Leffert Oldenkamp
Zonder emoties valt er weinig te genieten in de natuur
Maar soms gaan ook in de natuur emoties met ons aan de haal. Duidelijk is dat het geval met de Oostvaardersplassen. Daar werd bij het droogvallen de vergissing gemaakt dat bedachte natuurbeelden van duizenden jaren geleden met begrazing opnieuw zouden kunnen ontstaan.
Ondertussen is er een enorme toename van emoties en is er van natuur nauwelijks sprake. Opruiming van alle grazers en vervolgens heel lang wachten tot de natuur zelf aangeeft wat wijs is om te doen, zou nu de beste aanpak zijn. Maar allerlei emoties verhinderen dat.
Konikpaarden en Galloway koeien op de Plantage Willem III – Foto: ©Louis Fraanje
Uitbreiding en vermindering
Vormen de Oostvaardersplassen een uitzondering? Of zijn er ook in onze omgeving ontwikkelingen met begraasde terreinen die tot bezinning nopen? Bij Staatsbosbeheer, Utrechts Landschap, Hoge Veluwe, Geldersch Landschap, Natuurmonumenten en gemeente Ede lopen op grote delen van hun terreinen grazers (koeien, schapen en paarden, in allerlei varianten). Daarnaast ook herten en reeën.
De soorten en aantallen nemen toe. Zij vormen het instrumentarium om natuurlijke vegetatie (in het vakjargon: ‘opslag’ ) te verorberen en te verteren. Veel planten en dieren komen onder druk, een enkele soort krijgt tijdelijk kansen. Bovendien ontsnapt op deze wijze veel CO2. Het areaal aan open landschap breidt uit ten koste van bossen. Waarmee dus ook nog de opslagcapaciteit voor CO2 wordt verminderd.
Konikpaarden in het Oeverreservaat de Blauwe Kamer – Foto: ©Louis Fraanje
Emoties
De problematiek van de Oostvaardersplassen ligt in onze omgeving op de loer. Wellicht is in de Vallei extra bezinning op zijn plaats, omdat we hier zo betrokken zijn bij het klimaatneutraal maken van onze buurten. Ons landschapsbeheer veroorzaakt extra uitstoot en minder capaciteit om CO2 in bomen vast te houden. Per saldo maken we daardoor onze goede voornemens (isolatie, velden met zonnepanelen, van gas af et cetera) tot futiele acties. We dweilen met de kraan open. Als dat geen emoties kan oproepen…
Tekst: ©Leffert Oldenkamp,bosbouwkundige, Wageningen
