De wisenten doen het goed op de Veluwe en op andere plekken in Nederland
De wisent bij ons en de bizon in Noord-Amerika zijn verwant aan elkaar. Dat komt tot uiting in de wetenschappelijke naam: de wisent (Bison bonasus) en de Noord-Amerikaanse bizon (Bison bison). De prachtige bizon op het Amerikaanse continent kon nog op het nippertje voor uitsterven worden behoed. Dit kan niet worden gezegd van de wisent. De laatste in het wild levende wisent werd in 1921 door een stroper doodgeschoten op de heide van Bialowieza in Polen. Gelukkig waren voor die tijd al een aantal wisenten ondergebracht in dierentuinen en wildparken. Er werd een fokprogramma opgestart. In 1956 kon een kleine kudde wisenten worden vrijgelaten in het woud van Bialowieza in Polen.
In Nederland leven wisenten in drie natuurgebieden. In onze streek is dat op de Hoog-Buurlose heide op de Veluwe. Er zijn op ‘t ogenblik vijf wisenten. Achter de moeder, links, staat een jong mannetje. Het is de eerste jonge wisent die op de Veluwe is geboren. Vanaf de Hoogbuurlose weg bij Kootwijk zijn de wisenten geregeld te zien – Foto: ©René de Graaff
Wisenten in natuurgebieden
Er is een tijd geweest dat de dieren door heel Europa zwierven, maar dat zal nooit meer gebeuren. Om de wisenten te behouden is het van groot belang dat dit op verscheidene plaatsen geschied, zodat wisenten niet door, bijvoorbeeld, een besmettelijke ziekte in één klap omkomen. In Nederland leven wisenten, in drie natuurgebieden: in het Noord-Hollands duingebied Kraansvlak (330 ha.), in het Noord-Brabants natuurgebied Maashorst (200 ha.) en op de Hoog-Buurlose Heide op de Veluwe (400 ha.). Er zijn drinkpoelen gegraven met een bodem van klei, zodat het water niet wegzakt.
Zowel de stieren als de koeien van de wisent hebben horens. Over het algemeen zijn de horens betrekkelijk kort, maar er schijnen toch wisenten voor te komen die langer zijn dan een halve meter. De kleur van de vacht is effen donkerbruin. De haren aan de voorzijde van het lichaam zijn het langst, vooral aan de hals , de kin en de voorpoten. Over de hele rug loopt een soort kam van langere haren.
Het leven van de wisent
De eerste jonge wisent die op de Veluwe is geboren – Foto: ©René de Graaff
De biotoop van de wisent vormen grote vochtige bossen met onder begroeiing en open plekken. Ze leven in de winter van schors van populieren, eikels en kruidachtige planten en gras.
Wisenten leven in kudden van 20 tot 30 stuks, maar in de bronst splitsen ze zich in kleinere groepen die vaak onder leiding staan van een oudere koe. In de paartijd in de maanden augustus en september komen de stieren bij de kudden. Ze zijn in die periode ontzettend woest en uiterlijk gevaarlijk en ontwortelen jonge bomen en richten allerlei vernielingen aan.
De draagtijd van de wisenten is ongeveer negen maanden. Enige dagen voor de geboorte, meestal in mei, zondert de drachtige moeder zich af om op een beschutte plaats het kalf ter wereld te brengen. Wisentstieren zijn na ongeveer zes jaar volgroeid. Gedurende een jaar of vijf staan ze op het toppunt van hun kracht. Het verschil tussen wisenten en bizons is klein. Bizons zijn een beetje zwaarder gebouwd.
Een bizonmoeder met een jong in het Yellowstone National Park in de staat Wyoming in de Verenigde Staten van Amerika – Foto: ©Gerrit de Graaff
De Amerikaanse bizon
De bizon is het grootste zoogdier van Noord-Amerika. De grootste aantallen bizons werden vroeger op de prairies aangetroffen. Kolonisten die de prairies in cultuur brachten, hebben de bizons vrijwel helemaal uitgeroeid. Een klein gedeelte van de populatie is in het Yellowstone National Park in de Verenigde Staten overgebleven. Tegenwoordig leeft de prachtige bizon onder een volledige bescherming in verschillende nationale parken in Amerika. Een volwassen bizonstier kan wel 1400 kg wegen en een schouderhoogte van bijna twee meter bereiken. Een vrouwelijke bizon weegt aanmerkelijk minder. Bizons zijn na, ongeveer zes jaar geslachtsrijp. De massieve kop, begroeid met een dikke draderige vacht, verleent de bizon zijn karakteristieke uiterlijk.
Een grote kudde bizons met jongen in het Yellowstone National Park. De bizon is iets zwaarder dan de wisent – Foto: ©Gerrit de Graaff
Yellowstone National Park
Meerdere malen bezochten Tiny en ik het Yellowstone National Park in het noorden van de Verenigde Staten: in het voorjaar van 1995, 1999 en 2009. Het was voor ons een mooie kennismaking met de bizons. Vooral als ze kalfjes hebben kunnen bizons agressief zijn. Er wordt voor gewaarschuwd om niet dicht bij een bizon met een jong te komen. De moeder kan dan behoorlijk stoten naar opdringerige fotografen.
Ook gepubliceerd in Barneveldse Krant – 14-10-2017 – Aflevering 583
_______________________________________________________________________________________________
Bekijk ook de twee filmpjes:
