Jac. Gazenbeekstichting
Op 17 mei 1991 werd in Lunteren de Jac. Gazenbeekstichting opgericht met als doel: enerzijds het uitdragen van het gedachtengoed van de Veluwse schrijver Jac. Gazenbeek (1894-1975) en anderzijds zich inzetten voor het behoud van het streekeigene van de Veluwe.
De Veluwe – Foto: ©Louis Fraanje
***
Door te wijzen op het mooie en waardevolle van de natuur en cultuur van de Veluwe wil de stichting beleving en bescherming ervan als het ware uitlokken. De relatie tussen de mens en zijn omgeving staat hierbij centraal.
De Veluwe
Uitgestrekte bossen, heidevelden en stuifzanden. Oeroude zandwegen en grafheuvels. Kleine dorpen, boerderijen en kastelen sieren het landschap. Natuur, cultuur en historie, drie elementen die kenmerkend zijn voor de Veluwe.
Jac.Gazenbeek – Illustratie: ©Kees van Scherpenzeel
Jac. Gazenbeek
De schrijver, natuurvriend en folklorist Jac. Gazenbeek werd op 30 oktober 1894 geboren aan de Bunschoterweg te Ede.
Dat Jac.Gazenbeek een veelzijdig en kunstzinnig mens was, blijkt wel uit het feit dat hij naast schrijven, fotograferen, schilderen en tekenen, ook nog prachtige houtsneden maakte.
Gedichten
Het begon allemaal in 1919 met de publicatie van zijn allereerste gedicht “Bloeiende Latyrus” in de Nieuwe Amsterdammer. Naast deze gedichten verschenen o.a. in “De Nieuwe Gids” en “Het Getij” ook feuilletons, korte verhalen. Meer lezen: Bi(bli)ografie
Boeken
Daarna volgden vele duizenden artikelen geschreven voor diverse kranten en tijdschriften in het hele land. Ook heeft Gazenbeek zo’n 25 boeken geschreven, waarin de natuur, cultuur en folklore van Gelderland en in het bijzonder de Veluwe, de rode draad vormden.
Zeer grote bekendheid verwierf hij door zijn boeken. Van zijn hand verschenen er meer dan 25. Als onderwijzer in de Valk begon hij al vroeg met het publiceren van gedichten en artikelen in kranten en tijdschriften.
Bloeiende meidoorn
In 1922 kocht hij van een oude onderwijzer een houten platencamera, waarmee hij langzamerhand de weg op ging van de reportage. Een bloeiende meidoorn inspireerde hem tot het schrijven van zijn eerste, geïllustreerde, verhaal over de natuur. Het verscheen in “Ons Nederland”.
In 1924 verscheen zijn eerste boek: “Gelderland”. In 1933 besloot hij zich geheel toe te leggen op het schrijven. Ook zette hij zich daadwerkelijk in voor het behoud van de natuur en cultuur. Enkele voorbeelden daarvan zijn o.a. de Slaperdijk bij Renswoude en de Doesburgermolen bij Ede. Ook verzette hij zich tegen de asfaltering van de oude Hessenweg bij Lunteren. De foto’s bij zijn artikelen maakte hij zelf. Daarnaast schilderde en tekende hij en maakte prachtige houtsneden. Na de Tweede Wereldoorlog was hij een aantal jaren hoofdredacteur van de Edesche Courant.
De villa Boeckenrode aan de Boslaan in Lunteren – Foto: ©Gradus van Eeden(†)
Lunteren
Jarenlang woonde hij in de oude villa Boeckenrode aan de Boslaan te Lunteren. Daar ontstond ook zijn meest bekende boek, het standaardwerk “De Veluwe, luisterijk land tussen Randmeer en Rijn”.
Aan waardering heeft het niet ontbroken. Zijn boek “Uit in Gelderland” kreeg de ANWB-prijs als beste reisboek.
Vernoeming
Jac. Gazenbeek werd geridderd en er kwam een wandelroute en in zijn woonplaats werd een fietsroute naar hem vernoemd. In Lunteren was ooit een Jac. Gazenbeekschool en bevindt zich een Jac. Gazenbeeklaan. Ook het inmiddels gesloten informatiecentrum aan de Stationsstraat 37 droeg zijn naam.
Hij stierf op 26 januari 1975 en werd 80 jaar.
______________________________________________________________________________________________________________________
Expositie Jac. Gazenbeekstichting bezoeken!
Museum Lunteren
In Museum Lunteren
De Jac. Gazenbeekstichting heeft op de bovenverdieping van het Museum Lunteren een kleine expositie over Jac. Gazenbeek, de stichting, de geschiedenis van de oude Hessenwegen, tijdens de openingstijden te bezoeken. Meer info: museumlunteren
Dit museum is geopend van dinsdag t/m zaterdag van 13.30 tot 16.30 uur.
Museum Lunteren – Dorpsstraat 55 – 6741 AB Lunteren.
____________________________________________________________________________________________________
Archief Jac. Gazenbeekstichting bezoeken!
Het gehele archief is in 2014 overgedragen aan het archief van de Gemeente Ede.
Lees ook: Verhuizing Gazenbeek Centrum
Inventarisatie Gemeentearchief Ede
Momenteel zijn mensen van het Gemeentearchief Ede bezig, het archief van Jac. Gazenbeek en de Jac. Gazenbeekstichting, te inventariseren.
Men hoopt binnen afzienbare tijd alle stukken – ter inzage – gereed te hebben. Een geweldige klus, dat kunt u begrijpen, maar… zodra er meer over bekend is, laten wij het u weten!
Toegang archieven…
Bekijk hier de archieven in de Vallei en Veluwe. Het portaal van Gemeentearchief Barneveld en Gemeentearchief Ede … Archiefoverzicht Barneveld · Archiefoverzicht Ede …
Klik hier: Lees verder>>
____________________________________________________________________________________________________
Contact Jac. Gazenbeekstichting!
Voor al uw vragen over de Jac. Gazenbeekstichting en de inhoud van De Veluwenaar kunt u mailen naar:
Email: info@de-veluwenaar.nl of info.veluwenaar@gmail.com
Wij zijn telefonisch bereikbaar van maandag t/m vrijdag op: 0617410470
Zaterdag, zon- en feestdagen zijn wij telefonisch niet bereikbaar!
____________________________________________________________________________________
LET OP BELANGRIJK!
Wij zijn gestopt met onze lezingen
en wandelingen!
_________________________________________________________________________________________
Boeken
De stichting heeft een aantal boeken uitgegeven met verhalen van en over Jac. Gazenbeek en de Veluwe.
Van onderstaande boeken is alleen “Veluws wild in de seizoenen” nog verkrijgbaar, alle andere zijn niet meer leverbaar bij de Jac. Gazenbeekstichting!
___________________________________________________________________________________________________
