Violet groene Russula – Foto: ©Louis Fraanje
Rood, wit, groen en oranje…
Woensdag 23 oktober 2019 – Vanmiddag nog even een heerlijke boswandeling gemaakt en weer allerlei mooie paddestoelen tegengekomen.
Tussen het afgevallen blad op de bosgrond ontdekte ik het Kleverig Koraalzwammetje staan, een heel piepklein zwammetje van nauwelijks anderhalve centimeter hoog, maar wel heel erg mooi.
Natuurlijk stonden er overal – te kust en te keur – heel veel rode Vliegenzwammen, maar tuissen al dat rood, viel ons oog op een Violet groene Russula, kijk dat was weer eventjes heel wat anders. (Met dank aan Tjerk Busstra).
Weer eens iets anders dan al die rode vliegenzwammen – Foto: ©Louis Fraanje
Vliegenzwam
De bekendste verschijningsvorm van de vliegenzwam is een donkerrode hoed met witte stippen. De witte stippen zijn restanten van het algeheel omhulsel waarin de paddenstoel ‘opgesloten’ zat, voordat hij uit de grond omhoog kwam. Deze spoelen bij regenachtig weer vrij snel van de hoed. De kleur van de hoed is echter variabel en kan variëren van rood tot oranje met gele tinten. Op de witte steel zit meestal een duidelijke ring en aan de onderkant een (vlokkige) beurs. Vliegenzwammen kunnen voorkomen vanaf juli tot en met de late herfst, met een hoogtepunt rond eind augustus.
Mooi en gaaf exemplaar – Foto:© Fransien Fraanje
Een beetje verregende vliegenzwam – Foto:© Louis Fraanje
Vlieg en zwam
Een mogelijke verklaring voor de naam vliegenzwam is dat het rode vlies op de hoed het gedeelte van de zwam is dat de stof muscarine bevat, waarvan een vliegendodend middel zou kunnen worden gemaakt.
Het Latijnse woord voor de vlieg is musca. Naast muscarine bevat de vliegenzwam nog een aantal andere toxische verbindingen, waarvan sommige hallucinogeen zijn. De toxiciteit van deze paddenstoel wordt vaak overschat – van aanraken zijn geen nadelige gevolgen te verwachten. De vliegenzwam is minder giftig dan veel mensen denken. Toch kan het opeten van een hele paddenstoel voor bijvoorbeeld een kleine hond in enkele uren fataal zijn.
Een extra mooie rode Vliegenzwam, die wel wat op een parasol leek – Foto: ©Louis Fraanje
Kleverig Korraalzwammetje
Ergens diep verscholen tussen de bladeren op de grond, ontdekten we een heel mooi exemplaar van het Kleverig koraalzwammetje, wat een schitterend gezicht is het als je laag bij de grond dit hele piepkleine oranje/gele zwammetje ziet staan. Je moet er echt helemaal plat op je buik voor gaan liggen, zodat je het ook van heel dichtbij kunt bewonderen. Maar…. ze zijn niet altijd zo klein, want we hebben ook wel exemplaren gezien van wel 10- tot 15 centimeter hoog.
Het Kleverig Koraalzwammetje is een algemene soort welke op dood naaldhout gevonden kan worden. Alhoewel hij op een Koraalzwam lijkt valt hij toch niet onder de Koraalzwammen.
Dit Kleverig Koraalzwammetje is een piepklein zwammetje van nauwelijks anderhalve centimeter – Foto: ©Louis Fraanje
Eekhoorntjesbrood…
Niet alleen eekhoorntjes vinden eekhoorntjesbrood lekker. Eekhoorntjesbrood is een paddenstoel die veel voorkomt in de buurt van beuken en eiken. … De naam van deze paddestoel komt uit het feit dat deze vaak aangevreten wordt aangetroffen en de hoed van de paddenstoel lijkt op een broodje, of een bolletje.
Het Gewoon eekhoorntjesbrood is een variabele soort en bovendien zijn er andere soorten eekhoorntjes-broden die er op lijken. Het Denne-eekhoorntjesbrood, het Vroeg eekhoorntjesbrood en het Bronskleurig eekhoorntjesbrood worden bijvoorbeeld wel eens met het Gewoon eekhoorntjesbrood verwisseld. Vandaar dat de Nederlandse Mycologische Vereniging heeft besloten om het Gewoon eekhoorntjesbrood in de meest brede zin, dus inclusief de erop gelijkende soorten eekhoorntjesbrood, uit te roepen tot paddenstoel van het jaar 2015. Voor dit doel wordt de term Sensu Lato of kortweg sl. achter de naam gezet. Het Gewoon eekhoorntjesbrood sl. is voor iedereen makkelijk te onderscheiden van andere paddestoelensoorten.
Eekhoorntjesbrood is ook een zeer opvallend mooie paddestoel – Foto: ©Louis Fraanje
Eetbaar en smakelijk
Vooral voor diegene waarbij de liefde voor paddestoelen via de maag verloopt, is het Gewoon eekhoorntjesbrood een bekende paddestoel. De Nederlandse Mycologische Vereniging is zich terdege bewust van het feit dat het plukken van paddestoelen voor consumptie de laatste jaren enorm is toegenomen. Een aantal beheerders waaronder gemeenten, natuurbeherende instanties en particulieren, laten het plukken sinds enkele jaren op bescheiden schaal toe.
De hoed van deze paddestoel lijkt op een broodje, of een bolletje – Foto: ©Fransien Fraanje
Bomenkap
Onderzoek heeft aangetoond dat paddestoelen niet zozeer worden bedreigd omdat ze worden geplukt. Ook de giftige en oneetbare paddestoelen die niet voor consumptie in aanmerking komen, gaan volgens het onderzoek net zo hard achteruit. Verzuring en vermesting zijn vaak de grote boosdoeners bij paddestoelen die in symbiose leven met bomen. Het is daarom belangrijk om paddestoelrijke lanen te beschermen en te zorgen dat ze in een goede staat verkeren. Helaas komt het te vaak voor dat de bomen van waardevolle lanen worden gekapt.
Bron: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging
