Nou breekt mijn klomp… of… iets op je klompen aanvoelen…
Dit wordt gezegd, wanneer plotseling iets onverwachts gebeurt of gezegd wordt, waarover iemand zijn uiterste verbazing te kennen geeft. Het bracht mij weer terug in de tijd, naar vroeger op de lagere school, want veel schoolgaande kinderen kwamen van buitenaf en liepen bijna allemaal op klompen. Zowel de meisjes als de jongens, de meisjes droegen meestal lage klompen met een leren bandje erom (tripjes) en de jongens hoge klompen.
De gebarsten klomp kon je repareren met een ijzeren bandje – Foto: ©Louis Fraanje
Klompen en klampen
Natuurlijk hadden de jongens onderling ook wel eens ruzie en dan vloog er een klomp over het schoolplein, meestal barstte deze dan en had de eigenaar een probleem. Dan moest je naar de smid op de hoek van de straat, de vader van Gert Jan Viets, die verkocht van die ijzeren bandjes met scherpe puntjes erin. Daarmee kon je dan je klomp repareren, bij ons in Barneveld noemden ze dat, je klompen laten ‘klampen’. Weer anderen deden er een gewoon ijzerdraadje omheen, maar dat was niet zo sterk.
Een kaart vol met bandjes om te klampen – Foto: ©Louis Fraanje
De ijzeren bandjes met scherpe punten, die in het hout gingen – Foto: ©Louis Fraanje
Op je klompen aanvoelen…
Het gezegde: “Dat kun je wel op je klompen aanvoelen” wordt ook vandaag de dag nog wel gebruikt, het wil zeggen, dat het iets is wat je heel gemakkelijk kunt aanvoelen. Het is wel zo uitermate duidelijk, dat je het zelfs op je hardhouten klompen aanvoelt, als je erover heen loopt, bij wijze van spreken dan.
Met z’n zevenen touwtje springen op het schoolplein – Foto: ©Louis Fraanje
Ot en Sien
En daarom kunt u misschien nou ook wel aan voelen komen, waar ik het over wilde hebben? Terug naar school, niet direct naar mijn eigen school, maar de Prinses Beatrixschool op De Glind, die in 1996 haar 75 jarig bestaan vierde. Tijdens het jubileumfeest liepen alle kinderen zo’n vier weken lang in “Ot en Sien” kleding, onder supervisie van de bekende Lunterse “Sjaantje van de Molenpol”. Zij hielp de ouders met kleding uitzoeken en veel ouders maakten het ook zelf. En natuurlijk allemaal op de klompen naar school.
Hoedjes, petten en broodzakken aan de kapstok en daaronder de klompen – Foto: ©Louis Fraanje
Tollen met de zweep ervan langs geven…
en bokje springen – Foto’s: ©Louis Fraanje
Lopend naar school en ook weer naar huis en onderweg ‘slootje springen – Foto: ©Louis Fraanje
Het schoolplein
De priktol met touwtje – Archieffoto
Tegenwoordig brengen veel ouders hun kinderen naar school, met de auto, fiets of soms lopend, vroeger ging bijna iedereen lopend naar school, sommige kinderen moesten wel een half uur tot drie kwartier lopen. Och… je wist vaak niet beter en wat maakte het ook uit, onderweg kon je mooi slootje springen en bijvoorbeeld kievitseieren zoeken, kortom… er was altijd wel wat te beleven.
En eenmaal op school aangekomen, was het schoolplein één grote speelplaats waar gevoetbald, geknikkerd, touwtje gesprongen, bokje gesprongen en getold werd, al dan niet met de zweep. De jongens deden meestal priktollen, een losse tol en daarom heen werd een touwtje gewikkeld, om daarna op een speciale manier met een armzwaai, de tol over het schoolplein te zeilen. Wat een bijzondere tijd…
In Lunteren zijn ze heel trots op hun klompen, dat kun je wel zien – Foto: ©Louis Fraanje
Tenslotte…
“Een boer op klompen” is ook zo’n uitdrukking, die vaak gebruikt wordt, als iemand ‘lomp’ of ‘bot’ is. Een gezegde dat niet erg sociaal klinkt ten opzichte van de boeren. Het weerspiegelt dan ook hoe er vroeger en ook tegenwoordig nog vaak, wat neerbuigend over boeren wordt gedacht.
Nou… beste mensen, ik ben er inmiddels wel achter gekomen, dat het ‘boerenverstand’ vaak beter werkt dan menig zogenaamd deskundig advies in onze maatschappij en heel vaak kun je zoiets al op je klompen aanvoelen!
Lees ook: Mijn kindertijd op de Veluwe – Deel 10
______________________________________________________________________________________________________________________
Bekijk ook eens het fimpje:
