonden wij het natuurgebiedje Halltorpshage. Hier staan eeuwenoude eiken. Het is het leefgebied van o.a. de heldenboktor en het vliegend hert (foto). Gaaien, kramsvogels en eksters pakken een vliegend hert uit een eik en vliegen ermee naar een hoop stenen, slaan het grote insect kapot, eten het lijf op en laten de rest liggen. Zo vonden wij in een paar uur tijd wel achtentwintig ‘geweien’ van vliegende herten. Dit verhaaltje is op Öland gemaakt en woensdag naar de krant gestuurd. Diezelfde dag nog kreeg ik de opgemaakte pagina in Zweden te zien. Dat ik dat nog mag meemaken… Dat is wel wat anders dan een brief met een postzegel op de bus doen. Als alles goed gaat komen wij zaterdag 1 juli weer terug uit Zweden.
Ook gepubliceerd: Barneveldse Krant – 01-07-2017 – Aflevering 568
_______________________________________________________________________________________________
Bekijk het filmpje:
