Sneeuwklokjes zijn de eerste voorboden van de Lente…
Echte sneeuw hebben we nog niet gehad op de Veluwe. maar wel zien we op veel plaatsen sneeuwklokjes (Galanthus nivalis) staan. In het centrum van Lunteren, in de buurt van de oude kerk ligt een heel tapijt van sneeuwklokjes. Ieder jaar is het weer genieten van deze prachtige voorboden van de Lente!
Tijd en uren
Jaren geleden deed ik een boswandeling met een groep kinderen, toen er een klein meisje op mij af kwam lopen. Ze vroeg me: “Mag ik u eens een raadseltje opgeven?” Waarop ik instemmend antwoordde: “Natuurlijk, laat maar horen!” Heel kordaat kwam de vraag: “Een klokje dat wel de tijd aangeeft, maar niet de uren?”
Ik trok de bekende rimpel in mijn voorhoofd en zei: “Ik zou het niet weten!” Ze lachte me uit en riep: “Ha, ha, het sneeuwklokje, want dat verteld wel dat de lente in aantocht is, maar niet hoe laat het is”. Geweldig toch!
Sneeuwklokjes geven dus wel de (Lente)tijd aan, maar niet de uren, daarvoor moeten we dan even op de torenklok kijken in Lunteren.
Sneeuwklokjes in Lunteren met op de achtergrond de Oude Kerk – Foto: ©Louis Fraanje
*********************************************************************************************************************
Jac. Gazenbeek (1894-1975)
Jac. Gazenbeek
In 1958 schreef Jac.Gazenbeek in het boek “Dwalend tussen heuvels en valleien” , al over sneeuwklokjes in het wild bij Koudhoorn in buurtschap De Valk. Hij herinnerde zich nog iets over de sneeuwklokjes uit 1925, toen hij onderwijzer was op de Valkse school, het navolgende:
“Het is ook in deze tijd, dat we ons opmaken voor onze jaarlijkse bedevaart naar Koudhoorn, dat met Kreijenspraak, de Grote Ham, Vorst Engeler en Zeggelaar tot de oudste boerenerven in deze streek behoort. Hun namen worden reeds genoemd in oude leenregisters en eerbiedwaardige charters. Een bedevaart zou geen bedevaart zijn, als er geen schat te aanschouwen of geen wonder te beleven viel…
Koudhoorn staat, wat dit betreft, in onze particuliere natuurbädecker met drie sterretjes genoteerd. Het is een van de weinige plekken op de Veluwe, waar de sneeuwklokjes in ‘t wild groeien!”
Sneeuwklokjes in de eikenwal bij Koudhoorn in De Valk – Foto: ©Jac. Gazenbeek
Vol met klokjes
“Doch die eikenwal langs de beek in de omgeving van Koudhoorn! Al een kwarteeuw geleden wisten wij van die sneeuwklokjes af en de boerin, wier kinderen elke lente weer een bosje plukten voor juf of meester op school, herinnert zich dat zij als kind reeds hetzelfde deed. En toen haar moeder klein was, stond het er ook al vol met klokjes!
Die beek heeft trouwens meer aantrekkelijkheden, al heeft een gedeeltelijke normalisatie verder stroomafwaarts botanisch veel verknoeid. We denken bijvoorbeeld aan de vindplaats van het lelietje der dalen en wat de fauna betreft aan de hoge oeverkant, waar achter een scherm van manshoge brandnetels, de ijsvogel, dat prachtig gekleurde vissertje, zijn nestholte had.
De ijsvogel, dat prachtig gekleurde vissertje bij Koudhoorn – Foto: ©Louis Fraanje
Veel verloren
“We behoorden eigenlijk heel zuinig te zijn op dergelijke dingen, maar wie dien aangaande illusies koestert, komt maar al te vaak bedrogen uit. Bij ontginningen, wegenaanleg, drainage en ruilverkaveling, nivellering van akkers en weiland, normalisatie van beken en weteringen, wat op zichzelf nuttige en economisch verantwoorde voorzieningen zijn, gaat ontstellend veel verloren en worden zeldzame en wetenschappelijk waardevolle objecten met plompe voet vertrapt.
Hier verdwijnt een orchideeënweitje, omdat goed gras meer waard is; daar worden hulst- of meidoornstruiken in brand gestoken, omdat ze niets opleveren. En we hebben het meegemaakt, dat voor enkele jaren tegen alle verzoeken in een wal gerooid werd, waar naast de hemelsblauwe maagdenpalm nog een rode variëteit in het wild voorkwam. Nu ligt er een roggeakkertje. En soortgelijke voorbeelden zijn er bij honderden!”
Uit: “Dwalend tussen heuvels en valleien” – Jac. Gazenbeek
Uitgave: Gebr. Zomer en Keunings te Wageningen(1958)
