Interview met Louis Fraanje in “Het Verhaal” door Ruud Rietveld
Een bekende Veluwenaar is hij zeker: Louis Fraanje, natuurliefhebber, gids, verhalenverteller, maar bovenal een hartstochtelijke voorvechter van normalisatie van de houding van mensen naar de natuur in al zijn facetten.
Louis is geboren en getogen in Barneveld en ontwikkelde al snel een bijzondere belangstelling voor de omringende natuur. “ Als jongen ging ik regelmatig na schooltijd een boer helpen. Hierdoor kreeg ik meer begrip en interesse in de natuur en dieren. Ook ging ik graag de bossen en velden in en probeerde alles wat ik tegenkwam een plaatsje te geven. Zo ontmoette ik op een gegeven moment een boswachter die mij graag onder zijn hoede nam en enthousiast vertelde over alles wat bloeit en groeit. Wanneer deze man mij bij de arm pakte, stroomde de natuur zo naar binnen. Geweldig!”, aldus Louis.
Louis Fraanje “De natuur blijft constant veranderen” – Foto: ©Fransien Fraanje
Maar het bleef niet alleen bij kijken en wandelen, hij wilde méér. “Op een zeker moment ben ik gaan fotograferen. Ik keek daarbij graag naar natuurfotograaf Gerrit de Graaff uit Barneveld. Ongelofelijk wat die man mij heeft geleerd over positiebepaling, en hoe belangrijk het is om sporen te kunnen lezen. Een dier neemt namelijk over het algemeen dezelfde wissels(route), zowel heen als terug. Wanneer je hebt kunnen ontdekken hoe er gelopen wordt, is het mogelijk om de perfecte plek voor de foto te vinden. Helaas gaan de dieren graag hun eigen gang, dus een flinke portie geduld is zeker nodig.”
In 1991 werd de Jac. Gazenbeekstichting opgericht, met onder andere als doelstelling het werk van deze schrijver niet te laten vergeten in stoffige archieven, maar de vele artikelen een goed onderkomen te geven zodat ook de volgende generaties hier profijt van kunnen hebben. Gazenbeek trok regelmatig over de Veluwe. Hij schreef veel over de natuur, maar tekende ook ervaringen en verhalen op van de lokale bevolking over het leven op de Veluwe. In 1919 verscheen Gazenbeeks eerste schrijfsel, een gedicht. Zijn eerste boek Gelderland verscheen in 1925. Een jaar later publiceerde hij het boek ‘Tegen paarse kim’, dat zich afspeelde in de omgeving van Lunteren en De Valk. Zijn boek ‘Uit in Gelderland’ werd in 1962 uitgeroepen tot beste reisgids.
Louis: ” De natuur blijft constant veranderen, maar in deze tijd zijn de belangen van mensen wel heel erg uiteenlopend. Kijk nu eens naar de terugkeer van de wolf na 150 jaar. Sommige mensen reageren hier heel enthousiast op, maar zij kijken naar andere zaken dan de boer die zijn schapen en koeien veilig wil stellen of de boer die een kudde herten in paniek over zijn land ziet rennen – met alle schade van dien – omdat daar de wolf zich liet zien. Vergeet niet, dat ook deze natuur onder invloed van de mensen een verandering heeft ondergaan. Momenteel zijn we met zeventien miljoen inwoners aanwezig op het zelfde stukje grond waar in het verleden misschien maar drie miljoen mensen te vinden waren. Kortom, alles veranderd en daar moeten niet alleen de dieren, maar zeker ook de mensen zich aan aanpassen. Nog zo’n voorbeeld: De Moeflon. Dit wilde schaap is ooit in Nederland uitgezet als variatie op de wildstand. Inmiddels is hij ruim 100 jaar aanwezig in Nederland, maar wordt nog steeds gezien als een uitheemse diersoort.
Het initiatief van de Jac. Gazenbeekstichting, om de moeflon dus uit te roepen tot het mooiste zoogdier van de Veluwe, is niet zomaar genomen. Wij proberen hiermee ook de moeflon te redden van de ondergang.
Eerst was het destijds Staatssecretaris Gabor, die het damhert en de moeflon wilde verbieden omdat het een “exoot was”, toen de PVV in Gelderland en nu ook de Zoogdierenvereniging.”
Twee prachtige moefonrammen op de Veluwe – Foto: ©Louis Fraanje
“Maar wat ons betreft is de maat vol. Het dier geeft geen overlast en is nuttig. Bovendien, het zal toch een keer tijd worden dat de bewoners op de Veluwe zelf bepalen, wat ze daar wel en niet kunnen hebben? Niet de ambtenaren in Den Haag of zogenaamde zelfbenoemde “deskundigen” die roepen “de wolf erin en de moeflon eruit”. Dat toevallig een wolf langs komt, is geen reden om het oerschaap de moeflon te verbieden!
Flauwekul! Dit dier (en vele voorouders) is geboren en opgegroeid in Nederland. Dit dier is volledig zelfstandig, en hoort gewoon in het landschap van de Veluwe thuis.
Je kunt je tot slot nog afvragen, of het nog wel eerlijk en realistisch is om te zeggen, dat de wolf hier alle ruimte en recht heeft als toen hij twee eeuwen geleden uit Nederland verdween? Moeten wij dan nu ten koste van alles en iedereen, de ‘droom’ in stand blijven houden, dat er in ons keurig aangeharkte en dichtbevolkte kikkerlandje en de Veluwe in het bijzonder, nog zoiets als echte ‘wildernis’ bestaat, zoals sommigen ons willen doen geloven?” besluit Louis zijn relaas.
Tekst: Ruud Rietveld – Ook gepubliceerd in: Het Verhaal augustus 2021
