In 1978 kreeg Yvonne Arentzen (bouwjaar 1961) haar eerste camera en daarmee had ze naast tekenen en lezen een fantastische nieuwe hobby: kunst op straat, bouwwerken en landschappen fotograferen. Uit die tijd stamde ook haar wens bioloog te worden, maar dat feest ging niet door wegens te slechte cijfers voor natuurkunde. In de bovenbouw van het VWO moesten bètavakken (wis-, natuur- en scheikunde) het veld ruimen voor de typische alfavakken (talen) en werd de studiekeuze bijgesteld naar Nederlandse taal- en letterkunde – ook geen slechte keus voor een leesbeest, dat ook nog eens graag zelf de pen ter hand neemt. Al tijdens de studie kwam in de fotografie het accent te liggen op natuurfotografie. Daarvoor werden heel wat boeken uit de bibliotheek geleend en heel wat wandelingen gemaakt om het gedrag van dieren te leren kennen. Dat betaalde zich na verloop van tijd uit in de succesvolle keuze van aanzitplaatsen en het maken van geslaagde foto’s. Na het afstuderen in 1984 bleek het ondanks honderden sollicitaties onmogelijk betaald werk te vinden. Daarom werden de bakens verzet: via een omweg proberen op een of andere manier (biologisch) onderzoek te mogen verrichten. Yvonne begon aan de hand van eigen waarnemingen en literatuurstudie artikelen te publiceren in Het Edelhert en daarmee kwam de waardering waar ze op hoopte. De grootste beloning voor alle ‘moeite’ kreeg ze van ir. Cees Stefels, die haar in 1989 uitnodigde voor een uitwisseling van gedachten over wildbeheer; dit bleek achteraf een sollicitatiegesprek te zijn, dat haar voor vijf jaar een onderzoeksbaan opleverde in het Nationale Park De Hoge Veluwe. Wat ze op dat moment nog niet kon vermoeden, was dat Cees Stefels tijdens haar eerste onderzoeksjaar met pensioen zou gaan en dat zijn opvolger onaangekondigd het onderzoek stop zou zetten. Van het ene op het andere moment viel een droom in duigen. Het ontslag en de vanwege de schrijverij opgebouwde naamsbekendheid met alle daaraan verbonden negatieve aspecten (achtervolgd worden tijdens boswandelingen, want ‘Yvonne Arentzen heeft de herten aan een touwtje’) leidden tot het besluit de (Hoge) Veluwe ‘voorgoed’ de rug toe te keren en elders een nieuwe start te maken. De nieuwe start liet enige tijd op zich wachten, maar eindelijk was er weer werk: een bloemlezing over hunebedden in de Nederlandse taal samenstellen met daarnaast administratief werk in een klein museum in Drenthe. Van negen tot vijf uur opgesloten zitten in een kantoor en daarbij voortdurend blootgesteld zijn aan radiomuzak bleek voor stiltezoeker en buitenmens Yvonne na een paar jaar te veel van het goede. Een tijdens het werk opgelopen zware longontsteking was het begin van een hoop ellende: ziekenhuisonderzoeken die na vijf jaar een maag-lever-darmziekte aan het licht brachten die niet te genezen is en onder meer leidt tot chronische vermoeidheid, die van het ene op het andere moment kan optreden en urenlange inactiviteit ‘cadeau geeft’. Sindsdien is alleen op pad gaan er niet meer bij. Bijkomende ellende: werkloosheid, want op een werknemer die erg vaak naar de wc moet sprinten en op onvoorspelbare momenten onderuit gaat en daarna niets meer kan presteren zit niemand te wachten. Omdat Yvonne er niet van houdt met de armen over elkaar op de bank te zitten (uren in alle stilte onder camouflagenet op een stoeltje beestjes observeren is een ander verhaal) en haar talent onbenut te laten timmerde ze een aantal jaren – zij het op eigen wens op de achtergrond, want ze is geen aandachtstrekker en gezelligheidsdier – aan de weg als ‘speurneus’ voor de inmiddels ter ziele gegane Stichting Restauratie Hulpfonds Klokkenstoelen; ze zocht in literatuur en op internet naar (nieuwe, onbekende) klokkenstoelen of ontdekte er samen met haar zus Anja heel wat net over de grens in Duitsland. Daarnaast was er de grote voorraad middeleeuwse kerken in Fryslân en Groningen, die tot (fotografeer)bezoek uitnodigden, en de kunst op straat die in Nederland bar slecht gedocumenteerd bleek te zijn. Al het reizen om een en ander met eigen ogen te zien was vermoeiend, vooral omdat de darmkwaal zo onvoorspelbaar als een duveltje uit een doosje plotsklaps tevoorschijn kon komen en Yvonne weer hardhandig met de neus op de feiten kon drukken. In oktober 2013 kwam Anja enthousiast terug van een schoolreis naar het Kröller-Müller Museum. Zij vroeg Yvonne een keer mee te gaan naar het museum en het beeldenpark. Op 29 december werd de lange reis via om- en binnenwegen gemaakt, want ja, pal naast een snelweg pardoes de darmen leegkieperen staat niet echt netjes; bos en struikgewas bieden bij acute nood iets meer privacy. Uiteraard werd er die dag nog even een rondje gereden op De Hoge Veluwe en… werd roodwild gespot. Een zeer emotioneel moment. Om een lang verhaal kort te maken: sinds die dag zoeken ze samen weer met zekere onregelmaat de stilte en de frisse lucht op de Veluwe op en zit Yvonne weer serieus vijf dagen per week met de neus in de boeken (meer dan twintig jaar ‘achterstand’ inhalen wat betreft alles wat er over edelherten geschreven is plus alles waar ze voor die tijd nog niet aan toegekomen was). Ondertussen kan ze ook nog flink wat uren vullen met het scannen van al het oude fotomateriaal (dierbare herinneringen ophalen en daar het een en ander over schrijven voor De Veluwenaar). Kortom, het nuttige met het aangename verenigen en via publicaties anderen laten meegenieten van al het moois dat de Veluwe te bieden heeft.
Author's posts
Storm op de Hoge Veluwe – Deel 1
Vergelijkend foto-onderzoek Twee maanden voordat mijn hertenonderzoek in het Nationale Park De Hoge Veluwe begon, raasde op 25 januari 1990 een storm over Noordwest-Europa, die gaandeweg de dag in hevigheid toenam en tegen de avond uitgegroeid was tot een zeer zware storm. De kust kreeg windkracht 11 te verduren, landinwaarts bereikte de wind uitschieters van …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2020/02/12/storm-op-de-hoge-veluwe-deel-1/
Bliksembezoek op de Hoge Veluwe
Een rondwandeling met raadsels, raadsels en nog eens raadsels… Zaterdag 4 januari jl. gingen Anja en ik erop uit om in het Nationale Park De Hoge Veluwe landschapsfoto’s te gaan maken. De keuze viel op het Oud-Reemsterzand, waar we heel goede herinneringen aan hebben. Tientallen jaren geleden hebben we daar menigmaal gestruind en vooral honderden …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2020/01/14/merkwaardige-wandeling-met-vluchtend-wild/
Wolven als wilde-hoefdierbeheerders – Deel 5 – Slot
Strategie ontwikkelen om je overlevingskansen te vergroten Wilde hoefdieren zijn geen makke lammetjes die zich zogenaamd gewillig naar de slachtbank laten voeren. In de loop van de evolutie hebben ze een strategie ontwikkeld om hun overlevingskansen te vergroten, wanneer in hun leefgebied predatoren voorkomen. Deze strategie is terug te vinden in hun gedrag:
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2020/01/08/wolven-als-wilde-hoefdierbeheerders-deel-5-slot/
Wolven als wilde-hoefdierbeheerders – Deel 4
Hekwerken vormen extra hindernissen op de vluchtweg van het wild In De Gelderlander van 18 november (wild-plan-zet-wolven-uit-op-veluwe-als-middel-tegen-schade-door-zwijnen-en-herten) stond een zeer beknopte samenvatting van Wild ungulates as forest engineers van Juan Ignacio Ramirez Chiriboga. Volgens dit proefschrift schaden wilde zwijnen, herten en reeën de diversiteit binnen de Veluwse bossen. Om deze schade tegen te gaan moeten …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2020/01/07/wolven-als-wilde-hoefdierbeheerders-deel-4/
Wolven als wilde-hoefdierbeheerders – Deel 3
Strategie om de overlevingskansen te vergroten Tussen predatoren (in dit geval wolven) en hun belangrijkste prooidieren (op de Veluwe edelherten, moeflons, damherten, reeën en wilde zwijnen) bestaat een wisselwerking. De wolf beïnvloedt het gedrag van en de aantallen prooidieren, de prooidieren beïnvloeden tot op zekere hoogte het gedrag van en de aantallen wolven. Alleen al …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2020/01/04/wolven-als-wilde-hoefdierbeheerders-deel-3/
Wolven als wilde-hoefdierbeheerders – Deel 2
Rol van de wolf in het landschap en die van de mens… De belangrijkste factor die het gedrag bepaalt van wilde hoefdieren is het gevaar, dat ze linken aan een bepaalde plaats en/of een bepaalde tijd. Anders gezegd: ze stemmen hun terreingebruik en tijdsindeling af op hun angst voor predatoren, waartoe ze ook de mens …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2020/01/04/wolven-als-wilde-hoefdierbeheerders-deel-2/
Wolven als wilde-hoefdierbeheerders – Deel 1
Welke veranderingen zal de komst van de wolf hebben voor het ecosysteem? Van het proefschrift Wild ungulates as forest engineers van Juan Ignacio Ramirez Chiriboga stond in De Gelderlander van 18 november (wild-plan-zet-wolven-uit-op-veluwe-als-middel-tegen-schade-door-zwijnen-en-herten) een zeer beknopte samenvatting, waarover ik in drie eerdere bijdragen voor De Veluwenaar mijn licht heb laten schijnen. Lees meer… Omdat ik …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2020/01/03/wolven-als-wilde-hoefdierbeheerders-deel-1/
Bosbeheer door wilde hoefdieren – Deel 3
Zouden al deze maatregelen echt helpen? In De Gelderlander van 18 november jl. (Wild-plan-zet-wolven-uit-op-veluwe-als-middel-tegen-schade-door-zwijnen-en-herten) stond een zeer beknopte samenvatting van Wild ungulates as forest engineers van Juan Ignacio Ramirez Chiriboga. Volgens dit proefschrift schaden wilde zwijnen, herten en reeën de diversiteit binnen de Veluwse bossen. De Provincie Gelderland ziet de jacht als het middel om het …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2019/12/25/bosbeheer-door-wilde-hoefdieren-deel-3-slot/
Bosbeheer door wilde hoefdieren – Deel 2
Schaden wilde zwijnen, herten en reeën de diversiteit binnen de Veluwse bossen? In De Gelderlander van 18 november (wild-plan-zet-wolven-uit-op-veluwe-als-middel-tegen-schade-door-zwijnen-en-herten) stond een zeer beknopte samenvatting van Wild ungulates as forest engineers van Juan Ignacio Ramirez Chiriboga. Volgens dit proefschrift schaden wilde zwijnen, herten en reeën de diversiteit binnen de Veluwse bossen. De wilde hoefdieren vreten niet …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2019/12/24/bosbeheer-door-wilde-hoefdieren-deel-2/
Bosbeheer door wilde hoefdieren – Deel 1
Overleven en aanpassen in de natuur… In De Gelderlander van 18 november (wild-plan-zet-wolven-uit-op-veluwe-als-middel-tegen-schade-door-zwijnen-en-herten) zag ik een zeer beknopte samenvatting van Wild ungulates as forest engineers van Juan Ignacio Ramirez Chiriboga. Het gaat hier om een proefschrift over de invloed van wilde hoefdieren op de Veluwe in de afgelopen decennia. Ramirez Chiriboga ‘ontdekte dat de negatieve effecten …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2019/12/23/bosbeheer-door-wilde-hoefdieren-deel-1/
Tops(c)ores – Deel 5
Exclusief… ‘Goeiedag, zeg. Niet normaal, wat hier gebeurt. Heb jij de boel ook heel weten te houden? ’t Scheelde niks! Mafkezen met hun motorfietsjes. En maar crossen. En maar herrie maken. En wij maar stof happen. Moet je daar kijken. Het hele pad naar de gallemiezen. Dat wordt leuk lopen zo met ons hele hebben …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2019/12/05/topscores-deel-5/
Tops(c)ores – Deel 4
Hype hype hoera ‘Zeg, lieverd, heb jij dat ook? Voel jij je ook zo helemaal zen? Mm-mm? Die rust, die stilte, die zacht ruisende bladeren… Alleen jammer, dat die specht er zo akelig op los zit te hameren. Oh, dat ben jij? Sorry, schatje. Ik dacht al, die heeft ook geen regelmaat! Gebruik je soms …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2019/10/10/topscores-deel-4/
Tops(c)ores – Deel 3
Domme kwakel… ‘Hé, zit hier een hangslot op? Sinds wanneer is dat. Nou kunnen we niet eens meer droog zitten, als het gaat regenen. Zou die meid dat ding er zelf op hebben gezet? Achterbaks wicht. Geen beweging in te krijgen. Muurvast. Heb jij misschien een tang in de auto liggen? Jij bent per slot …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2019/10/04/topscores-deel-3/
Tops(c)ores – Deel 2
The Happening… ‘O wat leuk, dat jullie ook gekomen zijn! E-e-e-enig! Als je even wacht, zet ik het tafeltje en de stoeltjes een stukje de hei op en kan jouw Jan fijn de auto naast onze buscamper zetten. Zitten we mooi op de eerste rang, of niet? Dat dacht ik! Wat willen jullie drinken? Glaasje …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2019/09/25/topscores-deel-2/
Tops(c)ores – Deel 1
Koning van het woud… ‘Hé hallo zeg, wat zullen we nou beleven. Ben je blind of zo? Zie je die spullen bij dit kijkgat niet? MIJN spullen. Dit is MIJN plek. Hier zit IK ieder jaar ELKE dag in weer en wind de bronst te beleven. En blijf als de teletoeter van MIJN camera af. …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2019/09/17/topscores-deel-1/
Met de hakken in het zand – Deel 6 – Slot
De keerzijde van het natuurbeheerverhaal… Toen de landbruggen in de Middellandse Zee verdwenen en als gevolg daarvan Corsica en Sardinië eilanden werden, raakten de populaties van elkaar geïsoleerd. De landbouwende en nederzettingen bouwende mens eiste steeds meer land op, waardoor voor de schapen steeds minder leefruimte overbleef. Dat grootgrondbezitters in West-Europa moeflons als jachtwild importeerden, …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2019/09/11/met-de-hakken-in-het-zand-deel-6-slot/
Met de hakken in het zand – Deel 5
De status van de moeflon in Nederland is verwarrend Behalve op De Hoge Veluwe en het Wekeromse Zand komen moeflons voor in het Vierhouterbos en op de Noorderheide. Ooit geïmporteerd voor de jacht worden ze nu gehouden voor ‘recreatie, beheer van heidevelden en voor behoud van de soort’. Buiten de vier genoemde natuurgebieden zijn ze …
Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2019/09/10/met-de-hakken-in-het-zand-deel-5/