Leffert Oldenkamp
Kleine aanpassingen zijn niet voldoende…
Door het beginsel van kringlopen toe te passen valt een steentje bij te dragen aan de bescherming van onze omgeving. Gebruikte spullen en afval opnieuw een bestemming geven is een gezonde gedachte. Want ons consumptiegedrag vergt steeds meer energie, grondstoffen en grond. Dat levert de bekende milieuproblematiek op. Met te veel CO2 uitstoot, slecht grondgebruik en verlies aan natuur.
In de Vallei en op de Veluwe zijn er gelukkig initiatieven om op basis van een kringloopgedachte voedsel op een milieuvriendelijke manier te produceren. Kleinschalig weliswaar, maar het resultaat is toch dat hier en daar minder vervuiling van lucht, water en bodem ontstaat. Planten en dieren profiteren ervan. Het is een heel klein stapje op de goede weg. De overheid wil dergelijke ontwikkelingen onder de noemer ‘circulaire landbouw’ versterken.
Ploegende paarden op de Trapakkers in Ede vroeger – Foto: ©Louis Fraanje
Ot en Sien
Ondertussen zijn we te sterk van een ideale circulaire landbouw afgeweken. De bespiegelingen van Reino Smit in zijn onlangs voltooide promotieonderzoek zijn daarvoor illustratief. Hij rekent voor dat met kringlooplandbouw uit de tijd van Ot en Sien een duurzaam grondgebruik mogelijk zou zijn. CO2 uitstoot blijft dan binnen de perken en de natuur kan herstellen. Het betekent kleinschalige bedrijfsvormen, waarbij natuur en landbouw zijn geïntegreerd.
Minder veeteelt, meer akkerbouw. In plaats van trekkers worden paarden ingezet. Import en export van landbouwproducten worden vermeden. Een dergelijke ommekeer gaat niet zo maar en zonder aangepast consumentengedrag en meer solidariteit bij de inkomensverdeling zeker niet. We gaan echt niet terug naar de tijd van toen, maar zonder supermarkten en grote melkverwerkers wordt het leuker. Paardenvlees is ook lekker.
In plaats van trekkers worden paarden ingezet – Foto: ©Louis Fraanje
Tenslotte…
Als we dus serieus de kringloop-gedachte willen toepassen, dan zijn kleine aanpassingen niet voldoende. Tijdens de komende feestdagen zouden we die ommekeer kunnen stimuleren door alleen producten van onze eigen bodem te consumeren.
Tekst: ©Leffert Oldenkamp,bosbouwkundige, Wageningen
