Inleiding
Wellicht hebben de trouwe lezers van De Veluwenaar, gelijk als opsteller van dit verslag, opgemerkt dat niet ieder jaar dezelfde vlindersoorten, alsmede in aantal schommelingen, zich komen laven aan de overheerlijke bloemen-nectar in uw en mijn tuin.
De Atalanta met boven- en zijaanzicht, winnaar landelijke vlindertelling 2017 – Foto’s: ©Ton Heekelaar
Voor de beeldvorming
Als monitoring hebben wij twee overjarige vlinder- struiken (paars en wit) in onze tuin te Velp staan. Op de bloesem laven zich diverse (dag)-vlinders zoals in willekeurige volgorde de vrij algemene soorten zoals: Dagpauwoog, Atalanta, Distelvlinder, Gekartelde Aurelia, Kleine Vos, Citroenvlinder en het Koolwitje. Hierbij opgemerkt: Dat één van de grootste en schaarse vlindersoorten in ons land -Koninginnepage- slechts twee keer deze zomer -heel vluchtig- in onze tuin is waargenomen.
Dagpauwoog-links & Distelvlinder-rechts – Foto’s: ©Ton Heekelaar
Atalanta met stip winnaar
Tijdens de maand -augustus- is duidelijk de Atalanta dominant in onze tuin aanwezig. Dat is ook met voorsprong de meest getelde vlindersoort in Nederlandse en Vlaamse tuinen, aldus de augustus 2017 telling van de landelijke Vlinderstichting. Dit in tegenstelling van het seizoen 2012/2013 toen de Kleine Vos in grote getale de “honingkroeg” in onze tuin bezochten.
Gehakkelde Aurelia-links & Kleine Vos-rechts – Foto’s: ©Ton Heekelaar
Oorzaak en gevolg
Wat is de oorzaak en het jaarlijkse verschil in vlinder soorten en aantallen in den lande? Dat moet gezocht worden in koude, regen en wind. Hiervan zijn m.n. trekvlinders als Atalanta en Distelvlinder afhankelijk. Zij overwinteren respectievelijk in Zuidelijke landen van Europa en Noord Afrika. Indien in het voorjaar de klimatologische omstandigheden (zoals voornoemd) lees: langdurig extreem winterweer, langdurige regenval en tot overmaat van ramp een regelmatige krachtige tot stormachtige verkeerde windrichting, dan is het uiteraard ongunstig voor deze trekkers om naar Noordelijke streken te trekken. Dan blijven ze door overmacht hangen in met name Spanje en Frankrijk.
Het algemeen bekende Koolwitje – Foto: ©Ton Heekelaar
Het hoofdvoedsel insecten met een trucje
De nectar wordt door planten hoofdzakelijk in de bloemen opgeslagen als een suikerrijke vloeistof. De hoeveelheid en smaakstoffen zijn echter verschillend. Hierdoor is de honingstructuur en smaak van bijvoorbeeld Linde bloesem en Struikheide zo totaal verschillend. De zeer geringe hoeveelheid suikerrijke vloeistof, nectar genaamd, wordt in de regel helemaal onder in de bloem opgeslagen.
Dit is weer één van de geniale natuurmechanismen. Hierdoor worden insecten zoals o.a. hommels en bijen (in mindere mate vlinders vanwege hun lange holle zuig-roltong) gedwongen om onder in de bloem te kruipen om van de lekkernij te kunnen snoepen. Met dit trucje blijft zoveel mogelijk stuifmeel aan de harige- poten en overige lichaamsdelen plakken.
Door de zeer geringe hoeveelheid nectar die bloemen bevatten worden insecten gedwongen om voldoende energie te tanken en daardoor genoodzaakt om heel veel bloemen te bezoeken. Dus…….in feite te bevruchten met het mee gebrachte stuifmeel
Een Hommel bezig met nectar te verzamelen, op zijn lichaam zijn de witte stipjes stuifmeel goed zichtbaar – Foto rechts: ©Ton Heekelaar
Lees ook: Vlinders in soorten en aantallen in de tuin – Deel 2 – Slot
